Çka është poezia ?

[LOJETARI]

Çka është poezia ? A ka të drejtë secili të shkruaj poezi ? Pse po pyes ?

Javën e kaluar në Frankfurt u mbajt panairi i librit .Për çdo vit prezentohen me mijëra tituj të ri nga të gjitha lamitë .Panairi më i madh i librit në Botë .Sivjet arriti numrin rekord të ekspozuesve ,më se shtatëmijë sosh .Në mesin e tyre edhe Kosova (sivjet bashkë me Shqipërinë ,përhirë të qindëvjetorit të Pavarësisë) .
Për dallim nga viti i kaluar ku fotografitë e Jakup Krasniqit stolisnin muret e tendës sonë ,sivjet kishte pasë një kujdes pak më të madh..Në anën e majtë shihje fotoportrete të Ismail Qemalit ,Fan Nolit,Naim Frashërit etj , gjersa në anën e djathtë fotoportrete të Isa Boletinit ,Adem Jasharit , Ibrahim Rugovës dhe atje kah fundi edhe të Ali Podrimes etj .Pak e pa kuptueshme ,çka kanë të bëjnë me literaturë Adem Jashari ,apo Isa Boletini , po nejse .
Ditën e fundit , pra të dielën ku dyert e panairit hapen edhe për vizitorët e rëndomt ,të pranishëm ishin edhe disa skrimtarë shqiptarë dhe poet që jetojnë në diasporë ,emrat e të cilëve për mua ishin krejtësisht të panjohur .
Vetëm edhe dy fjalë për titujt që kishin sjellë nga Kosova dhe Shqipëria e pastaj do të kthehem të thelbi i asaj që dua ta diskutojmë në këtë temë . Nga Kosova kishin sjellë 4-5 Botime të Daut Demakut , Kanunin e Lekë Dugagjinit,dy tre tituj të Jakup Krasniqit ,“Gjarpërinjtë e gjakut „ të Adem Demaqit , dy tri vëllime me poezi ,emrat e autorëve nuk ua mbajta mend kompletin e Jusf Buxhovit si dhe nëse nuk gaboj abetaren .Ndoshta më ka shpëtuar ndonje titull me rëndesi , kërkoi falje nëse është kështu .Ndërsa nga ana matanë kufirit si zakonisht dominonin veprat e Kadaresë ,Kongolit ,Zija Qelës etj .
Të pranishëm ishin edhe kamerat e RTK-së si dhe Konsuli i Kosovës në Frankfurt i cili përshëndeti të pranishmit ,uroi 100 vjetorin e pavarësisë para kamerës dhe iku .

Kulmi i gazepit filloi kur nisi promovimi i një përmbledhje poezish të një autorje nga Vushtrrija e Kosovës që jeton në Gjermani .Redaktori i këtij librit , lexoi për të pranishmit kritikën që ai ia kishte bërë autores vet .Me tërë fuqinë që pata u mundova të kuptoj diçka ,por pa sukses ,fillova të dyshoj në njohuritë për gjuhën shqipe .Diqysh me njëfarë lehtësimi i duartrokitëm të gjithë, kur e përfundoj leximin me shumë mundime redaktori .Pas tij fjalën e mori një tjetër person që prap nuk e kuptova kush ishte , prap i njëjti avaz ,prap e njëjta gjuhë ,prap nuk kuptova asgjë .Dhe thash me vete më duhet ta marrë me vete këtë vepër .
E mora , e lexova por jo komplet .E lexova edhe kritikën e redaktorit . Besoni nuk ka njeri që i lexon ato poezi dhe atë kritikë e që mundë të gjej diçka të përbashkët mes tyre .

Më duhet të pranoj që asnjëherë nuk kam qenë adhurues i vargjeve poetike , mirëpo poezive të krijuesve të mëdhenjë si ato të Lasgushit ,Podrimjes ,Migjenit nuk mund t‘u qëndrosh indiferent .

Pyetja ime është : Çka është poezia ? Çka synon njeriu përmes poezisë ?A duhet të lejohet secili të botoj poezi ?A duhet që ata që merren me këso shkrime të i plotësojnë disa kritere ?

[Bajlozi i Zi]

Paske hy pa rend, ti :tongue:

Unë kam dasht me e hapë një temë për poezinë, kohëve të fundit.

Titullin: Vdekja e poezisë.

Sipas meje, edhe sipas shumicës: poezia gjendet, tashmë, në vdekje klinike. Shqip, i ka kthy patkonjtë kah dielli.
Nuk ka send që e shpëton.

Poezinë e ka mbytë feja dhe komunizmi.

Kurani, fund e krye është poezi.
Komunizmi, plot poezi "rrnoft partia, rrnoft skenderbeu".

Poezia nuk është as e Zotit, as e popujve as e kombeve.

Poezia dhe poeti qendrojnë midis Zotit dhe njerëzve, edhe e ban lidhjen e munguar.
Jo Zotit të fesë, por hyjnores, të shenjtës. Jo midis njerëzve popuj e komb, por midis Njeriut, si qenie e vdekshme.

M'ka pas pëlqy shprehja: poezia është nektar. Nektari është pija e perëndive. E hyjnive.
Ju pëlqen edhe njerëzve nektari. Është profilaktik. Nuk të shëron nga asnjë sëmundje, por kujdeset për me të mbajtë larg sëmundjeve.

Thotë Hajdegeri:

... te dyt, si skulptori si muratori e perdorin gurin.. mirëpo nuk e përdorin te dyt njësoj.... e ajo që ndodh me gurin ndodh edhe me fjalën.

Pra, sipas këtij hajdarit, poeti është skulptori që e zbukuron e ban mrekulli me fjalën. Ne të thjeshtët, e përdorim fjalën si muratori gurin.

Njerëzit, sot, nuk kanë vakt më për poezinë. Poezia don taraqillak të madh. Populli don bukë sot, sepse sot janë mbi 7 miliard e ta marrin prej gojës. Kur është krijuar poezia e mirëfilltë, ka qenë kohë e fisnikëve e e zotnive e bejlerëve e lordëve e pronarëve të skllavëve. E kanë pagu poetin e piktorin veç me jetu në pallatin e pasanikut, ose mbretit.

Poezia nuk ka as rol shoqeror. Nuk ka pothuajse hiç rol poezia. Nuk ekziston për asnjë arsye. Ose, arsyeja e poezisë është asgjëja. Për çka ekziston trëndafili??? Veç për veti.
I mirë e i bukur? OK.

Kapja e të bukurës. Ky mund të ishte një definicion i poezisë. Por e bukura është e kotë, është e pamundur. Sa ka njerëz, qaq lloje të të bukurës janë. Bile shumëzuar me 100.

Poeti i fundit, i mirëfilltë, shqiptar, sipas meje është Migjeni.

Çka i kanë ba poezisë së tij? E kanë qitë nëpër libra të shkollës fillore. A poezitë e vargjet Migjenit i tejkalojnë edhe limitet e aftësisë së akademikëve në thellësi të të kuptuarit.

Paska thanë Migjeni "Ah sikur të kisha një grusht të fortë...", demek paska ba thirrje për kryengritje e revolucion.
Idiotizëm.

Në çdo poezi të vet, Migjeni e din shumë mirë që nuk ka shansë me ndryshu realitetin e kësaj bote. Poezia e tij, ai e din se është armë pa plumba. Ai thjesht veç e përshkruan egërsinë e realitetit të kësaj bote, dhe pafuqinë njerëzore përballë tij.

Poetët e vërtetë, tradicionalisht kanë qenë njerëz të shkretë, të urryer nga të tjerët, të përbuzur, të vetmuar e me fat e fund tragjik.

Edhe vet jezu krishti ka qenë kogja njëfarë poeti. Është endur nëpër njerëz duke recituar vargje e fjalë të zbukuruara e hyjnore, por edhe ai e pat fundin katastrofë, e ngulën në kryq, nuk i ndihmoj askush, bile as baba i vet. :tongue:


nejse se hajgare po baj, se, e mirë është poezia, e mirë.

[Naki]

Poezia është produkt njerëzor i një bote tjetërfare nga realja, natyrorja që shpreh një kumtim, shpresë dhe mbresë për botën që nuk i përkasim, botë e brendshme nga e cila s’kemi mbirë, në të cilën jemi flakur, kjo tregon se poezia është nostalgji, kujtesë, ëndërr, mall, etje, varfëri, mall, dashuri, llaftari, harmoni. Poezia i takon intuitës, imagjinatës, moralit, frymëzimit, zemrës, shpirtit, dashurisë, dritës.
Pra, arti poetik në kuptimin e plotë të fjalës është cilësi, vlerë dhe dhuratë natyrore e shpirtërore; në poezi, melodi, pikturë, artistët gjenden ballë për ballë me fshehtësitë e quajtura cilësi, vlerë me kuptime e pamje metafizike të fjalës; sepse kjo pamje, ky komunikim bëhet njohuri mbi botën e brendshme shpirtërore, sikurse shkenca që ka njohuri mbi natyrën fizike të jashtme. Definicioni i artit është ligj shpirtëror e hyjnor i cili përcaktohet nga frymëzimi që i dedikohet lumturisë së vërtetë njerëzore. ”…Prandaj misioni i artit është të na japë kënaqësi estetike që qëndron përmbi të gjitha këto mizerje të jetës. Këndojmë një poezi, shikojmë një pikturë, dëgjojmë një simfoni dhe kënaqemi! Jeta na ëmbëlsohet, na bëhet e dashur,e bukur. Kjo kënaqje nuk krijohet me anë të qasjes së intelektit, analizës, vëzhgimit, eksperimentit dhe përvojës së jashtme që është një shumë e sendeve të dukura me sy të rëndomtë, por tjetër lloj, është kredhje në brendinë e poetit, në skutat dhe fshehtësitë me të thella shpirtërore, këto fshehtësi intuitive, imagjinative poeti i parandien, por nëpërmjet shqisave shpirtërore siç janë: shqetësimet, përjetimet, dashuritë, vuajtjet dhe aspak s’ka të bëjë me njohjen racionale.
Vepra poetike, artistike për poetin nuk është punë ekipore, por ajo është e lidhur me personalitetin e artistit, si krijim, siç thotë Michelangelo si bërje të njeriut dhe është fryt i shpirtit poetik. Frymëzimi poetik në shpirtin e poetit si vepër e palindur përfaqëson në vetvete një forcë spontane, që bëhet bartëse e zanafillës krijuese që më pas mbin dhe rron tek poeti sikurse pema në dhe, e cila i rrëmben atij lëngjet që i nevojiten njeriut .

[sherri]

"Nene moj se q'buqet shkumbini
biro ka vdekur Stalini!
qe e emroj Lenini
ta forcoj komunizmin"
(shpati)
qe cka eshte poezia :D:D:D

[Domira]

Poezia eshte: kur shpirti i lire flet!