Mësimet e nxjerra !

[AbdylHabib]

Mësimet e nxjerra

Mësimet (mesazhet) e nxjerra nga sunneti (tradita) dhe përvoja e Profetit (paqa qoft mbi te),përfitimet.


Shkruan, Sabri SELMANI



-I-


Falënderimi i takon All-llahut. Lavdërimet dhe përshëndetjet qofshin mbi Pejgamberin e All-llahut familjen dhe mbarë shokët e tij.

Sunneti ose Tradita është burimi i dytë i së Drejtës së Sheriatit i cili është fjalë, veprim, gjykim dhe sjellje e Muhammedit (paqa qoft mbi të).

Sunneti-Tradita e Profetit është burimi i dytë i së drejtës së Sheriatit. Me këtë nënkuptohet drejtimi, rruga e Pejgamberit e cila për muslimanët është obligim që ta ndjekin, dhe kjo ndodhë me porosi hyjnore. Zoti në Kur’an thotë: “Kush pason ( mbështetë) profetin, ai ka pasuar ( mbështetur) Zotin...” . “Me të vërtetë ju (muslimanë) keni në profetin shembullin më të mirë” (Ahzab, 21). Me termin “Sunnet” kuptojmë: thëniet-porositë, ndalimet, lejimet, veprat, miratimet (pëlqimet) dhe virtytet e Profetit Muhammed. Nganjëherë sunneti vjen me dispozita shtesë, apo komentim, sqarim nga ato norma që gjinden në Kur’an. Sunneti i Profetit është burim pa të cilin nuk do të kuptohej e drejta e Sheriatit. Kur’ani na bënë me dije se sunneti i profetit gjithnjë ka qenë inspirim, shpallje që i është dhënë Pejgamberit nga Krijuesi Gjithësisë. “Ai (Muhamedi) nuk flet nga veta e tij. Ajo që e thotë s’është (gjë tjetër) pos shpallje që i frymëzohet” , prandaj, duhet kuptuar se çdo thënie, veprim, miratim, pëlqim i Profetit ndaj një vepre, ka burimin nga Zoti, andaj edhe është bazë e dytë, pas Kur’anit, në ndërtimin e fesë, jetës, ligjit. Profeti Muhamed ka qenë transmetues dhe interpretues i vullnetit të Zotit dhe komentues i ligjërimit hyjnor-Kur’anit. Roli i sunneti. në ndërtimin e shoqërisë dhe të së drejtës është i patejkalueshëm dhe i domosdoshëm, ngase vetëm në traditën e tij mësojmë në praktikë fenë dhe të drejtën e Sheriatit. Se sunneti është burim i sheriatit ka bazën e vet ligjore në vetë Kur’anin ku Zoti i lartëmadhërishëm thotë: “Çka ju jep (urdhëron) i dërguari (Muhammedi) merreni, dhe atë që ju ndalon ai largohuni nga ajo....” .

Lloji i parë është sunneti i cili ka norma të ngjashme dhe përputhet me burimin e parë të së drejtë së Sheriati, pa shtuar as munguar asgjë në norma, ligje etj, shembulli i tillë është urdhërimi për agjërim, që në të njëjtën mënyrë e gjejmë edhe në Kur’an.
Lloji i dytë është sunneti i cili komenton-sqaron normat, dispozitat, ligjet, urdhëresat, ndalesat etj, të burimit të parë të së drejtës së Sheriatit (Kur’anit) që janë të pa detajizuara, e që nuk mund të kuptohen pa sqarimin e sunnetit, shembull për këtë kemi: pastrimi i tërësishëm i trupit pas marrëdhënieve intime, mënyra e të falurit, tatimi vjetor, etj.
Lloji i tretë është sunneti i cili paraqet ndonjë dispozitë, normë, ligj, urdhër,ndalesë etj. që nuk e ka cekur Kur’ani, por që e ka aplikuar dhe sqaruar Pejgamberi. Shembull për këtë kemi, ndalesën e veshjes së mëndafshit për meshkuj, ndalimi i bartjes së arit për meshkuj, etj.
Sa i përket fjalëve të Profetit ato në gj. Arabe quhen “Hadithe”, dhe këto hadithe kanë disa kategori, por ne do t’i përmendim vetëm disa më esenciale duke mos u zhytur shumë në këto terminologji, ngase ka disa shkenca të posaçme në të drejtën e Sheriatit për studimin e mirëfilltë të burimit të dytë të së drejtës së Sheriatit, kategoria e parë: janë Hadithet e vleftëshme që lejohet të mbështetemi për bazë ligjore dhe kategoria e dytë : janë ato hadithe të pavlefshme të tjetërsuara të bastarduara që nuk lejohet kurrsesi të punojmë me të për t’i marrë si bazë ligjore.

Kategoria që lejohet të punohet janë sipas këtij klasifikimi:

Hadithi Kudusij ( hyjnor).
Hadithi Mutevatir (autentik).
Hadithi Sahih (i vërtetë).
Hadithi Mesh’hur (i afirmuar).
Hadithi Ahad (i vetmuar).

Kategoria e dytë që nuk lejohet janë sipas këtij klasifikimi:

Hadithe të dobëta (në transmetim).
Hadithe Mevdu’ë (të trilluara) dhe ndonjë tjetër për shkaqe bastardimi.

Pasi All-llahu xh.sh. vendosi që Muhammedi s.a.v.s. të jetë Pejgamberi i fundit dhe vula e Pejgamberisë pas të cilit nuk do të dërgohet Pejgamber e as që do të shpallet libër nga qielli, e siguroi njerëzimin prej këtij rreziku, dërgoi me Muhammedin s.a.v.s. një popull komplet. Për atë, dërgimi i Muhammedit s.a.v.s. ishte dërgim i shoqëruar, dërgimi i Pejgamberit i lidhur me dërgimin e popullit (Ummetit). All-llahu i Madhërishëm e karakterizoi popullin (Ummetin) e tij me veti të cilat nuk i përkasin vetëm se të Dërguarit, pa Pejgamberi, të urdhëruarit prej All-llahut, dhe thotë: "Ju jeni populli më i dobishëm, i ardhur për të mirën e njerëzve, të urdhëroni për mirë, të ndaloni nga veprat e këqia dhe të besoni All-llahun…", po ashtu thotë: "Dhe ashtu (sikur u udhëzuam në fenë islame) ne u bëmë juve një popull të drejtë (një mes të zgjedhur) për të qenë ju dëshmitarë (në ditën e gjykimit) ndaj njerëzve, dhe për të qenë i Dërguari dëshmitar ndaj jush …"

Në hadithin e Pejgamberit ka ardhur konteksti i njëjtë. Pejgamberi s.a.v.s. një grupi sahabesh u ka thënë: "Ju jeni dërguar lehtësues, e nuk jeni dërguar rëndues"

Këto ndjenja të përgjegjësisë së misionit dhe urdhërimit, i mbushnin kraharorët e sahabeve – All-llahu qoftë i kënaqur me to dhe atyre që i ndjekin ata me sinqeritet (tabi’inët). Për atë, kur e pyeti Rustemi, komandanti i ushtrisë persiane, zotëriun tonë Rib’ij Ibën Amirin, të cilin e dërgoi komandanti i përgjithshëm i ushtrisë muslimane zotëriu ynë Sa’d Ibën Ebi Vekasi – All-llahu qoftë i kënaqur me të, me kërkesën e Rustemit, i tha: Pse erdhët? (Rib’iju) u përgjigj duke i thënë: "Neve na dërgoi All-llahu që ta nxjerrim ate që do prej robërve, nga adhurimi i idhujve në adhurimin e All-llahut të vetëm, dhe prej ngushtësisë së kësaj bote në gjerësinë e saj, si dhe prej dhunës së feve në drejtësinë e Islamit".

Dhe kjo është ajo gjë e cila pati ndikim në zhvillimin e njerëzimit, e kjo për sa u përket njerëzve, ishte eksperiencë e re në historinë e feve, në historinë e zhvillimit të popujve dhe në historinë e drejtimeve. Bëri kthesë në histori, sepse aktualiteti të cilin e jetonte bota njerëzore në shekullin e VI-të të erës sonë, gjë që është realitet në çdo kohë, ishte më i gjerë dhe më i lartë se sa të ndikojnë në të individë të devotshëm. Kur’ani dëshmon për ekzistimin e individëve të devotshëm te çifutët mbi të cilët ra hidhërimi i All-llahut, dhe thotë: "Ata (ithtarët e librit) ka që janë në rrugë të drejtë, gjatë natës lexojnë ajetet e All-llahut duke u lutur. I besojnë All-llahut dhe ditës së gjykimit, këshillojnë për të mirë dhe largojnë nga të këqijat, përpiqen për punë të dobishme, e edhe ata janë prej të mirëve".

(vijon)

[AbdylHabib]

Ndalimi i përgojimit


-II-


Transmetohet nga Ebu Hurejre (Allahu qoftë i kënaqur me të!) se i Dërguari (salallahu alejhi ue selem) në një rast ka thënë: “A e dini se çfarë është gibeti (përgojimi)”? Ata që ishin prezent thanë: “Allahu dhe i Dërguari i Tij e dinë më së miri.” Ai tha: “Të përmendësh diçka për vëllain tend pët të cilën ai nuk ka dëshirë (e urren) të përmendet.” Dikush nga të pranishmit e pyeti: “E nëse kjo që e them për vëllain tim, është një cilësi që ai e ka?” Resulullahu (salallahu alejhi ue selem) tha: “Nëse e thua atë që e ka, atëherë ti e ke përgojuar atë, e nëse e thua atë që nuk e ka, atëherë ti ke shpifur ndaj tij.” (Transmeton Muslimi)

Kuptimi i hadithit

Të folurit është gjëja më e lehtë që mund të bëjë njeriu, por që lë ndikimin më të madh tek të tjerët.

Sa e sa fjalë të mira e kanë ngritur njeriun në grada të larta ose ka ndodhur e kundërta e kanë ulur atë shumë tek Allahu i Madhëruar dhe tek njerëzit.

Allahu i Madhëruar thotë në Kuran: “A nuk ke kuptuar se si Allahu bëri shembull fjalën e mirë si pema e mirë që rrënjët e saj janë thellë (në tokë) e degët e saj janë lart, e që me vullnetin e Zotit, ajo e jep frutin e vet në çdo kohë. Allahu, pra u parashtron njerëzve shembuj që ata të mendojnë. Dhe shembulli i fjalës së keqe si një pemë e keqe që është shkulur mbi tokë e që nuk ka të qëndruar.” (Suretu Ibrahim, 24-26)

Kurse Resulullahu (salallahu alejhi ue selem) lidhur me këtë ka thënë: “Njeriu mund të flasë ndonjë fjalë të mirë që e kënaq Allahun, pa ia ditur asaj rëndësinë, por Allahu i Madhëruar e ngre atë në një gradë të lartë, vetëm për atë fjalë. Po ashtu, njeriu mund të flasë ndonjë fjalë të keqe që e zemëron Allahun, pa ia ditur asaj rëndësinë, por Allahu i Madhëruar e hedh atë në vende shumë të ulta të zjarrit të xhehenemit.”

Përgojimi konsiderohet një nga mëkatet më të lehta që mund të bjerë në të njeriu, kurse në anën tjetër më e rrezikshmja që manifestohet me anë të gjuhës. Hadithi i përmendur në fillim e sqaron shumë qartë domethënien e përgojimit, pasi shumë nga njerëzit mendojnë se përgojimi është shpifja apo gënjeshtra ndaj të tjerëve. Dhe kështu, i lejojnë vetes që të flasin krejt çfarë dinë rreth të tjerëve, kurse gjatë tërë kësaj ai krenohet se e thotë të vërtetën. Që do të thotë se përgojim është që ti ta thuash të vërtetën, mirëpo me atë të vërtetë që del nga gjuha jote dhe ti e publikon te të tjerët, ti bën një mëkat shumë të rrezikshëm. Allahu i Lartësuar thotë: “…Dhe mos përgojoni njëri-tjetrin! A mos ndonjëri prej jush dëshiron të hajë mishin e vëllait të vet të vdekur? Atë pra e urreni. Kini frikë nga ndëshkimi i Allahut, e Allahu është mëshirues, Ai pranon shumë pendimin”

Shpesh herë neve na ipet rasti të lexojmë apo të dëgjojmë ligjerata rreth gibetit (përgojimit), ku hoxhallarët e përmendin atë, ua tërheqin vërejtjen muslimanëve që të largohen nga ky ves.

Shkaku është se përgojimit konsiderohet një nga ndalesat që më së shumti bien në të njerëzit. Është e mundur që shumë nga muslimanët t`i shpëtojnë mëkateve të tjera, por është shumë vështirtë që ai të ketë shpëtuar nga kjo ndalesë.

Për gibetin kemi shumë çfarë të flasim dhe ekzistojnë shumë citate nga Kurani dhe hadithi ku tregohet se sa i keq është, por pasi praktika jonë në komentimin e haditheve është që të mos zgjerohemi aq shumë, ne do të ndalemi me kaq.

Dobitë nga hadithi

1. Përkujdesi që i dha Islami përsonalitetit dhe nderit të muslimanëve.

2. Nga ky hadith kuptojmë se gibeti është i ndaluar (haram).

3. Qartësimi se çfarë konsiderohet gibet.

4.Përmendja e dobësive (mangësive) ndaj të tjerve edhe nëse kjo është e saktë është e ndaluar.


Kiel,Gjermani