View Full Version : Shteti
Cka ėshtė shteti?
Si formohet shteti?
Si bėhet njohja e shtetit?
Cilat janė tė drejtat dhe llojet e shteteve?
Cka ėshtė shteti?
Si formohet shteti?
Si bėhet njohja e shtetit?
Cilat janė tė drejtat dhe llojet e shteteve?
-Shteti ėshte nje sistem i pavarur politik, administrativ, legjistrativ dhe qeverisės i ndėrtuar dhe mbajtur nė funksion nga popullsia e njė hapėsire gjeografike sovrane.
Si formohet Shteti?
Juridikisht ka nje ser kushtesh per formimin e shtetit, duke u nisur nga ajo qe shtetin e perben perberja e popullsis se nje territori, e kaluara historike e tije, oragnizimi shteror ne fjale(sepse nje definicion te pergjithsuar mbi shtetin nuk ka)!
Por si u formuaka shteti ?
Kjo eshte nje pyetje e madhe, dhe jo rastesisht kam bindjen qe autori don te ngreh Juristet te japin definicione/opinionet e tyre lidhur me kete( nese kemi jurist ketu).
Qe nga njerzimi i hershem, dihet te jetohej ne grupe, klane, fise e deri te kohrat e sodit kombe/popuj!
Por ka edhe raste kur keto grupe njerzish jan asgjesuar/asimiluar, apo rrezikojn te asgjesohen duke u shkrir ne grupe te tjera me te medha, apo me te fuqishme. Per shume arsye(Lufterat e ndryshme, rreziqet nga natyre, levizjet e ketyre grupeve njerzish).
Dihet se dukur popullata mbar boterore numronte shume pak, duke kaluar sot shifren mbi 6 miliard, dhe mu kto grupe te vogla, kan arritur te organizohen, shumefishohen dhe perbejn sod shtete, derisa shume te tjera nuk egzistojn fare.
Derisa pas luftes se dyte botrore Kombet e bashkuara numronin diku 51 Shtete, (te jesh shtet, kusht te jesh edhe i njohur nga KB) sot ne bote ka katerfish me teper shtete
Po si u formuaka shteti se ?
Popullin e kemi. Territorin po. Gjuhen gjithashtu. Zakonet ,traditat, bile bile edhe partit politike kogja me bollek, une nuk shoh ketu ndonje penges te madhe qe ne s'ditkemi te formojm /mbajm Shtet.
Por si u formuaka shteti ?
Kjo eshte nje pyetje e madhe, dhe jo rastesisht kam bindjen qe autori don te ngreh Juristet te japin definicione/opinionet e tyre lidhur me kete( nese kemi jurist ketu).
As topi sė lun Pupi, nė fushėn e Juristėve e kam hedh topin.
Citat:
Kur tė gjithė njerėzit tė thonė pėr ēėshtjet e shtetit ēmė hyjnė nė punė mua, shteti mund tė quhet i mbaruar Rusoi
Kosova e cila rastėsisht apo aksidentalisht u gjend nė njė udhėkryq interesash tė superfuqive e pushtuesve tė kohėrave ka vuajtur dhe ka pėsuar shumė nėpėr shekuj. Padrejtėsisht e forcėrisht i ėshtė mohuar e drejta e bashkimit me shtetin amė, ėshtė okupuar e i ėshtė pėrgjakur ēdo pėllėmbė toke ndėr shekuj her nga turku e herė nga shkjau.
Pas tė gjitha padrejtėsive e vuajtjeve ndėrshekullore qė pėrjetoi Kosova, pėr herė tė parė po kalon nė njė periudhė tė rėndėsishme e shumė tė vėshtirė nė tė njėjtėn kohė, por duke i falendėruar prijėsve tė SHBA-ve tė shoqėrur nga vėndet tjera anėtare tė BE &KB e ka njė ardhmeri tė sigurt drejt shtetformimit.
Pra si po shihet/dukėt gjindemi nė pėriudhėn mė tė rėndėsishme tė pėrmbylljės sė njė kapitulli tė hidhur dhe Kosova do tė kalojė nė disa faza; shkėputja nga Serbia (de jure), anėtarėsimi nė organizatat ndėrkombėtare dhe do tė bėhet shtet sovran.
Fjalėn e kan Juristėt.
Juridikisht ka nje ser kushtesh per formimin e shtetit, duke u nisur nga ajo qe shtetin e perben perberja e popullsis se nje territori, e kaluara historike e tije, oragnizimi shteror ne fjale(sepse nje definicion te pergjithsuar mbi shtetin nuk ka)!
Por si u formuaka shteti ?
Kjo eshte nje pyetje e madhe, dhe jo rastesisht kam bindjen qe autori don te ngreh Juristet te japin definicione/opinionet e tyre lidhur me kete( nese kemi jurist ketu).
Qe nga njerzimi i hershem, dihet te jetohej ne grupe, klane, fise e deri te kohrat e sodit kombe/popuj!
Por ka edhe raste kur keto grupe njerzish jan asgjesuar/asimiluar, apo rrezikojn te asgjesohen duke u shkrir ne grupe te tjera me te medha, apo me te fuqishme. Per shume arsye(Lufterat e ndryshme, rreziqet nga natyre, levizjet e ketyre grupeve njerzish).
Dihet se dukur popullata mbar boterore numronte shume pak, duke kaluar sot shifren mbi 6 miliard, dhe mu kto grupe te vogla, kan arritur te organizohen, shumefishohen dhe perbejn sod shtete, derisa shume te tjera nuk egzistojn fare.
Derisa pas luftes se dyte botrore Kombet e bashkuara numronin diku 51 Shtete, (te jesh shtet, kusht te jesh edhe i njohur nga KB) sot ne bote ka katerfish me teper shtete
Po si u formuaka shteti se ?
Popullin e kemi. Territorin po. Gjuhen gjithashtu. Zakonet ,traditat, bile bile edhe partit politike kogja me bollek, une nuk shoh ketu ndonje penges te madhe qe ne s'ditkemi te formojm /mbajm Shtet.
Sė pari nuik pajtohem me mendimin tuaj ku thoni se definicion tė pėrgjithsuar mbi shtetin nuk ka. Po ka, bile edhe shume.
Shteti ėshtė njė bashkėsi perfekte qė vepron si organizatė nė njė territor tė caktuar, mbi popullsi tė caktuar, ka njė pushtet tė caktuar dhe nuk ėshtė e nėnshtruar ndaj asnjė organizate tjetėr ( ky ėshtė definicion i shtetit).
Pėr krijimin e shtetit ekzistojnė tre elemente bazė: Pushteti, Popullsia dhe Territori. Ndėrsa atė qė e pėrmendėt ju ''E KALUARA HISTORIKE'' ajo nuk ėshtė element i shtetkrijimit.
Nuk dihet viti i krijimit tė shtetit tė parė por dihet mėnyra se si ėshtė krijuar. Nė kohėn kur njerzit kanė prodhuar vetėm pėr nevojat e veta nuk ishte ende i krijuar shteti, mirėpo me rrijen e prodhimit nė shoqėrinė primitive, njerėzit u ndanė nė dy klasa, nė klasėn e pasur dhe tė varfėr apo nė skllavopronar dhe skllevėr, dhe nė kėtė mėnyrė klasa e pasur e mbante klasėn e varfėr nėn kontroll dhe erdhi deri te krijimi i shteteve tė para tė cilat ishin tė tipit skllavopronar.
autori i kėtij shkrimi ėshtė absolvent i fakultetit juridik
Cka eshte shteti?
- Shteti eshte Sovran(apo duhet te jete) ne marrjen e vendimeve te veta ne te gjitha fushat.Si ne fushen Legjislative,ekzekutive dhe gjygjsore.
Ne fushen legjislative duhet te jete i pavarur ne nxerrjen e ligjeve pa ndikim nga shtetet e treta,dhe njekohsisht duhet ti respektoj te ndrejten nderkombetare nese eshte pale nenshkruese a asaj te drejte.
Si formohet shteti?
- Ne baze te drejtes nderkombetare klasike une mendoj qe jan dy kushte baze per themelimin e nje shteti ,Territori dhe popullsia jan kushte qe duhet nje grup ti plotesoj qe te themelohet nje shtet.
Si behet njohja e shtetit?
Kemi njohje kolektive dhe individuale.Mirpo edhe nese behet njohja kolektive permes KS( keshillit te sigurimit)prap se prap duhet te kaloj nepse secilin shtet individual permes perfaqesuesve te tyre diplomatik.
As topi sė lun Pupi, nė fushėn e Juristėve e kam hedh topin.
Citat:
Kur tė gjithė njerėzit tė thonė pėr ēėshtjet e shtetit ēmė hyjnė nė punė mua, shteti mund tė quhet i mbaruar Rusoi
Fjalėn e kan Juristėt.
Zhan Zhak Ruso s'ka qene jurist !! :rolleyes:
panta_rhei
27-10-07, 20:18
Zhan Zhak Ruso s'ka qene jurist !! :rolleyes:
As Platoni, as Sokrati, as Aristoteli, as Marksi...
"By the way": Pėrgjigjja mė e plotė dhe mė konkrete (nėse don edhe mė koncize) nė pyetjen "ēka ėshtė shteti?" vie pikėrisht nga Rusoi: "KONTRATĖ SHOQĖRORE"!
Cka eshte shteti?
- Shteti eshte Sovran(apo duhet te jete) ne marrjen e vendimeve te veta ne te gjitha fushat.Si ne fushen Legjislative,ekzekutive dhe gjygjsore.
Ne fushen legjislative duhet te jete i pavarur ne nxerrjen e ligjeve pa ndikim nga shtetet e treta,dhe njekohsisht duhet ti respektoj te ndrejten nderkombetare nese eshte pale nenshkruese a asaj te drejte.
Si formohet shteti?
- Ne baze te drejtes nderkombetare klasike une mendoj qe jan dy kushte baze per themelimin e nje shteti ,Territori dhe popullsia jan kushte qe duhet nje grup ti plotesoj qe te themelohet nje shtet.
Si behet njohja e shtetit?
Kemi njohje kolektive dhe individuale.Mirpo edhe nese behet njohja kolektive permes KS( keshillit te sigurimit)prap se prap duhet te kaloj nepse secilin shtet individual permes perfaqesuesve te tyre diplomatik.
Nė bazė tė drejtės ndėrkombėtare nuk janė dy elemente por kemi katėr nga tė cilėt tre janė mė parėsore (Montevideo 1933) e ato janė: Popullsia, Territori dhe PUSHTETI, ndėrsa nė konferencėn e Montevideos pėrmendet edhe aftėsia pėr tė hyrė nė marėdhėnie ndėrkombėtare.
Pra sipas parafolesve definicioni i shtetit qenka:
“Shteti ėshtė njė formė e bashkėsisė, njė organizėm politik me sistem tė caktuar,me mekanizma dhe pushtet juridik qė udhėhiqet e gėzon funksionim mbrenda njė territori, ėshtė subjekt ndėkombėtar dhe krijon lidhje e mardhėnie ndėrkombėtare, qė merr obligime e pėrgjegjėsi.
Ndėrsa sipas konventės sė Montevideos (1933) shteti duhėt tė ketė popullsinė, territorin, qeverinė, aftėsinė pėr tė hyrė nė marrėdhenie ndėrkombėtare me shtetet tjera.”
Si formohet shteti?
Shteti nė formim , para njohjes a mund tė fitojė tė drejtat qė i takojnė si subjekt ndėrkombėtar?
Si formohet shteti?
Shteti nė formim , para njohjes a mund tė fitojė tė drejtat qė i takojnė si subjekt ndėrkombėtar?
Formimi i shtetit ėshtė ēėshtje fakti. Shteti me shpaljjen e tij apo mė mirė tė themi me vetė krijimin e tij ėshtė subjekt i sė drejtės ndėrkombėtare. Nė ditėn kur shteti krijohet ai edhe ėshtė subjekt i plotė i sė drejtės ndėrkombėtare
Formimi i shtetit ėshtė ēėshtje fakti. Shteti me shpaljjen e tij apo mė mirė tė themi me vetė krijimin e tij ėshtė subjekt i sė drejtės ndėrkombėtare. Nė ditėn kur shteti krijohet ai edhe ėshtė subjekt i plotė i sė drejtės ndėrkombėtare
Nėse i plotėson kushtet tė cilat parasheh konventa e Montevideos apo...?
E drejta ndėrkombėtare a e parasheh formimin e shtetit duke respektuar vullnetin e popullit me fjalė tjera sipas parimit tė vetvendosjės?
Nėse i plotėson kushtet tė cilat parasheh konventa e Montevideos apo...?
E drejta ndėrkombėtare a parasheh krijimin e shtetit duke respektuar vullnetin e popullit me fjalė tjera sipas parimit tė vetvendosjės?
Konferenca e Montevideos e ka paraparė edhe aftėsinė pėr tė hyrė nė marėdhėnie ndėrkombėtare mirėpo ky element paksa ėshtė edhe papraktikuar n[ t[ drejtėn ndėrkombėtare, por sa i pėrket ēėshtjes sė vetėvendosjes, ky ėshtė njė parim paksa i ri nė tė drejtėn ndėrkombėtare. tė drejtės ndėrkombėtare nuk i intereson se si ėshtė krijuar shteti me marrėveshje, me luftė apo nė ndonjė mėnyrė tjetėr, por e rėndėsishme ėshtė qė realisht ai tė ekzistojė.
arton bala
28-10-07, 13:16
Cka ėshtė shteti?
Si formohet shteti?
Si bėhet njohja e shtetit?
Cilat janė tė drejtat dhe llojet e shteteve?
Pyetje qe ka pergjegje te ndryshme. Varet se nga cila perspektive i afrohesh. Une kisha dalluar ne mes te perspektives juridike, perspektives filozofike-shteterore dhe perspektives te drejtes se popujve.
Ne juridsprudence (ne saje te nenlemise: e drejta publike), pyetja cka eshte shteti? ne rend te pare luan rol per te caktuar ligjin apo principet, te cilat per nje rast konkret ne prakse jane relevante. Pra atehere, kur nje juristi nga mandanti i tij i paraqitet nje rast konkret, te cilin juristi duhet te shqyrtoj, dhe i cili permban rrethana qe cilat hedhin pyetjen se a behet fjale per nje rast, i cili vendoset simbas ligjeve dhe principeve te drejtes publike apo te drejtes private. P.sh. nje polic e perdor veturen e tij private per te ndjekur nje veture tjeter kriminelesh, dhe pergjate ndjekjes rastesisht ben ndeshje me veturen time. Une shkoj tek juristi, i tregoj rastin, dhe juristi e pyet veten se a eshte ndeshja si sjellja e pocilic nje nderhyrje e shtetit (akt administrativ) ne drejtat e mia (prona), apo eshte ne pyetje nje sjellje e nje personi privat? Kete pyetje juristi duhet te pergjegje, sepse nga kjo varen modalitetet e procesit: p.sh. a duhet te ngrise padi ne gjyqin civil, apo ne gjyqin administrativ (pra nepermjet pyetjes se cka eshte shteti (apo cilat organe dhe cilat sjellje jane sjellje te shtetit) ndahet kompetenca e gjyqeve civile nga ato admnistrative). Keshtu qe nga perspektiva juridike, pyetjen cka eshte shteti e kisha pergjegjur ne kete menyre: Shteti eshte cdo institucion apo person, i cili ne rastin qe qendron per gjykim, kryen (apo ka kryer) detyra publike. Mirepo, sic me duket mua, kjo nuk eshte pergjegja, e cila kerkohet ne kete teme.
Ne kuptimin filozofik-shteteror, pyetja ne fjale eshte shume veshtire te definohet permbledhshem, ngase kerkon perfilljen e shume filozofeve te ketij zhanri, dhe kjo gje e ka vendin e vet ne saje te nje disertacioni apo ndonje punimi tjeter analitik. Personalisht mendoj te kam mbajtur ne mend teorine e kontrates gjenerale (apo: vullnetit gjeneral, frangjisht: volonté générale). Kjo teori shkurtimisht e kupton shtetin si bashkesine e perkufizuar teritoriake, te cilen themeluesit e saj (qytetaret) e formojne per te mundesuar realizimin e qellimeve te perbashketa, dhe, per te arritur keto qellime, e plotfuqozojne bashkesine (shtetin) me ingerenca normative, ekzekutive dhe judikative. Pra shkurt: shteti si ndjekes i qellimeve te suverenit/popullit te tij. As kjo pergjegje nuk me duket jo qe po kerkohet ne kete teme.
Pergjegjen e cila me se shumeti i afrohet temes, me duket e marim nga perspektiva e drejtes se popujve. Ne kete lemi, me pyetjen se cka eshte shteti, cka e karakterizon nje shtet, cilat jane elementet konstitutive (qenesore) te shtetit, si dhe tjera pyetje, eshte marrur korifeja e njohur e drejtes se popujve, Gerorg Ellinek, ne librin e tij "Allgemeine Staatslehre" ne vitin 1900. Ky liber njihet si Bibla e disciplines juridike ne fjale (e drejta e popujve). Une nuk e kam lexuar personalisht, mirepo e mbaj ne mend se Jellinek (si njeri me renome te vecante ne dogmatiken e te drejtes se popujve) ne kete liber zhvillon te ashtuquajturen doktrina e tri elementeve. Kjo teori, sa me kujtohet mua si jo-njohes i Jellinek-ut, nuk thote me shume sesa qe shteti, per te qene shtet, i duhen tri elemente: teritori shteteror, populli shtetformues (qytetaret). Keto tri elemente i gjen ne cdo shtet, pavaresisht formes konkrete te organizimit te tij (diktature, demokraci, teokraci e tj.).
Keshtu qe, nisur nga kjo teori, edhe Kosova, pasi qe i permbushe qarte te tri elementen, eshte shtet, kete se paku ne kuptimin material. Dallimi ne mes te Kosoves dhe shteteve tjera eshte ajo cka quhet e drejta ne kontekstin procesual. Si sqarim e kisha krahasuar me raste tjera juridike. P.sh. nese mua me eshte demtuar vetura, dhe i permbushi te gjitha kushtet per demshperblim, une prap se prap nuk mund te them se e kam te drejten per te kerkuar demshperblim, per t“i trokitur demtuesit ne dere dhe per t“i kerkuar te holla. Kete te drejte timen mund ta deklaroj vetem nje gjyq kompetent, pavaresisht sa eshte e sigurte se une do te marr nje deklarim apo vendim te tille nga gjyqi. Vetem nese e kam vendimin e gjyqit kompetent, vetem atehere mund te kerkoj te hollat nga demtuesi apo te perdori mjetet e dhunshme (sekuestrim) per zbatim te drejtes time.
Perndryshe nje pershkrim/definim me i afert i termit shtet kerkon nje veshtrim te normave themelore te tij, te cilat ne disa shtete (p.sh. ne Shqiperi, Gjermani) jane te kodifikuara ne kushtetute (ndersa tek disa tjera ekzistojne si norma te traduara). Kushtetuta ne keto shtete e ka domethenien e nje kontrate shoqerore, nje kanuni, i cili permbledhshem definon nje nga nje obligimet e shtetit ndaj qytetarit dhe si pasoje apo si parakusht per te kryer keto obligime edhe te drejtat e shtetit ndaj qytetarit.
Pereshendetje, dhe pergezime per temen si dhe rubriken ne pergjithesi..
Pyetje qe ka pergjegje te ndryshme. Varet se nga cila perspektive i afrohesh. Une kisha dalluar ne mes te perspektives juridike, perspektives filozofike-shteterore dhe perspektives te drejtes se popujve.
Ne juridsprudence (ne saje te nenlemise: e drejta publike), pyetja cka eshte shteti? ne rend te pare luan rol per te caktuar ligjin apo principet, te cilat per nje rast konkret ne prakse jane relevante. Pra atehere, kur nje juristi nga mandanti i tij i paraqitet nje rast konkret, te cilin juristi duhet te shqyrtoj, dhe i cili permban rrethana qe cilat hedhin pyetjen se a behet fjale per nje rast, i cili vendoset simbas ligjeve dhe principeve te drejtes publike apo te drejtes private. P.sh. nje polic e perdor veturen e tij private per te ndjekur nje veture tjeter kriminelesh, dhe pergjate ndjekjes rastesisht ben ndeshje me veturen time. Une shkoj tek juristi, i tregoj rastin, dhe juristi e pyet veten se a eshte ndeshja si sjellja e pocilic nje nderhyrje e shtetit (akt administrativ) ne drejtat e mia (prona), apo eshte ne pyetje nje sjellje e nje personi privat? Kete pyetje juristi duhet te pergjegje, sepse nga kjo varen modalitetet e procesit: p.sh. a duhet te ngrise padi ne gjyqin civil, apo ne gjyqin administrativ (pra nepermjet pyetjes se cka eshte shteti (apo cilat organe dhe cilat sjellje jane sjellje te shtetit) ndahet kompetenca e gjyqeve civile nga ato admnistrative). Keshtu qe nga perspektiva juridike, pyetjen cka eshte shteti e kisha pergjegjur ne kete menyre: Shteti eshte cdo institucion apo person, i cili ne rastin qe qendron per gjykim, kryen (apo ka kryer) detyra publike. Mirepo, sic me duket mua, kjo nuk eshte pergjegja, e cila kerkohet ne kete teme.
Ne kuptimin filozofik-shteteror, pyetja ne fjale eshte shume veshtire te definohet permbledhshem, ngase kerkon perfilljen e shume filozofeve te ketij zhanri, dhe kjo gje e ka vendin e vet ne saje te nje disertacioni apo ndonje punimi tjeter analitik. Personalisht mendoj te kam mbajtur ne mend teorine e kontrates gjenerale (apo: vullnetit gjeneral, frangjisht: volonté générale). Kjo teori shkurtimisht e kupton shtetin si bashkesine e perkufizuar teritoriake, te cilen themeluesit e saj (qytetaret) e formojne per te mundesuar realizimin e qellimeve te perbashketa, dhe, per te arritur keto qellime, e plotfuqozojne bashkesine (shtetin) me ingerenca normative, ekzekutive dhe judikative. Pra shkurt: shteti si ndjekes i qellimeve te suverenit/popullit te tij. As kjo pergjegje nuk me duket jo qe po kerkohet ne kete teme.
Pergjegjen e cila me se shumeti i afrohet temes, me duket e marim nga perspektiva e drejtes se popujve. Ne kete lemi, me pyetjen se cka eshte shteti, cka e karakterizon nje shtet, cilat jane elementet konstitutive (qenesore) te shtetit, si dhe tjera pyetje, eshte marrur korifeja e njohur e drejtes se popujve, Gerorg Ellinek, ne librin e tij "Allgemeine Staatslehre" ne vitin 1900. Ky liber njihet si Bibla e disciplines juridike ne fjale (e drejta e popujve). Une nuk e kam lexuar personalisht, mirepo e mbaj ne mend se Jellinek (si njeri me renome te vecante ne dogmatiken e te drejtes se popujve) ne kete liber zhvillon te ashtuquajturen doktrina e tri elementeve. Kjo teori, sa me kujtohet mua si jo-njohes i Jellinek-ut, nuk thote me shume sesa qe shteti, per te qene shtet, i duhen tri elemente: teritori shteteror, populli shtetformues (qytetaret). Keto tri elemente i gjen ne cdo shtet, pavaresisht formes konkrete te organizimit te tij (diktature, demokraci, teokraci e tj.).
Keshtu qe, nisur nga kjo teori, edhe Kosova, pasi qe i permbushe qarte te tri elementen, eshte shtet, kete se paku ne kuptimin material. Dallimi ne mes te Kosoves dhe shteteve tjera eshte ajo cka quhet e drejta ne kontekstin procesual. Si sqarim e kisha krahasuar me raste tjera juridike. P.sh. nese mua me eshte demtuar vetura, dhe i permbushi te gjitha kushtet per demshperblim, une prap se prap nuk mund te them se e kam te drejten per te kerkuar demshperblim, per t“i trokitur demtuesit ne dere dhe per t“i kerkuar te holla. Kete te drejte timen mund ta deklaroj vetem nje gjyq kompetent, pavaresisht sa eshte e sigurte se une do te marr nje deklarim apo vendim te tille nga gjyqi. Vetem nese e kam vendimin e gjyqit kompetent, vetem atehere mund te kerkoj te hollat nga demtuesi apo te perdori mjetet e dhunshme (sekuestrim) per zbatim te drejtes time.
Perndryshe nje pershkrim/definim me i afert i termit shtet kerkon nje veshtrim te normave themelore te tij, te cilat ne disa shtete (p.sh. ne Shqiperi, Gjermani) jane te kodifikuara ne kushtetute (ndersa tek disa tjera ekzistojne si norma te traduara). Kushtetuta ne keto shtete e ka domethenien e nje kontrate shoqerore, nje kanuni, i cili permbledhshem definon nje nga nje obligimet e shtetit ndaj qytetarit dhe si pasoje apo si parakusht per te kryer keto obligime edhe te drejtat e shtetit ndaj qytetarit.
Pereshendetje, dhe pergezime per temen si dhe rubriken ne pergjithesi..
Ėshtė e vėrtetė se shteti merret edhe me kriminalitetin, sė pari duke paraparė veprat e veēanta penale dhe duke i luftuar ato, merrett edhe me ēėshtje civile, administrative, por ju keni dal nga kompozicioni duke pėrmendur kėto ēėshtje sepse si nga aspekti juridik apo filozofik ne kemi njė definicion tė pėrgjithsuar mbi drejtėsinė, e atė edhe e kam pėrmendur diku mė lart...
arton bala
29-10-07, 12:54
Ėshtė e vėrtetė se shteti merret edhe me kriminalitetin, sė pari duke paraparė veprat e veēanta penale dhe duke i luftuar ato, merrett edhe me ēėshtje civile, administrative, por ju keni dal nga kompozicioni duke pėrmendur kėto ēėshtje sepse si nga aspekti juridik apo filozofik ne kemi njė definicion tė pėrgjithsuar mbi drejtėsinė, e atė edhe e kam pėrmendur diku mė lart...
Ne postimin tim paraprak e shpreha mendimin se termi "shtet" varion ne tri perspektiva, qe mua m“u duken relevante per temen (juridike, filozofike dhe perspektiven e drejtes se popujve).
Ndryshe nga ti, une nuk njoh nje definim te pergjithesuar per termin shtet. Definicioni yt (konform Montevideos) eshte ai, te cilin une e kisha quajtur definicioni simbas te drejtes se popujve (qe bazon ne idete e Georg Jellinek-ut). Ky definicion sigurisht se eshte shume i rendesishem per temen, ngase ketu simbas mendimit intentohet nje diskutim mbi kete term ne saje te ceshtjes se shtetesise se Kosoves. Mirepo prap se prap nuk eshte nje definicion i pergjithesuar (i cili i ben obsolete definicionet tjera per shtetin). Sepse si shembull, ne aspektin juridik ky term eshte i pafrytshem. Ne jurisprudence kerkohet nje definicion, i cili mund te perdoret ne prakse, i cili pra eshte i frytshem per te zgjidhur nje problem konkret juridik. Kete "frytshmeri" nuk e gjen ne definicionin simbas Montevideos. Per kete arsye, ne aspektin juridik shtetin e kisha definuar keshtu (lexo me larte): Shteti eshte cdo institucion apo person, i cili ne rastin qe qendron per gjykim, ka kryer detyra publike. Ky definicion eshte ai i zakonshmi ne jurisprudence, sepse mundeson ndarjen e dy shtyllave te medha te jurisprudences: te drejten publike nga e drejta civile. Per kete arsye eshte i "frytshem" per raste konkrete ne prakse..
PS:
me duhet te bej edhe nje korigjim te postimit tim paraprak:
i duhen tri elemente: teritori shteteror, populli shtetformues (qytetaret). Keto tri elemente i gjen ne cdo shtet, pavaresisht formes konkrete te organizimit te tij (diktature, demokraci, teokraci e tj.).
e kam harruar pra elementin e trete: pushtetin
Ne postimin tim paraprak e shpreha mendimin se termi "shtet" varion ne tri perspektiva, qe mua m“u duken relevante per temen (juridike, filozofike dhe perspektiven e drejtes se popujve).
Ndryshe nga ti, une nuk njoh nje definim te pergjithesuar per termin shtet. Definicioni yt (konform Montevideos) eshte ai, te cilin une e kisha quajtur definicioni simbas te drejtes se popujve (qe bazon ne idete e Georg Jellinek-ut). Ky definicion sigurisht se eshte shume i rendesishem per temen, ngase ketu simbas mendimit intentohet nje diskutim mbi kete term ne saje te ceshtjes se shtetesise se Kosoves. Mirepo prap se prap nuk eshte nje definicion i pergjithesuar (i cili i ben obsolete definicionet tjera per shtetin). Sepse si shembull, ne aspektin juridik ky term eshte i pafrytshem. Ne jurisprudence kerkohet nje definicion, i cili mund te perdoret ne prakse, i cili pra eshte i frytshem per te zgjidhur nje problem konkret juridik. Kete "frytshmeri" nuk e gjen ne definicionin simbas Montevideos. Per kete arsye, ne aspektin juridik shtetin e kisha definuar keshtu (lexo me larte): Shteti eshte cdo institucion apo person, i cili ne rastin qe qendron per gjykim, ka kryer detyra publike. Ky definicion eshte ai i zakonshmi ne jurisprudence, sepse mundeson ndarjen e dy shtyllave te medha te jurisprudences: te drejten publike nga e drejta civile. Per kete arsye eshte i "frytshem" per raste konkrete ne prakse..
PS:
me duhet te bej edhe nje korigjim te postimit tim paraprak:
e kam harruar pra elementin e trete: pushtetin
Pikerisht koncepti i konferences se Montevideos eshte i vetmi koncepti i cili zbatohet ne praktike, sepse nuk mund te kemi shtet pa pushtet, nuk mund te kemi shtet pa territor si dhe nuk mund te kemi shtet edhe pa popullsi. ndoshta ndonjeri prej elementeve mund te kete nje rendesi me te vecante mirepo prapseprap ne mungese te vetem njerit element nuk mund te formohet shteti. Ndersa problemi i Kosoves deri pas clirimit ne vitin 1999 ishte se Kosva nuk kishte pushtet ne kuptimin e plote te fjales, kishte organe paralele mirepo nuk kishte pushtet faktik.
arton bala
01-11-07, 13:43
Pikerisht koncepti i konferences se Montevideos eshte i vetmi koncepti i cili zbatohet ne praktike, sepse nuk mund te kemi shtet pa pushtet, nuk mund te kemi shtet pa territor si dhe nuk mund te kemi shtet edhe pa popullsi. ndoshta ndonjeri prej elementeve mund te kete nje rendesi me te vecante mirepo prapseprap ne mungese te vetem njerit element nuk mund te formohet shteti. Ndersa problemi i Kosoves deri pas clirimit ne vitin 1999 ishte se Kosva nuk kishte pushtet ne kuptimin e plote te fjales, kishte organe paralele mirepo nuk kishte pushtet faktik.
Ok, ma merr mendja qe i kuptuam mendimet e njeri-tjetrit persa i perket pershkrimit/definimit te termit shteti. Tash me intereson interpretimi i termave te perdorur ne keto definicione qe i takuam. Po e marrim "definicionin" e Montevideos, i cili , sic thua ti, po i permendka 4 elementet:
populli,
territori,
pushteti,
aftesia per te hyre ne marredhenie nderkombetare.
A eshte i mundshem nje definim apo interpretim me i afert i ketyre elementeve? Si shtylle mendimesh mund te marrim pyetjet e Dilaverit qe i ka shtruar ne lidhje me shtetin. Pra cka eshte "populli"? Cka "territori"? P.sh. a mjaftojne 10000 banore qe te mund te flitet per "popull" ne kuptim te Montevideos/Drejtes Nderkombetare? A mjaftojne 100 banore? Cili eshte kufii i ketij termi? Cili ai i termeve (3 elementeve) tjera? Sigursisht se nuk mund te kerkojme tani vetem mendime "ekspertesh", por thjeshte te japi cilido mendimin e tij se si do i kishte definuar keto elemente, apo ku e sheh kuptimin e tyre, e tjera pyetje te pershtatshme.
Ok, ma merr mendja qe i kuptuam mendimet e njeri-tjetrit persa i perket pershkrimit/definimit te termit shteti. Tash me intereson interpretimi i termave te perdorur ne keto definicione qe i takuam. Po e marrim "definicionin" e Montevideos, i cili , sic thua ti, po i permendka 4 elementet:
populli,
territori,
pushteti,
aftesia per te hyre ne marredhenie nderkombetare.
A eshte i mundshem nje definim apo interpretim me i afert i ketyre elementeve? Si shtylle mendimesh mund te marrim pyetjet e Dilaverit qe i ka shtruar ne lidhje me shtetin. Pra cka eshte "populli"? Cka "territori"? P.sh. a mjaftojne 10000 banore qe te mund te flitet per "popull" ne kuptim te Montevideos/Drejtes Nderkombetare? A mjaftojne 100 banore? Cili eshte kufii i ketij termi? Cili ai i termeve (3 elementeve) tjera? Sigursisht se nuk mund te kerkojme tani vetem mendime "ekspertesh", por thjeshte te japi cilido mendimin e tij se si do i kishte definuar keto elemente, apo ku e sheh kuptimin e tyre, e tjera pyetje te pershtatshme.
Territori definohet si hapsira nė tė cilėn ėshtė i vendosur shteti. Ndėrsa me popullėsi kuptojmė me qytetarėt tė cilėt jetojnė nė njė territor tė caktuar. Nuk ėshtė me rėndėsi se sa banorė jetojnė nė njė shtet sikurse qė nuk ėshtė e rėndėsishme se edhe sa ėshtė i madh territori i njė shteti, shteti mund tė ndėrtohet edhe nė territorin e njė shteti ku edhe praktika na tregon tė njejtėn ( Monako, San Marino etj.).
arton bala
07-11-07, 14:27
Territori definohet si hapsira nė tė cilėn ėshtė i vendosur shteti.
Hmmm.. Dtth perdoret termi shtet per te definuar territorin, i cili njekohesisht eshte element imanent i shtetit. Cdo here e me shume e kam bindjen se po diskutojme mbi ceshtje juridike.. :tongue:
Ndėrsa me popullėsi kuptojmė qytetarėt tė cilėt jetojnė nė njė territor tė caktuar. Nuk ėshtė me rėndėsi se sa banorė jetojnė nė njė shtet sikurse qė nuk ėshtė e rėndėsishme se edhe sa ėshtė i madh territori i njė shteti, shteti mund tė ndėrtohet edhe nė territorin e njė shteti ku edhe praktika na tregon tė njejtėn ( Monako, San Marino etj.).
Ok, s“paska kerkesa me te ngushta ne kete term. Atehere serbet ne "eksklavat" e tyre ne Kosove, a jane ata "qytetare te nje territori te caktuar"? A e permbushin ata elementin shtetformues te quajtur "populli"?
Hmmm.. Dtth perdoret termi shtet per te definuar territorin, i cili njekohesisht eshte element imanent i shtetit. Cdo here e me shume e kam bindjen se po diskutojme mbi ceshtje juridike.. :tongue:
Ok, s“paska kerkesa me te ngushta ne kete term. Atehere serbet ne "eksklavat" e tyre ne Kosove, a jane ata "qytetare te nje territori te caktuar"? A e permbushin ata elementin shtetformues te quajtur "populli"?
Por se ata nuk e permbushin elementin e pushtetit, dhe mos haro se nese ndodh qe ne pjesen veriore te mos shtrihet pushteti i institucioneve te kosoves, ekziston mundesia reale qe ne ate territor te mos e kemi me, pikerisht edhe serbet tani per tani kete e deshirojne, nuk duhet ti lejojme qe ne territorin e Kosoves t; shtrihet pushteti i serbise sepse mundesia ekziston po nese ne nuk do te dijme ta mbekme ate pjese, dhe per kete arsye ne ate pjese te Kosoves duhet te instalohen forca te medha si pergjat kufirit por edhe ne komunat e banuara me serb
arton bala
12-11-07, 02:38
Po e marrim "definicionin" e Montevideos, i cili , sic thua ti, po i permendka 4 elementet:
populli,
territori,
pushteti,
aftesia per te hyre ne marredhenie nderkombetare.
A eshte i mundshem nje definim apo interpretim me i afert i ketyre elementeve? ...
1. Territori shteteror: Ajo hapesire gjeografike, mbi te cilen ngritet formacioni shteteror dhe ushtron detyren specifike te tij: pushtetin. Ne kuptimin juridik kjo hapesire quhet "vend" apo "shtet". Domethenia juridike e territorit shteteror manifestohet ne dy menyra: ne menyre negative: duke i ndaluar ushtrimin e pushtetit cilesdo force tjeter te panenshtruar ndaj shtetit; dhe ne menyre pozitive: duke ushtruar pushtet mbi te gjithe personat brenda territorit.
2. Populli shteteror: Njerezit qe i perkasin shtetit ne teresine e tyre e perbejne popullin shteteror. Sikur territori edhe populli ka dy funksione. Eshte nje element i formacionit shteteror, pra i takon shtetit si subjekt i pushtetit (shkurt: populli ne kualitetin e tij si subjekt). Dhe ne anen tjeter eshte edhe objekt i veprimit te shtetit (populli si objekt).
Perkatesia ne popullin shteteror manifestohet ne ekzistencen brenda nje sfere te pranuar nga shteti si pjese e drejtes publike. Anetare te popullit shteteror, popullit ne kualitetin e tij subjektiv, jane te gjithe personat shtetformues, dtth ata te cilet kane kerkesa drejtesore ndaj shtetit.
3. Pushteti: Cdo bashkesie te perbere nga njerezit per t“i sherbyer nje qellimi apo per te arritur nje qellim te perbashket i nevojitet udheheqja nepermjet nje vullneti. Ky vullnet i cili i sherben qellimit te perbashket dhe i cili urdheron dhe zbaton urdherat me force, paraqet forcen udheheqese te bashkesise. Cdo bashkesi njerezish, sado e lire te jete ajo, ka forcen udheheqese te saj.
Keso forcash ka dy lloje: forca zoteruese dhe jozoteruese. Forca zoteruese eshte forca e pashmangshme. Te zoterosh nenkupton te urdherosh dhe te jesh ne gjendje te detyrosh zbatimin e urdherit. Forca zoteruese eshte forca e vetme, te ciles i nenshtruari nuk mund t“i shmanget.
Ajo force udheheqese qe eshte e pajisur me keso mundesi, eshte forca zoteruese dhe me ate forca shteterore apo pushteti. Zoterimi pra eshte kriteri, i cili dallon pushtetin nga (te gjitha) forcat tjera. Cdo force tjeter, me te cilen ballafaqohet individi, qofte kjo force e ndonje institucioni apo ndonje individi tjeter, nuk eshte origjinale, por e deroguar/deduktuar nga pushteti.
Vecorite e pushtetit: Karakteristike per pushtetin eshte negacioni i nenshtrimit apo kufizimit te tij pran cdo force tjeter. Pushteti pra eshte force suverene, e cila nuk pranon asnje force mbi veten; per kete arsye ai eshte forca e pavarur dhe me e larta. Kriteri i pare shfaqet kryesisht nga jashte, pra ne lidhjet e shtetit me forca tjera te jashtme, kurse i dyti nga brenda, ne lidhjet e tij me individet qe nenrenditen.
Forca suverene nuk dtth force gjitheperfshirese shteterore. Ajo eshte force juridike dhe per kete arsye e lidhur ne ligjin dhe te drejten. Mirepo ajo nuk pranon kufizime absolute te ligjit. Shteti mund te liroj veten nga nje kufi ligjor te cilin i ka vene vetit, mirepo vetem brenda formes te se drejtes dhe duke i vene vetit nje kufi te ri. Jo kufiri i vetem ligjor, por kufizimi si princip eshte ajo cka eshte permanente. Aq pak sa ekziston shteti i kufizuar absolutisht nga ligji dhe te drejta, poaq pak ekziston shteti i pakufizuar fare.
(Perkthyer nga libri: Allgemeine Staatslehre, Georg Jellinek, vellimi i 3-te, ribotim, 1959, faqet 394-482)
Thuajse te githa opinionet , perkufizimet e postuara lidhur me dukurine e shtetit deri me tani te cilat arrita t'i lexoj.... Jane opinione te qasura , te kontekstualizuara nga perspektiva e deges te se drejtes - E drejta Nderkombetare Publike ... Sa mujta ta vreje te gjitha opinjonet, perkufizimet e kane nje burim-reference te veteme : -----Literaturen e Drejtes Nderkombetare Publike --- ( nje kapitull / ca flete mbi shtetin ) te , prof Zejnulla Grudes !!!
Ndoshta me e udhes per juristet do t'ishte , qe mbi fenomenin e shtetit t'ju referoheshin burimeve , literatures nga e Drejta Kushtetuese , Historia e Shtetit dhe Se drejtes , Drejtes Shteterore , Filozofise se Drejtesise , Sociologjise te se Drejtes ... e dicka te ngjashme sesa ..... Drejtes Nderkombetare Publike !!!
Shteti eshte cdo institucion apo person, i cili ne rastin qe qendron per gjykim, ka kryer detyra publike.
Ky definicion eshte ai i zakonshmi ne jurisprudence, sepse mundeson ndarjen e dy shtyllave te medha te jurisprudences: te drejten publike nga e drejta civile. Per kete arsye eshte i "frytshem" per raste konkrete ne prakse..
PS:
me duhet te bej edhe nje korigjim te postimit tim paraprak:
e kam harruar pra elementin e trete: pushtetin
Shteti parasegjithash eshte organizate , organe ... dhe nese nisemi nga parimi i konceptit organicist ... Shteti eshte njesi integruese , qe nuk perjashton asnje sfere te nje shoqerie te organizuare gjeo -politikisht .....!!!
Perkufizimi lartshenuar , eshte nje qasje e sjellur nga shenca e Drejtes Administrative mbi shtetin ....
arton bala
21-11-07, 18:12
Shteti parasegjithash eshte organizate , organe ... dhe nese nisemi nga parimi i konceptit organicist ... Shteti eshte njesi integruese , qe nuk perjashton asnje sfere te nje shoqerie te organizuare gjeo -politikisht .....!!!
Perkufizimi lartshenuar , eshte nje qasje e sjellur nga shenca e Drejtes Administrative mbi shtetin ....
E vertete, Labi. Eshte nje formule qe perdoret ne te Drejten Administrative per te ndare kompetencen e gjyqeve, per te zbuluar se a behet fjale per nje rast i cili duhet te dergohet prane gjykates administrative apo gjykates zivile. Kete pershkrim e solla per te thene se - simbas mendimit tim - jurisprudenca nuk njeh definicion te ngurte mbi shtetin. Ky eshte pershkrimi tipik juridik per shtetin. Mirepo varet se ne cilen nenlemi juridike gjindesh, dhe pershkrimi per shtetin ndryshon. As ne te Drejten Kushtetuese nje definicion i ngurte per shtetin nuk ekziston. Kjo nenlemi mirret me interpretimin e normave kushtetuese dhe vendimet e derisotshme te gjykates perkatese. Mirepo kushtetuta shtetin nuk e definon. Kjo ka te beje me larmenine qe trashegojme nga historia ne procesin e shtetformimit; shtetet ekzistojne qe nga Antika e deri sot, dhe te gjesh nje vije te perbashket ne mes te polisit te Athines me SHBA-te, pra te hartosh nje definicion unisono, eshte e pamundshme.
Keshtu qe shteti mbetet per t“u pershkruar, jo definuar. Kurse pershkrimi me permbledhes do te ishte nese mirremi me normat apo kapitujt e kushtetutes, te cilat emertojne e definojne cdo gje qe eshte karakterizuese per shtetin ne fjale: qellimet e shtetit, detyrat, organet e tij, kompetencat, forma e veprimit te tyre, te drejtat shtetit ndaj qytetarit, ato te qytetarit ndaj shtetit, parimet ekzistente, e tj. Dhe si thellim i ketyre dukurive sigurisht do te vinin ne shprehje aspektet e cekura nga ti: ai i Historise te se Drejtes, Filozofise... e tj.
Po e shoh qe shume eshte duke u komplikuar kjo ceshtje edhe pse me te vertet eshte e kompllikuar. Une kisha perdor nje nocion teje te thjeshte cili esencialisht i pershkruan atribitet e shtetit. Pra, shteti eshte organizimi me i larte shoqeror, qe posedon aparatin edhunes, e ku me kete aparat te dhunes mbron mjetet e prodhimit qe jane qenjsore per ekzistimin e tij dhe te mirqenijes shoqerore. Per ta vertetuar kete nocion te gjithe juristet e din se shteti eshte person juridik i cili ka edhe fazen e krijimit te tij, e kush i din format e krijimit te personave juridik e ka edhe me te qart. pra person juridik qe krijohet me paraqitje, pra shpallja e shtetit, respektivisht ekzistimit te tij. E sa u perket nga kendi i drejtes nderkombetare ma merr mendja kjo ka me shume te bej me disa qeshtje tjera.
Thuajse te githa opinionet , perkufizimet e postuara lidhur me dukurine e shtetit deri me tani te cilat arrita t'i lexoj.... Jane opinione te qasura , te kontekstualizuara nga perspektiva e deges te se drejtes - E drejta Nderkombetare Publike ... Sa mujta ta vreje te gjitha opinjonet, perkufizimet e kane nje burim-reference te veteme : -----Literaturen e Drejtes Nderkombetare Publike --- ( nje kapitull / ca flete mbi shtetin ) te , prof Zejnulla Grudes !!!
Ndoshta me e udhes per juristet do t'ishte , qe mbi fenomenin e shtetit t'ju referoheshin burimeve , literatures nga e Drejta Kushtetuese , Historia e Shtetit dhe Se drejtes , Drejtes Shteterore , Filozofise se Drejtesise , Sociologjise te se Drejtes ... e dicka te ngjashme sesa ..... Drejtes Nderkombetare Publike !!!
Labi shume pajtohna me ty, edhe une mendoj qe shumica ketu i perzijn nocionet qe kane te bejne edhe me mardhenie nderkombetare. Si do qofte eshte qarte se ne shqiptaret kemi qejf me i filozofu senet:D
vBulletin v3.8.7, Copyright ©2000-2024, Jelsoft Enterprises Ltd.