PDA

View Full Version : "Permasat" e Universit!


~AnnA~
08-07-10, 10:38
Siē e dimė planeti Toke ėshtė njė pjesė e Sistemit Diellor.Ky sistem formohet nga nėntė planete, te cilėt sillen rrotull diellit se bashku me 54 satelite tė tyre. Toka ėshtė planeti I tretė afėr diellit.
Fillimisht le tė konceptojme madhesine e kėtij sistemi.Diametri I Diellit ėshtė 103 here me I madh se ai I tokes.Le ta shtjellojme kėtė me njė krahasim: Nėse diametrin e tokes prej 12.200 km do ta sillnim ne madhesine e njė zari te vogėl, Dielli do tė merte njė permase me te mėdha se njė glob, gjegjesisht sa dy topa futbolli. Interesante ėshtė edhe largesia ndermjet tyre pėr te formuar njė model koncis me dimenzionet reale, largesia e zarit te vogėl nga globi duhet te jetė 280m.Ndėrsa ato planete orbita e te cileve ėshtė me larg Diellit, duhet t'I vendosim me kilomatra larg.
Ky dimenzion kaq gjigant I Sistemi Diellor qėndron shumė modest ne raport me galaktiken "Rruga e Qumeshtit" ku ndodhet. Sepse ne galaktiken ekzistojene 250 miliard yje tjera me madhėsi shumė me te madhe se sa Dielli.Ylli me I afert me Diellin ėshtė Alfa Centauri. Nėse do tė vendosim edhe Alfa Centaurin ne maketin qe vendosem Token dhe Diellin atė do ta vendosnim 78.000 km larg globit qe perfaqesonte Diellin.
Le ta zvogelojme disi kėtė model. Toka le tė jetė njė grimce e vogėl pluhuri,e cila mezi shihet me sy. Atėherė Dielli do tė jetė me madhesine e njė kokre are dhe do tė vendoset 3 metra larg Tokes. Mbeshtetur ne kėto pėrmasa Alfa Centauri duhet te vendoset 640km larg Diellit.
Ēdo Galaktike mbart 250 miliard yje, te cilėt ndodhen larg njerit-tjetrit ne kėto distanca te pabesueshme, ndoshta edhe me larg.
Interesante ėshtė se nėse do tė mendojmė vendin qe ze galaktika ne hapėsirė ,kjo ėshtė shumė e vogėl .Sepse ne hapėsirė ndodhen edhe rreth 300 miliard galaktike te tjera!..Hapesirat midis kėtyre galaktikave janė milione here me te mėdha se largesia reale mes Diellit dhe Alfa Centaurin.
Ne lidheje me kėtė madhėsi marramendese, Xhorxh Grinshtajn ne librin e tij "The Symbiotics Universe ( Universi Simbiotik ) fq 21" shkruan se:
"Nėse yjet do tė ishin pak me afėr me njėri-tjetrin,astrofizika nuk do tė ishte shumė me ndryshe.Nuk do tė ndodhte asnjė proces ndryshimi ne funksionet themelore te fizikes ne yje, nebula apo ne trupat e tjerė qiellore.Nėse e shohim nga larg pamja e galaktikes sone do tė ishte e njėjta .I vetmi ndryshim do tė ishte kur mbremjeve te shtriheshim ne bar dhe tek veshtronim yjet, do tė shihnim se qielli do tė ishte I tejmbushur me yje .Mė falni, po;Do tė kishte edhe njė ndryshim tjetėr . "Unė", I cili do tė shihja kėtė peisazh nuk do tė ekzistoja...Kjo hapėsirė gjigante me yje ėshtė njė kusht pėr ekzistencėn tonė".Grinshtajn e shpjegon edhe arsyen; hapėsirat boshe ne kozmos sigurojne qe disa ndryshore fizike te formulohen ne harmoni pikėrisht me jetėn tonė.Kjo ėshtė njė arsye edhe pėr ruatjen e tokes nga pėrplasjet me trupat qiellore gjigante, te cilėt enden nėpėr kėto hapėsira kaq te mėdha pa ushtruar me te voglin kėrcėnim pėr Token.

YanYan
15-01-11, 15:58
"Permasa" e Universit...teper shkrim interesant ~AnnA~!

Ja edhe nje video ne lidhje me kete:

http://*****youtube*****/watch?v=b0lxbzgwW7I

Nuk ka mundesi te mos kete jete diku...

tipi engjellor
18-01-11, 15:30
"Permasa" e Universit...teper shkrim interesant ~AnnA~!

Ja edhe nje video ne lidhje me kete:

http://*****youtube*****/watch?v=b0lxbzgwW7I

Nuk ka mundesi te mos kete jete diku...

kjo spo qilet fare

Hajra
23-01-11, 13:30
Sė shpejti shpėrthimi i yllit qė do tė ndriēojė Tokėn dy javė rresht

Toka sė shpejti do tė mund tė fitojė diellin e dytė* por pėr tė paktėn njė ose dy javė. Njėri nga yjet mė tė shndritshme tė qiellit tonė do tė shndėrrohet nė supernova* ndėrsa shpėrthimi mund tė ndodhė kėtė vit* shkruan gazeta londineze “Daily mail”.
Astro-fizikanėt thonė se gjiganti i kuq Betelgez nė plejadėn Orion* ylli i nėntė pėr nga madhėsia nė qiellin tonė* qė ndodhet 640 vit dite larg nesh* po e humb masėn* e cila ėshtė shenjė e kolapsit tė gravitacionit.
Bred Karter* fizikan pranė Universitetit tė Kuinslendit Jugor* ka shpjeguar se ylli ėshtė duke shpenzuar karburantet e domosdoshme tė bėrthamės.
“Ky karburant e bėn Betelgezin tė ndritshėm dhe e mban atė. Kur tė mbetet pa karburant* ylli do tė shkatėrrohet dhe kjo do tė ndodhė shumė shpejt”* ka thėnė Karter.
Shpėrthimi* i cili do tė pasojė* do tė jetė dhjetėra miliona herė mė i ndritshėm se sa Dielli* qė do tė thotė se do tė ketė 24 orė dritė nė Tokė dhe pėr dy javė do tė duket sikur kemi dy diej.
“Do tė shpėrthej dhe do tė ndriēojė gjithēka. Do tė shohim njė dritė tė pabesueshme pėr njė periudhė tė shkurtėr* dy javė* dhe pas disa muajve drita do tė fillojė tė zbehet dhe nė fund do tė jetė vėshtirė qė tė shihet ndonjė gjė”* shpjegon Karter.
Shpėrthimi mund tė ndodhė* vetėm ėshtė ēėshtje kohe. Kjo mund tė ndodhė para pėrfundimit tė vitit tė ardhshėm.
Interneti “po vlon” nga parashikimet e fundit tė botės* tė cilat ndėrlidhen me supernovėn dhe parashikimet e majave. Ekspertėt* megjithatė* pohojnė se shpėrthimi i yllit do tė ndodhė shumė larg Tokės dhe nuk do tė mund tė shkaktojė dėme.
“Kur tė shpėrthej* sė pari do tė shohim njė shi tė pjesėzave tė quajtura neutrin. Ato do tė bien nė Tokė dhe supernova tė cilėn e shohim* do tė ndriēojė natėn nė qiell. 99 pėr qind e energjisė nga shpėrthimi i yllit do tė lėshohet pėrmes kėtyre pjesėzave* tė cilat do tė bien nė Tokė* por nuk do tė ketė pasoja tė dėmshme”* ka thėnė Karter.

Skyfter
23-01-11, 13:57
Sė shpejti shpėrthimi i yllit qė do tė ndriēojė Tokėn dy javė rresht

Toka sė shpejti do tė mund tė fitojė diellin e dytė* por pėr tė paktėn njė ose dy javė. Njėri nga yjet mė tė shndritshme tė qiellit tonė do tė shndėrrohet nė supernova* ndėrsa shpėrthimi mund tė ndodhė kėtė vit* shkruan gazeta londineze “Daily mail”.
Astro-fizikanėt thonė se gjiganti i kuq Betelgez nė plejadėn Orion* ylli i nėntė pėr nga madhėsia nė qiellin tonė* qė ndodhet 640 vit dite larg nesh* po e humb masėn* e cila ėshtė shenjė e kolapsit tė gravitacionit.
Bred Karter* fizikan pranė Universitetit tė Kuinslendit Jugor* ka shpjeguar se ylli ėshtė duke shpenzuar karburantet e domosdoshme tė bėrthamės.
“Ky karburant e bėn Betelgezin tė ndritshėm dhe e mban atė. Kur tė mbetet pa karburant* ylli do tė shkatėrrohet dhe kjo do tė ndodhė shumė shpejt”* ka thėnė Karter.
Shpėrthimi* i cili do tė pasojė* do tė jetė dhjetėra miliona herė mė i ndritshėm se sa Dielli* qė do tė thotė se do tė ketė 24 orė dritė nė Tokė dhe pėr dy javė do tė duket sikur kemi dy diej.
“Do tė shpėrthej dhe do tė ndriēojė gjithēka. Do tė shohim njė dritė tė pabesueshme pėr njė periudhė tė shkurtėr* dy javė* dhe pas disa muajve drita do tė fillojė tė zbehet dhe nė fund do tė jetė vėshtirė qė tė shihet ndonjė gjė”* shpjegon Karter.
Shpėrthimi mund tė ndodhė* vetėm ėshtė ēėshtje kohe. Kjo mund tė ndodhė para pėrfundimit tė vitit tė ardhshėm.
Interneti “po vlon” nga parashikimet e fundit tė botės* tė cilat ndėrlidhen me supernovėn dhe parashikimet e majave. Ekspertėt* megjithatė* pohojnė se shpėrthimi i yllit do tė ndodhė shumė larg Tokės dhe nuk do tė mund tė shkaktojė dėme.
“Kur tė shpėrthej* sė pari do tė shohim njė shi tė pjesėzave tė quajtura neutrin. Ato do tė bien nė Tokė dhe supernova tė cilėn e shohim* do tė ndriēojė natėn nė qiell. 99 pėr qind e energjisė nga shpėrthimi i yllit do tė lėshohet pėrmes kėtyre pjesėzave* tė cilat do tė bien nė Tokė* por nuk do tė ketė pasoja tė dėmshme”* ka thėnė Karter.


Mund te ndodhe ne ket vit* mirpo mund te pres edhe miliona vjet te tjere!


Ironia e gjith kesaj eshte se vet fillojn me genjeshtra dhe mashtrime e ne fund besojn vet ne keto pallavra.


Hajr a po lidhum ka 5000 copa:biggrin: qe ska gja prej keti lajmi?

Hajra
27-05-11, 17:44
NASA “vendos” rekordin e distancės kozmike

Teleskopėt e NASA-s kapėn disa imazhe tė cilat shkencėtarėt dhe astronomėt e agjencisė hapsinore amerikane, pretendojnė se vijnė nga cepat mė tė largėt tė universit tė njohur.
Nė imazhe tregohet njė super-shpėrthim, i ngjashėm me atė tė teorisė sė Big Ben-it, por qė ka ndodhur 520 milion vjet pas tij. Kjo, sipas NASA-s, do tė thotė se dritės sė cliruar nga super-shpėrthimi i kėtij ylli, i ėshtė dashur plot 13.14 miliard vjet pėr tė arritur nė Tokė.
Shpėrthime tė tilla, thonė astronomėt e NASA-s, lidhen ngushtė me procesin e pėrfundimit tė jetės brenda njė sistemi.
“Me shumė mundėsi ka qenė njė yll shumė i madh, ndoshta 30 herė mė i madh se Dielli”, deklaron shkencėtari i NASA-s, Antonino Cucchiara.
Pamjet janė kapur nga teleskopi Swift nė muajin prill tė 2009-s.

Hajra
06-06-11, 09:58
Errėsira nė kufijtė e Universit

Pas qindra miliardė vjetėsh, ēdo galaksi qė kemi nė fqinjėsinė tonė, do tė gėlltitet nga hapėsira dhe largimi i saj nga ne do tė jetė mė i madh se shpejtėsia e dritės.

E diel 30 Janar 2011 11:59

Shkruan: Brian Greene, profesor i fizikės dhe matematikės nė Kolumbia.

Nė shumė fusha tė mėdha, kėrkimet e shkencėtarėve i hedhin dritė tė kaluarės, duke analizuar fosile tė vjetėruara, objekte tė kalbura apo mbetje tė mumifikuara. Por, kosmologjia, studimi i origjinės dhe evolucionit tė Universit, ėshtė ndryshe. Kjo ėshtė njė fushė ku ne aktualisht mund tė jemi dėshmitarė tė historisė.
Rrezet e dritės sė yjeve qė i shohim me sy, janė nisur drejt nesh para mijėra vitesh. Drita nga objektet mė tė largėta, qė kapet nga teleskopėt e fuqishėm, udhėton drejt nesh shumė mė gjatė, ndonjėherė miliarda vite. Kur e shohim njė dritė tė tillė, ne nė fakt e shohim lashtėsinė.
Gjatė dekadės sė shkuar, vėzhgimet e yjeve kanė bėrė qė t’i shohim thellėsitė e sė kaluarės sė Universit, por ato ēuditėrisht mundėsuan qė ta shohim edhe natyrėn e sė ardhmes. Kjo ardhmėri, siē sugjerojnė tė dhėnat, nuk ėshtė edhe aq e qetė, pėr shkak tė asaj qė quhet energji e errėt.
Historia e zbulimit fillon afro njė shekull mė parė me Albert Ajnshtajnin, i cili e kuptoi se hapėsira nuk ėshtė njė shkallė ku kanė mbirė bimėt, siē e kishte parashikuar Isak Njutoni. Nė vend tė kėsaj, Ajnshtajni zbuloi se hapėsira, ashtu si edhe koha, mund tė ndryshojė, tė ndrydhet dhe tė rrudhet.
Nė fakt, hapėsira ėshtė aq e lakueshme, saqė, sipas matematikės, madhėsia e Universit domosdoshmėrisht ndryshon me kalimin e kohės: fabrika e hapėsirės duhet tė zgjerohet apo tė tkurret, nuk mund tė mbetet e njėjtė.
Pėr Ajnshtajnin, ky pėrfundim ishte i papranueshėm. Ai do tė kalonte 10 vjet pėr tė zhvilluar teorinė e relativitetit, duke kėrkuar njohuri mė tė mira pėr gravitetin, por nocioni i zgjerimit dhe i tkurrjes sė hapėsirės i dukej gabim. Ai fluturoi mbi krahėt e urtėsisė sė kohės se nė shkallė tė madhe, Universi ėshtė i fiksuar dhe i pandryshuar.
Ajnshtajni reagoi shpejt. Ai e modifikoi ekuacionin e relativitetit tė pėrgjithshėm, ashtu qė matematika ta vėrtetonte pandryshueshmėrinė e hapėsirės. Situata statike kėrkon qė forcat e njėjta me kahje tė kundėrt ta anulojnė njėra-tjetrėn.
Nė distanca tė mėdha, forca qė e formėson hapėsirėn ėshtė forca tėrheqėse e gravitetit. Kėsisoj, Ajnshtajni gjykoi se nevojitet njė forcė baraspeshuese nė kah tė kundėrt pėr ta dhėnė shtytjen e duhur. Por, ēfarė force do tė ishte kjo?
Ky ishte ndėr misteret mė tė thella. Nėse energjia e errėt nuk degradon me kalimin e kohės, atėherė zgjerimi i pėrshpejtuar i hapėsirės do tė vazhdojė t’i largojė galaksitė gjithnjė e mė shumė.
Pas qindra miliardė vjetėsh, ēdo galaksi qė kemi nė fqinjėsinė tonė, do tė gėlltitet nga hapėsira dhe largimi i saj nga ne do tė jetė mė i madh se shpejtėsia e dritės.
Kėsisoj, dritat e emituara nga galaksitė e tilla do ta humbin betejėn pėr ta kapėrcyer hapėsirėn qė i ndan me ne. Drita kurrė nuk do tė mund tė arrijė nė Tokė, ndėrsa galaksitė do tė rrėshqasin pėrgjithmonė pėrtej kapacitetit tonė pėr t’i parė, pavarėsisht sesa teleskopė tė fuqishėm do tė kemi.
Pėr kėtė arsye, kur astronomėt e ardhshėm do ta shohin qiellin, ata nuk do tė mund tė jenė mė dėshmitarė tė sė shkuarės. E kaluara do tė jetė larguar pėrtej kufijve tė hapėsirės. Observimet nuk do tė mund tė zbulojnė asgjė pėrveē njollave tė zeza nė pafundėsi. (rel)