Matematika Popullore Shqiptare

[ARVANITI]

Postimi origjinal është bërë nga Odise

PO CILA ESHTE DATA E POSTIMIT E PARA?

KUSH E SHKROI I PARI?

Ok.

[valmirii]

Postimi origjinal është bërë nga Odise

Te nderuar lexues!

Titullin e kesaj theme, e nxora natyrshem, duke u bazuar ne, mathematiken e popullit shqiptar, si mathematike popullore, ku njerezit e pashkolle, analfabet, qe nuk dinin as te nenshkruanin emrin e tyre, formonin probleme mathematikore, nder ma te nderlikuarat, qe veshtire nje student yni sot, te i zgjidhe drejte permes ekuacioneve, e formulave eprkatese mathematikore! Kemi disa shembuj problemesh mathematike popullore, qe shume veshtire edhe shtrohen ne ekuacione dhe te gjindet zgjidhja e tyre e drejte, kur njerezit analfabet, i zgjidhen me goje, pa shkruar asnje numer, as pa shtruar asnje ekuacion perkates!

Per shembull: nje udhetar, kaloi prane disa punetoreve (argateve te shatit) ne nje are dhe ne vend te pershendetjes, iu tha keshtu: ''Puna e mbare o njeqind argat!, Kurse njeri nga argatet (punetoret), u ngreh ne pergjegje te udhetarit dhe i tha: Nuk jemi njeqind argat, po me ardhe edhe njehere kaq edhe gjysma jone edhe çereku jone edhe ti me ardhe me nje shati me ne - atehere behemi njeqind argat!

Sa punetore (argat) ishin duke prashitur ne ate are? Njeriu i thjeshte, kete problem e zgjidhi permendesh, e ju lexues te nderuar, kush mundet ta shtroj ketu ne ekuacion dhe ta gjeje zgjidhjen e vertete edhe te ia qet proven mathematikore problemit ne ekuacion!

Presim njohesit e mathematikes!


Odise

Odise, me e shtru ket problem, e me e zgjidh permes ekuacioneve matematike osht ma leht se me e pi ni gote uje. Prandaj mos u ngut ne konkludime.

[valmirii]

Postimi origjinal është bërë nga Odise

Po kjo enigme mathematikore, si mund te shtrohet ne ekuacion edhe te zgjidhet?


zakonisht barijte dhane shume shembuj te mathematikes popullore shqiptare. Nje shembull eshte edhe ky:

Nje dele, qe pjelle gjithmone femra (po e zeme), pas shtate vitesh, sa dele do te beheshin prej saj, gjate shumezimit?


Nderime!


Odise

Ky problem zgjidhet shume leht duke e perdor progresionin gjeometrik, jam i sigurt se e din qka osht ky. Formula per progresion gjeometirik osht kjo
b_n=b_1q^(n-1)

nese veq pak bojm eksperimente shofim se na fitohet ni varg i kesaj trajte
1,2,4,8,16,.....

pra ne kete rast kemi n=8, q=2, dhe b_1=1, nese keto i zevendesojm ne kete formul marrim
b_8=1*2^(8-1)=2^7=128, duke e perfshi edhe delen e pare, pra nanen e krejt deleve.

Pra siq po e shef odise, matematika ka pergjigje per gjithqka, amo po e ritheksoj per gjithqka, amo osht qashtje tjeter se a i dime ne ato metoda te avancuara matematikore a jo(kuptohet duke e perfshi edhe veten ngase nuk kam lidhje ne matematik une).

[valmirii]

une ne zgjidhjen time kom shku me logjiken qe secila dele pasardhse ka mundesi te shumohet,pra te pjell nje qingj te ri( e qe nje gje e tille ne praktike, pra ne jeten e perditshme nuk eshte e mundur nje gje e tille, mirepo ky problem ne menyre teorike behet ashtu siq e kam paraqitur ne postin e mesiperm).

[valmirii]

Postimi origjinal është bërë nga Odise

*******

A ka ndonje mathemacient ketu, e nese nuk ka, a mund te pyesni ndonje mathemacient nder ma te fortet, kudo qe mund te gjeni - qe ta shtroj kete problem ne ekuacion edhe ta zgjidhe - me prove?


Odise

Une nuk jam matematicient, keshtu qe ju kisha sugjeru me i kursye matematicientat e medhenj( apo te fort siq po i quani ju) per ndonje problem te kategorise me te rende!!!!!

[valmirii]

Seq na humbi nga faqja e dheut ky Odiseu tani!!!!

[MaLoKu]

Postimi origjinal është bërë nga Odise

Per shembull: nje udhetar, kaloi prane disa punetoreve (argateve te shatit) ne nje are dhe ne vend te pershendetjes, iu tha keshtu: ''Puna e mbare o njeqind argat!, Kurse njeri nga argatet (punetoret), u ngreh ne pergjegje te udhetarit dhe i tha: Nuk jemi njeqind argat, po me ardhe edhe njehere kaq edhe gjysma jone edhe çereku jone edhe ti me ardhe me nje shati me ne - atehere behemi njeqind argat!


Odise

2x+x/2+x/4+1=100

8x+2x+x+4=400

11x=396

x=36 punetore

Me nderime

[MaLoKu]

Postimi origjinal është bërë nga Odise

Po kjo enigme mathematikore, si mund te shtrohet ne ekuacion edhe te zgjidhet?


zakonisht barijte dhane shume shembuj te mathematikes popullore shqiptare. Nje shembull eshte edhe ky:

Nje dele, qe pjelle gjithmone femra (po e zeme), pas shtate vitesh, sa dele do te beheshin prej saj, gjate shumezimit?


Nderime!


Odise

Po e zë se një dele gjatë një vitit vetëm një qengj(femër) e lind.


per 0 vite = 2^0 = 1 dele (dmth vetëm delja e parë mbetet)
për 1 vit = 2^1 = 2 dele
per 2 vite = 2^2 = 4 dele
per 3 vite = 2^3 = 8 dele
....
per 7 vite = 2^7 = 128 dele
....
per n vite = 2^n dele

Me rrespekt
MaLoKu

PS: Postim e meparshem nuk e vërejta se eshte zgjidhur. Kerkoj falje

[rilinda]

Çka keni bo more k'shtu? Gjithë këto tema n'lidhje me matematikën!

[valmirii]

Postimi origjinal është bërë nga rilinda

Çka keni bo more k'shtu? Gjithë këto tema n'lidhje me matematikën!

Nuk thojn badihava qe Matematika osth nana e shkencave!!!!!!!!

[rilinda]

Postimi origjinal është bërë nga valmirii

Nuk thojn badihava qe Matematika osth nana e shkencave!!!!!!!!

Nana, nuk ban me kan kaq shumë e shkept!

[valmirii]

Postimi origjinal është bërë nga rilinda

Nana, nuk ban me kan kaq shumë e shkept!

Epo kjo far "nana "e kish pas burrin e zoti, e i ka nxjerr pune tani, e myti tshkreten!!!