Biografi artistësh shqiptar

[rilinda]

Margarita Xhepa është një aktore shqiptare, lindi më 2 prill 1932 në Lushnjë- Shqipëri. Një nga Zonjat e Mëdha të teatrit shqiptar. Në maj 2004 u rikthye në skenën e Teatrit Kombëtar, për të shkëlqyer në dramën "Streha e të harruarve", një tjetër sukses në karrierën e saj 50-vjeçare.
Nga viti 1950 u aktivizua si artiste probiste në Teatrin Popullor (sot Teatrin Kombëtar) dhe njëkohësisht studioi në Liceun Artistik- Dega e Dramës.
Ka krijuar mbi 150 role në teater, midis të cilave mund të përmendim: Majlindën tek "Majlinda" (Xh. Broja), Dafina tek "Lumi i vdekur" (dramatizim nga K. Velça i romanit me të njejtin titull të J. Xoxës), Filja tek "Cuca e maleve" (L. Papa), Zonja Mëmë tek "Kush e solli Doruntinën" (dramatizim nga E. Budina e P. Mani i romanit me të njëjtin titull të I. Kadaresë), Nëna "Përballë vetes" (R. Pulaha) etj.
Ka qenë njësoj e suksesshme në rolet e dramaturgjisë botërore, si Ofelia tek "Hamleti", Vajza e dytë tek "Mbreti Lir", Dado tek "Romeo e Xhulieta" Mbretëresha Margaret tek "Rikardi i III", të Shekspirit.
Në rolet tjera nga dramaturgjia botërore spikasin Klea tek "Dhelpra dhe rrushtë" (Figereido), Lena tek "Xhaxha Vanja" (Çehov), Ledi Milford tek "Luiza Miler" (Shiler), Zonja Berling tek "Vizita e inspektorit" (Pristli), Zonja Lomen tek "Vdekja e një komisioneri" (A. Miller), Ana Andrejevna tek "Revizori" (Gogol), Marsela tek "Qeni i kopshtarit" (De Vega), Mashenka tek "Mashenka" (Afigenov), ShejIa tek "Morali i zonjës Dulska" (Zapolska), apo Dado tek "Elektra" e Sofokliut, nën drejtimin e regjisorit grek Dhimitri Mavriqis, në Teatrin Kombëtar të Greqisë, në Athinë.
Veç roleve në teatër, ka realizuar edhe 32 role në kinema, duke punuar me shumicën e regjisoreve shqiptarë. Me K. Dhamon xhiron "Vitet e para" dhe "Gjurmët", me I. Muçajn e K. Mitron "Dimri i fundit", "Tokë e përgjakur", "Një djalë dhe një vajzë" dhe "Apasionata", me V. Gjikën "Gjeneral Gramafoni", me E. Musliun :Rrethi i kujtesës" dhe "Vitet e pritjes" (E. Musliu), me K. Çashkun "Dora e ngrohtë", me Anagnostin "Gurët e shtëpisë sime", me P. Milkanin "Pranvera s'erdhi vetëm", me S. Kumbaron "Koncert në vitin 1936", me Gj. Xhuvanian "E diela e fundit" dhe "I dashur armik".
Në vitin 1997 interpretoi në filmin grek "Mirupafshim" (regjisor J. Koras, K. Vupuras). Filmi u laureua me Çmimin e Madh në Festivalin Ndërkombëtar të Filmit Mesdhetar në Selanik, ndërsa Margarita Xhepa mori Çmimin e Nderit.

[rilinda]

Muharrem Qena (qershor 1930- 24 shtator 2006, shkrimtar, këngëtar, aktor e regjisor shqiptar nga Kosova).
Muharrem Qena është njëri prej themeluesve të skenës teatrore dhe të këngës argëtuese shqiptare. Ai punoi si regjisor, producent, këngëtar, dhe skenarist. Muharremi lindi në Mitrovicë më 1930 në një familje që kontribuoj shumë për artin kosovar. Gjimnazin e kreu në Prishtinë, kurse shkollën e filmit në Beograd. Ai shkriu talentin e tij prej regjisori, aktori, shkrimtari dhe këngëtari.

Shpërblimet e shumta lokale e ndërkombëtare e radhisin në krijuesin më të mirënjohur kosovar. Me ”Ervehenë”, e cila mori 5 shpërblime kryesore në Festivalin e Steries - Novi Sad (1967), ngriti skenën teatrore të Kosovës në piedestal. Regjisor i shumë dramave, e filmave dokumentarë e televiziv. Muharremi ishte nismëtar i punës së teatrove në Prizren, Gjakovë, dhe Gjilan. Ai krijoi dhe këndoi një sërë këngësh argëtuese në frymën bashkëkohore, të cilat frymëzuan dhe u falën kënaqësi shumë brezave.
Muharrem Qena vdiq më 24 shtator 2006 në Prishtinë duke lënë pas tij një veprimtari të gjërë prej shkrimtari, regjisori e këngëtari dhe mëse 200 shfaqje teatrale.




Regjisor

• ”Bashkëshortët”
• ”Zonja me Kamelie”
• "Erveheja”
• ”Njerëzit me shpresa te thyera”
• ”Anmiku i popullit”
• ”Ambrozio shfaros kohën” etj.

Aktor

• ”Kapedan Lleshi”
• "Proka” (1984)
• ”Lepuri me pesë këmbë” (1982)
• ”Kukumi”
• "Kur pranvera vonohet" (1980)

Skenarist drame

• “Bashkëshortët”

Autor kënge

• ”Kaçurrelja”
• ”Shokut”
• ”Lamtumirë”
• ”Mine”
• ”Tetori”

[rilinda]

Tinka Kurti lindi më 17 dhjetor 1932 në Sarajevë. "Zoja e randë" e teatrit dhe kinemasë shqiptare, një aktore e madhe që nuk ka ndërmend të plaket.
U ngjit për herë të parë në skenë kur ishte vetëm 14 vjeç. Për disa vjet u aktivizua në teatrin amator në Shkodër. Më 1947 u përjashtua nga Liceu Artistik i Tiranës dhe nuk mori asnjëherë ndonjë diplomë shkolle, por kjo nuk e pengoi të bëhet një aktore e madhe dhe e shumë e kulturuar.
Që viti 1949 e deri sa doli në pension ishte aktore e Teatrit “Migjeni” të Shkodrës, ku interpretoi rreth 120 role. Veçanërisht e suksesshme në rolet e forta dramatike të nënave, por po kaq e suksesshme në komedi. Shkëlqen me role protagoniste në “Gjaku i Arbrit”, “Histori Irkutase”, “Toka jonë” – ku luan në fillim Filen e pastaj Lokën, “Fisheku në pajë” apo “Fejesa e Çehovit”. Si rrallëkush, Kurti rikonfirmon talentin e saj edhe në kinema, duke interpretuar në rreth 35 filma artistikë, duke filluar me filmin e parë të metrazhit të gjatë, “Tana”, më 1958.
Të paharruar kanë mbetur Nënë Pashako tek "Yjet e netëve të gjata” (1972), Halla tek “Çifti i lumtur” (1975), Sinjorina Mançini tek “Vajzat me kordele të kuqe” (1978), Gjyshja tek “Zemra e nënës”. Rolet e arrira i sigurojnë çmime të ndryshme, si në festivalet kombëtare të filmit, ashtu edhe ato të teatrit, të cilat kulmojnë me çmimet e karrierës në të dyja fushat. Këtyre çmimeve u shtohen edhe vlerësime të tjera të rëndësishme, si medalja "Mjeshër i Madh i Punës”, akorduar nga Presidenti i Republikës.

Filmografia

• Kosova (2006)
  
• Nata - (1998)
• Në emër të lirisë - (1987)
• Hije që mbeten pas- (1985)
• Besa e kuqe - (1982)
• Qortimet e vjeshtës - (1982)
• Si gjithë të tjerët - (1981)
• Mëngjese të reja - (1980)
• Nusja - (1980)
• Gjeneral Gramafoni - (1978)
• Vajzat me kordele të kuqe - (1978)
• Emblema e dikurshme - (1976)
• Çifti i lumtur - (1975)
• Lum drite - (1975)
• Operacion Zjarri - (1973)
• Yjet e netëve të gjata - (1972)
• Guximtarët - (1970)
• Tana - (1958)

[rilinda]

Luiza Xhuvani lindi më 26 mars 1964 në Sarandë. Një nga yjet e teatrit dhe kinemasë shqiptare, deri më sot e vetmja aktore shqiptare e vlerësuar me çmim në një festival ndërkombëtar filmi.
U diplomua aktore ne Akademinë e Arteve më 1986, por në Teatrin Kombetar filloi punën pas një përvoje dy vjeçare në Estradën e Sarandës. Ende studente, fillon karrieren si aktore filmi me “Dhe vjen një ditë” (Infermierja) dhe “Flutura në kabinën time” (Flutura) të V. Priftit, me të cilin fiton Kupën për Aktoren më të Mire në Festivalin e Filmit, të vitit 1985, “Fjalë pa fund” (Magdalena) i S. Pecanit, “Hetimi vazhdon” (Hetuesja), “Rrethi i kujteses” (Mbesa) i E. Musliut, “Muri i gjallë” (Rozafa) i M. Fejzos. Nga viti 1991 e në vazhdim ka një bashkëpunim të suksesshëm me regjisorin Gj. Xhuvani, nën drejtimin e të cilit interpreton në filmat “Bardh e zi”, “Një ditë nga një jetë”, “Dashuria e fundit” (Mirjana), me të cilin fiton përsëri Kupën në Festivalin X të Filmit, me 1995, “Funeral Business” (Sana), me të cilin u shfaq në Festivalin e Venecias në vitin 2000, “Parullat” (Diana), me të cilin fiton Çmimin Aktorja më e mirë e Festivalit të Tokios 2003 dhe së fundi “I dashur armik” (2004).
Në Teatrin Kombëtar interpreton vazhdimisht role protagoniste, si në dramat “Unë dhe Mefistofeli” (Margarita) të B. Hoxhes, “Dhelpra dhe rrushi” (Klea) të Figueiredos, “Dasmë gjaku” (Nusja) të Lorkes, “Rikardi III” (Ledi Ana) të Shekspirit, “Kati VI” të Alfred Zheri, “Këngëtarja tullace” (Misis Martin) të Ioneskos dhe komeditë “Valsi i Titanikut” (Xhena) e “Oportunesku” të Mushateskut, “Kopshti me dallëndyshe” (Maria) të Cikliropulosit, “Armiku i popullit” (Pietra) të Ibsenit, “Pulëbardha” (Nina) të Çehovit, “Cilindri” (Rita) të De Filipos dhe “Kapitulli i dytë” (Xheni) të Sajmonit, me të cilin fiton Çmimin për Aktoren më të Mirë të Festivalit Mbarëkombëtar të Aktrimit, Apollon 2004, në Fier.Jashtë kësaj skene, interpreton në produksionet e pavarura të dramave “Valle Vdekjeje” të Strindbergut dhe “Shërbëtorët” (Kler) të Zhenetit.

[rilinda]

Gjergj Xhuvani është një regjisor, skenarist, producent shqiptar. Ai lindi në vitin 1963 në Tiranë. Në vitin 1986 diplomoi në Akademin e Arteve në Tiranë, dega Artet dramatike. Që nga viti 1986 deri në vitin 1990, ai punoi si asistent regjisor në shumë filma dhe në vitin 1991 realizoi filmin e tij të parë "Bardh e Zi".

Regjisor

• I dashur armik- (2004)
• Parullat-(2001)
• Funeral Business- (1999)
• Dashuria e fundit- (1995)
• Një ditë nga një jetë- (1994)
• E diela e fundit- (1993)
• Bardh e Zi- (1991)

Skenarist

• I dashur armik- (2004)
• Parullat-(2001)
• Funeral Business- (1999)
• Dashuria e fundit- (1995)
• Një ditë nga një jetë- (1994)
• E diela e fundit- (1993)
• Bardh e Zi- (1991)

Producent

• Funeral Business- (1999)
• Një ditë nga një jetë- (1994)

Aktor

• Edhe ne luftuam- (1981) (TV)

[Linka_pz]

Yllka Gashi




Yllka Gashi lindi më 30 gusht 1982 në Prishtinë. Është një aktore nga Kosova, ajo është më e njohur për rolin e saj Zana në serialin Familja Moderne, ajo ka luajtur po ashtu edhe te filmi artistik Kukumi. Është motra e vogel e ish këngetarës Donika Gashi. Është aktore shumë e kerkuar dhe e pelqyer viteve te fundit. Ka marrë cmimin për aktoren më të mirë në festivalin "Setkani/Encounter" të teatrit në Çeki më 2004. Ka luajtur ne filmin "Kukumi". Është shume e pelqyer ne serialin "Familja Moderne" qe jepët ne RTK.


Filmografia

• Familja Moderne — 2002 -
• Kukumi — 2004

[Linka_pz]

DIBRAN TAHIRI: "UJKU I VJETËR" I SKENËS KOSOVARE Ai është një burrë intelegjent. Di të depërtojë në thellësi të gjërave. Bota e tij është përplot enciklopedi, është e mbushur plot nostalgji për të kaluarën. Ai e beson, e sheh botën me syrin e tij, larg, sikurse edhe mendon, dhe gjithçka që përcjell është edhe brenda këtyre kontureve, brenda këtij sinqeriteti… Fjalët e tij, gati gjithmonë bien bukur, ngase bota e këtij aktori është e pastër, e brishtë, por shumë e sinqertë…
Ka kohë që e thërrasin babi i Korabit, Zanës, Ardit dhe Almës. Mirëpo e quajnë edhe burri i Dritës dhe dhëndri i Skënderit. Ai gjyshen e “Familjes Moderne” e ka vjehërr. Dini, “plaku” i serialit shumë të përcjellë nga publiku kosovar “Familja moderne” është njeriu që sfidon gjithçka që i del para vetës. Ky është Dibran Tahiri, njeriu shpirtbutë i përditshmërisë, dhe pushtetploti i “Familjes moderne”, aktori që të lë të kuptosh se është i kërkuari dhe më i preferuar i kohës, i cili është i lidhur për skenën, artin, dhe të bukurën që moti… Personazhi më serioz dhe më i rreptë i “Familjes moderne”, Dini, përmes një humori të hollë pasqyron aktualitetin nëpër familjet kosovare , raportet prind-fëmijë, të cilat përputhen në shumë prizme me realitetin e ri kosovar. Thjeshtësia, origjinaliteti në skenë, lëvizjet e tija plot gjallëri, nazet e një udhëheqësi familjar, të cilat rimojnë me kohën, e kanë bërë Dibranin, tashmë të njohur si babai i “Familjes Moderne””,yll të artit shqiptar dhe aktorin më të dashur të elitës kosovare. Pedantëria dhe sinqeriteti i tij duket sikur i jep një imazh të bukur artit shqiptar. Aktori shpirtbutë mitrovicas, ka një numër të madh të “elektoratit” të tij artëdashës. Po ta tërheqësh një paralele nga Dibrani deri te Dini, rruga është plot labirinthe për të arritur deri te dy botërat, të cilat janë definitivisht të kundërta. Dibrani në jetën e përditshme kurrë nuk ka qenë baba dhe i martuar, është indiferent ndaj politikës dhe është shumë tolerant. Në krahasim me përsonazhin e “Familjes moderne”, Dibrani në jetën e përditshme është shumë i qetë, aspak nervoz, tolerant, ka shumë mirëkuptim, dhe në qoftë se ai nuk mund të ndryshojë diçka atëherë shumë thjeshtë tërhiqet dhe i përcjell gjërat në heshtje. Kurse Dini është shumë temperament, udhëheqës i një partie dhe njeri që nuk lëshon pe dhe iu tregon fëmijëve të tij të lazdruar herë pas here se ende është ai “ujku i vjetër”. Fëmijët e “Familjes Moderne”, e dinë atë dhe nuk ia teprojnë. Serioziteti i Dibranit dhe burrëria e Shemsedin Gashit në “Familjes moderne”, të lënë të kuptosh se Dibran Tahiri është aktori që di të “notojë” në çdo “oqean” qoftë edhe në atë që ndoshta është vështirë të kalohet edhe me “barkë”.

Karriera… roli i parë…roli në filmin kroat

Një burrë elegant, me mjekër të thinjur, sy depërtues dhe paksa me një instikt të vacantë që shprehin botën e një artisti, me sakon dhe pantollonat e zeza, padyshim se është një Omar Sharif, por i kohës sonë. E sheh të ulur në një qoshe të restorantit te “Teatri Kombëtar”, një çantë të vogël para tij, së bashku me një çaj “hibiskus”.
Një palë syze komode, por me dioptri, theksojnë edhe më shumë vështrimin e çiltër dhe po aq të sofistikuar, të aktorit kosovar.
Ai është një burrë intelegjent. Di të depërtojë në thellësi të gjërave. Bota e tij është përplot enciklopedi, është e mbushur plot nostalgji për të kaluarën. Ai e beson, e sheh botën me syrin e tij , larg, sikurse edhe e mendon, dhe gjithçka që përcjell është edhe brenda këtyre kontureve, brenda këtij sinqeriteti… Fjalët e tij, gati gjithmonë bien bukur, ngase bota e këtij aktori është e pastër, e brishtë, por shumë e sinqertë, …
Ngadalë me një zë të trashë tamam mashkulli,e fillon tregimin e tij për fillimin e karierës. Fillon me një thjeshtësi sa më shumë që është e mundur, sepse siç thotë ai po të përshkruajë në tërësi karierën, do të duhej një gazetë e tërë.
Ka lindur pas Luftës së Dytë Botërore, në kohën e të ashtuquajturës “rindërtimit të vendit”. Babai i tij ka qenë minator, punëtror dhe prind i mrekullueshëm, i cili qysh atëherë e kishte parasysh që duhet t’i shkollojë fëmijët e vet. Ka qenë i bindur asisoj, shkollimi mund t’i shpien fëmijët e tij përpara, dhe pas mbarimit të shkollës fillore edhe gjimnazin në Mitrovicë, Dibrani i ishte drejtuar kryeqendrës ku po atë vit në Prishtinë (1967), ishte hapur studio për teatër, film dhe radiotelevizion. Ishte gjenerata e parë ku ripërtërihej ansambli i atëhershëm me aktorë të mrekullueshëm.