Pemët në mjekësinë popullore

[rilinda]

FTOI

Për qëllime mjekësore përdoren farat e thara, gjethet dhe tuli i ftonjve. Farat kanë shije të lehtë të bajameve të hidhura dhe janë pa erë. Farant thahen në hije me kujdes, ndryshe myken. Duke qenë se ftonjtë kalben lehtë, duhet të mblidhen para pjekurisë së plotë dhe të ruhen në vende të thata e të ajrosura.

Vetitë dietike dhe fitofarmaceutike

Ftoi përdoret i freskët ose në formë kompoti, reçeli, prevedeje, marmelate, si dhe për t’i dhënë shije, aromë dhe qëndrueshmërimarmelatës së mollës, të dardhës dhe të frutave të tjera.
Ftoi është i ushqyeshëm; ai përmban vitamina A dhe C, sheqerna, pektinë, acide, kripëra minerale, si kalium etj. Frutat e ftoit janë të pasura me lëndë aromatike, të cilat ia shtojnë vlerën.
Ftonjtë kanë veti rrudhëse dhe janë përdorur qysh në lashtësi për këtë qëllim. Përdoren kundër diarresë (jashtëqitjes), dizenterisë (dizenteri: mahisje ose zhvoshkje e zorrëve që shkakton dhimbje e heqje të shpeshta barku, nganjëherë edhe me gjak) dhe të vjellave.
Përdorim të mire kanë gjetur për forcimin e organizmit të pleqëve, si dhe të atyre që janë dobësuar pas kalimit të ndonjë sëmundje. Për këtë:

• Merren 1-2 kokrra ftonj, priten në copa dhe vihen në një enë me 1 litër verë të bardhë, ku lihen për 7-10 ditë. Pija e formuar merret 2-3 herë në ditë, nga një gotë pas buke.

Me rezultate shumë të mira në çrregullimet e stomakut dhe të zorrëve përdoret çaji i frutave, i cili ka efekt rrudhës:

• Merren 1-2 kokrra ftonj, pastrohen dhe priten në copa të vogla të cilat i ziejmë për një orë në tre çerek litra ujë. Nga lëngu i fituar pihen 1-2 gota në ditë, për 2-3 ditë.

Me vlerë janë edhe gjethet e ftoit, të cilat përdoren si qetësues kundër nevrastenisë (nevrasteni: sëmundje që ka pë shkak dobësimin e forces nervore), pagjumësisë, kundër rrahjeve të shpeshta të zemrës, kundër kollës së pandërprerëetj.

• Merren 5 gram gjethe dhe vihen të zihen në 100 ml. ujë për 10 minuta. Çaji pihet menjëherë.

Lëngu i përfituar nga zierja e fletëve të ftoit përdoret për larjen e syve në rast dhimbjesh.
Farat e ftoit përmbajnë lëndë mucilagjinoze (mucilagjinoz: mjet që përmban lëndë mucilagjinoze, me veti zbutëse), e yndyrna: ato përdoren kundër hemorragjive (hemorragji: rrjedhje e madhe e gjakut nga organizmi), hemorraideve (hemorraide: zgjerim i venave të pjesës së poshtme të zorrës së trashë dhe të anusit; majasëll) etj. Bëjnë mire në rastet e çrregullimeve të stomakut dhe të zorrëve dhe ndihmojnë pastrimin e zorrëve. Në këto raste:

• Merren 20 gram fara, dhe pasi shtypen, zhyten në 100 ml. ujë. Lëngu i fituar pas kullimit pihet njëherësh.

Ky lëng përdoret edhe për larjen e plagëve, si dhe për gargara (shpërlarje) në acarimet e grykës.