PDA

View Full Version : Dielli s'ka lidhje me ndryshimet klimatike


~AnnA~
08-05-09, 20:43
Njė studim i ri shkencor konkludoi se ndryshimet nė fuqinė e diellit nuk mund tė jenė shkaktarė tė ndryshimeve klimatike tė ditėve tė sotshme.Studimi tregon se fuqia e diellit ka rėnė 20 vitet e fundit,megjithatė temperaturat nė tokė janė rritur.Ai tregon gjithashtu se tempeaturat e ditėve tė sotshme nuk janė tė pėrcaktuara nga efekti idiellit nė rrezet kozmike, siē ėshtė pretenduar mė herėt.

Sipas studimit, rrezet kozmikekanė pasur ndikim nė temperaturat tokėsore nė tė kaluarėn, por jo tani. Appleton Laboratory, i cili bėri analizėn, sė bashku me Claus Froehlich nga World Radiation Center nė Zvicėr.

Dr Lockwood filloi studimet pjesėrisht si pėrgjigje ndaj dokumentarit televiziv 'Mashtrimi ingrohjes globale', i emetuar nė televizionin Channel Four nė Britani, mė herėt kėtė vit, nė tė cilinu paraqit hipoteza e rrezeve kozmike. "Tė gjithė grafikėt qė ata na treguan kanė vlejtur deri rrethvitit 1980 dhe arsyeja ėshtė se gjėrat kanė ndryshuar pas kėsaj",tha ai pėr faqen e internetit tė BBCNews. "Nuk mundesh thjesht tė injorosh pjesė tė informacionit qė nuk tė pėlqejnė", tha Lockwood.

Tendenca e ngrohjes

Rruga tė cilėn e kanė ndjekur shkencėtarėt nė kėtė analizė ėshtė e thjeshtė: tė shikojnė intensitetin e energjisė diellore dhe rrezeve kozmike gjatė 30-40 viteve tė fundit dhe t'i krahasojnė ato tendenca me grafikėt e temperaturės mesatare tė sipėrfaqes globale, tė cilat janė rritur me 0.4 C gjatė kėsaj kohe.
Dielli ndryshon nė njė cikėl prej rreth 11 vitesh midis periodave tė aktivitetit tė lartė dhe tė ulėt.

Por ky cikėl kryeson tendenca mė afatgjata; dhe pjesa mė e madhe e shekullit 20 ka parė rritje tė dobėta, por tė qėndrueshme tė energjisė diellore.Por rreth vitit 1985, kjo tendencė me sa duket ėshtė kthyer nė drejtim tė kundėrt, nė rėnie tė energjisė diellore.

Sidoqoftė, kjo periudhė ka pasur rritje tė temperaturave, nėse jo mė shpejt se ēdo periudhė e100 viteve tė fundit."Kjo teori pėrforcon faktin se ngrohja nė 20-40 vitet e fundit nuk mund tė jetė shkaktuar nga aktiviteti diellor",tha Dr Piers Forster nga Universiteti i Leedsit, kontribuuesi me i madh nė diskutimin e sivjetshėm mbi shkencėn klimatike nė Grupin Ndėrkombėtar pėr Ndryshimet Klimatike (IPCC).

Dallimi kozmik

Raporti pėrmbledhės i IPCC-sė nė shkurt, ra nė konkluzionin se gazrat serrė janė rreth 13 herė mė shumė pėrgjegjėse pėr rritjen e temperaturave globale se ndryshimet diellore.

Por organizata u kritikua nė disa drejtime pėr mosmarrjen parasysh tė hipotezės tė rrezeve kozmike, e zhvilluar ndėr tė tjerė dhe nga Henrik Svensmark dhe Eigil Friis-Christensen, tė Qendrės Nacionale Daneze tė Hapėsirės.

Teoria e tyre mbėshtetet nė faktin se rrezet kozmike ndihmojnė pėr krijimin e reve, duke formuar grimca tė vogla rreth tė cilave avulli i ujit mund tė kondensojė dhe ky proces mund tė ftohė tokėn.

Gjatė periodave tė aktivitetit tė lartė diellor, rrezet kozmike janė pjesėrisht tė bllokuara nga fusha mė intensive magnetike e diellit.Formimi i reve pakėsohet dhe toka ngrohet.

Analizat e Mike Lockwood, siē duket, kanė vėnė dorė, ndoshta dhe nė mėnyrė fatale, mbi kėtė hipotezė intriguese dhe elegante.

Ai tha: "Nuk mendoj se ka efekt tė rrezeve kozmike mbi shtresėn e reve. Ajo funksionon nė ajėr tė pastėr detar, ku nuk ka ndonjė gjė tjetėr qė mund tė bėj avulli i ujit pėrveē se tė kondensojė. Mund tė ketė pasur ndikim nė kohėn para industrializimit, por nuk mund ta marrėsh parasysh nė kėtė ēfarė po shohim ne tani, se kėtu po flasim pėr tjetėr lloj loje."
BBC