PDA

View Full Version : Historia e Katalonjės dhe pėrpjekjet pėr Pavarėsi


Izraeliti
02-10-17, 14:04
Federata e Katalonjės (Federatė brenda mbretėrisė Spanjolle) mbajti njė referendum popullor pėr shprehje nė favor ose disfavor tė pavarėsisė me 1 tetor 2017. Gazeta online Insajderi shkruan njė histori tė shkurtėr nė lidhje mė Katalonjėn.

Mirėpo situata e krijuar nė njėsinė federative verilindore tė Spanjės mund tė merrė kahje tė reja, dilema ėshtė se e gjitha kjo, a ėshtė njė pėrpjekje e katalonasve pėr pavarėsi, apo ėshtė njė pėrpjekje pėr destabilizimin e mėtejshėm tė Evropės dhe mbytjen e shpresės pėr krijimin e njė Unioni tė qėndrueshėm dhe prosperues.

Shkrimi i huazuar nga Insajderi.com

11 Shtator, 1714 Lufta e Trashėgimisė Spanjolle arrin nė fund. Qyteti i Barcelonės, i cili kishte mbėshtetur Arkiduken Charles tė Austrisė si pasues i fronit spanjoll, bie nė duart e Filipit tė Bourbonit. Kjo e vendos Katalonjėn nėn sundimin e drejtpėrdrejtė tė Madridit dhe ēon nė shtypjen e lirive tradicionale.

1932 Katalonia siguron njė Statut Autonomie nėn Republikėn Spanjolle.
Prill 1939 Gjeneral Francisco Franco fiton Luftėn Civile Spanjolle, duke shėnuar fillimin e njė diktature qė do tė zgjasė 36 vjet. Qeveria katalane, e cila gėzonte njė shkallė tė autonomisė nga Madridi, shpėrbėhet dhe gjuha e kultura katalanase shtypen.
23 tetor 1977 Josep Tarradellas (foto sipėr), presidenti nė mėrgim i qeverisė sė Katalonjės, kthehet duke deklaruar: “Qytetarė tė Katalonjės: Unė jam kėtu!” Kjo frazė u shndėrrua nė njė thirrje bashkimi pėr rajonin.

18 dhjetor 1979 Pas hyrjes nė fuqi tė kushtetutės sė re tė Spanjės nė vitin 1978, Katalonia shpall njė Statut Autonomie qė pėrcakton autoritetin e rajonit nė kulturė, tregti, siguri publike dhe fusha tė tjera
30 shtator 2005 Parlamenti katalanas kalon njė propozim pėr njė Statut tė ri Autonomie qė njeh Katalonjėn si njė komb. Njė referendum popullor i mėvonshėm e pranon dokumentin me njė diferencė tė gjerė.

31 Korrik 2006 Partia Popullore Konservatore e Spanjės paraqet njė ankesė kundėr statutit me Gjykatėn Kushtetuese tė Spanjės, duke argumentuar se ajo ėshtė njė “kushtetutė paralele”.
13 shtator 2009 Arenys de Mount, njė qytet i vogėl katalan, mban tė parin votim jodetyrues pėr pavarėsinė.

28 qershor 2010 Gjykata Kushtetuese e Spanjės hedh poshtė Statutin e Autonomisė sė Katalonjės, duke hequr referencėn ndaj kombėsisė. Demonstrata tė mėdha shpėrthyen nė Katalonja kundėr vendimit.
9 nėntor 2014 Njė votim jo i detyrueshėm mbi pavarėsinė e Katalonjės rezulton nė mė shumė se 80% nė favor, por vetėm 2.3 milion nga 5.4 milion votues tė mundshėm tė rajonit marrin pjesė.

27 shtator 2015 Forcat katalanase pro pavarėsisė fitojnė shumicėn e vendeve nė zgjedhjet rajonale.
13 mars 2017 Ish-presidenti katalunas Artur Mas ndalohet tė marrė detyra publike pėr dy vjet pasi u shpall fajtor pėr mosbindjen ndaj Gjykatės Kushtetuese duke organizuar votimin e nėntorit 2014.

9 qershor 2017 Carles Puigdemont, kryetar i Katalonjės, shpall planet pėr njė referendum mbi pavarėsinė pėr 1 tetor. Shumė shpejt, autoritetet spanjolle shpallin votimin e paligjshėm.

7 shtator 2017 Gjykata Kushtetuese pezullon ligjin e referendumit tė miratuar nga Parlamenti katalanas.

20 Shtator 2017 Policia spanjolle ndalon udhėheqėsit separatistė si pjesė e njė pėrpjekjeje tė gjithanshme pėr tė ndaluar referendumin. Nė ditėt nė vijim, ata konfiskojnė miliona fletėvotime dhe qindra kuti votimi.

Izraeliti
05-10-17, 19:56
Reagimi nga faktorėt relevant ndėrkombėtar nė lidhje me referendumin e mbajtur nė Kataloni

Institucionet Shtetėrore Spanjolle: Referendumi i 01 Tetorit 2017 ishte ilegal dhe bie ndesh me kushtetuten e Spanjės. Udhėheqėsit katalonas janė zhytur nė paligjshmėri duke shkaktuar njė destabilitet serioz politik nė Spanjė. Ju bėhet thirrje dashamirėve dhe udhėheqėsve tė referendumit qė ti kthehen ligjshmėrisė politike nė vend.

Institucionet e Unionit Evropian: Komisioni Evropian thekson se nė rastin e Spanjės, BE drejtohet nga i ashtuquajturi ‘Doktor i Prodit’ sipas tė cilit Bashkimi nuk ndėrhyn nė ēėshtjet e brendshme kushtetuese tė shteteve anėtare. Mirėpo deklarohet se ėshtė koha pėr unitet dhe stabilitet, e jo pėr plasaritje politike e ndarje. Mbėshtesim Qeverinė e Spanjės dhe bėjmė me dije se njė Katalonjė e pavarur s’do tė jetė anėtare e Unionit Evropian

Shtetet e Bashkuara tė Amerikės: Presidenti Trump mbėshtet idenė e unitetit tė Spanjės. Dėshiroj ta shohė Spanjėn si e bashkuar nė vazhdimsi.

Federata Ruse: Jemi shumė tė brengosur pėr tė ardhmen e Spanjės pas referendumit pėr pavarėsi. Ne e konsiderojmė si qėshtje tė brendshme tė Mbretėrisė Spanjolle dhe shpresojm per zgjidhje tė krizės.

Autoritetet e Kosovės: Politika jonė ėshtė nė pėrputhshmėri me politikėn e jashtme tė Unionit Evropian, dhe se Katalonja nuk mund tė krahasohet me Kosovėn, sepse nė Kosovė ka ndodhė gjenocid dhe spastim etnik.

Burimi i informacionit:
The New York Times
Russia Today
Insajderi