Pastertia ne Islam.

[hasanmehmeti]

Uji i mbetur

“Uji i mbetur” është uji që mbetet në një enë pasi është pirë një pjesë e tij. Ky lloj uji ndahet në pesë grupe të ndryshme. Ata janë:

1- Uji i mbetur në enë, pasi kanë pirë njerëzit në të
Sipas Sheriatit, ky ujë konsiderohet i pastër, pavarësisht nëse në të ka pirë një musliman, një jobesimtar, një njeri xhunub apo një grua me menstruacione. Edhe pse Allahu thotë në Kuran:
إِنَّمَا الْمُشْرِكُونَ نَجَسٌ
“Me të vërtetë, idhujtarët janë të papastër” (Et-Teube: 28), ky ajet nuk i referohet gjendjes së tyre fizike, por asaj shpirtërore për shkak të besimeve të kota që ata praktikojnë. Ata mund të kenë kontakt me papastërtitë, por kjo nuk do të thotë se trupat e tyre janë të papastër. Në fakt, këta njerëz kishin lidhje të ndryshme me muslimanët. Emisarët dhe delegacionet e tyre e vizitonin të Dërguarin e Allahut si dhe hynin në xhaminë e tij. Profeti (a.s.) nuk urdhëronte asnjëherë që të pastroheshin objektet e prekura prej tyre. Përsa i përket grave me menstruacine, Aishja (r.a.) tregon: “Unë pija ujë nga një enë, ndërkohë që isha me menstruacione. Pastaj ia kaloja atë të Dërguarit të Allahut dhe ai pinte nga i njëti vend ku unë kisha vendosur buzët”.Transmeton Muslimi 690, Ebu Daudi 259, Nesai 70,278,281,340, Ibën maxheh 643, Ahmedi 6/210.

2- Uji i mbetur në një enë pasi në të ka pirë një kafshë “e lejuar” (mishi i së cilës është hallall)
Ky ujë konsiderohet i pastër ngase jargët (pështyma) burojnë nga mishi i pastër, prandaj dhe uji ka marrë të njëjtën dispozitë.
Ebu Bekër ibën El Mundhir ka thënë: “Dijetarët kanë rënë dakord që ky lloj uji është i lejueshëm për t’u pirë si dhe për t’u përdorur për abdes”.

3- Uji i mbetur në një enë, pasi ka pirë në të një gomar, mushkë, egërsirë apo shpend grabitqar
Edhe ky ujë konsiderohet i pastër, bazuar në hadithin e Xhabirit, në të cilin i Dërguari i Allahut është pyetur në lidhje me marrjen e abdesit me ujin e mbetur në enën ku kanë pirë gomerët. Profeti (a.s.) është përgjigjur: “Po, lejohet, po ashtu edhe uji i lënë nga kafshët e gjahut”.
Hadith Daif – i dobët. “Tamamul Mineh” 47, “El Mishkat” 484. E ka nxjerrë Shafiu në “Musnedin” e tij f.8, Darakutni 1/62, Bejhakiu 1/249.

Transmetohet gjithashtu nga Ibën Umeri se i Dërguari i Allahut doli njëherë natën, ndërkohë që ishte në udhëtim dhe kaloi afër një burri që ishte ulur pranë një pellgu me ujë. Umeri i tha atij: “A ka pirë ndonjë egërsirë në pellgun tënd sonte?”
I Dërguari i Allahut i tha burrit: “O pronar i pellgut! Mos i trego atij (Omerit)se nuk është e nevojshme. Për të (egërsirën) është çfarë ka marrë në stomakun e saj, kurse për ne çfarë ajo ka lënë; pra uji për të pirë dhe për t’u pastruar”.
Hadith Daif. “Tamamul Mineh” f.48. E ka nxjerrë Darakutni 1/26

Jahja ibën Seid tregon se njëherë Umeri ishte në një grup me disa të tjerë ku bënte pjesë edhe Amr ibën El As. Kur ata iu afruan një pellgu, Amri tha: “O pronar i pellgut! A vijnë e pinë ujë egërsirat në pellgun tënd?” Umeri i tha: “Mos na trego, meqenëse njerëzit pijnë pas kafshëve dhe kafshët pas njerëzve”.
Hadith Daif. “Tamamul Mineh” f.48-49. E ka nxjerrë Maliku në “Muata” 1/46, Bejhakiu 1/250, Darakutni 1/22; nga Jahja ibën Abdurrahman ibën Hatib; nga Umeri... dhe jo nga Jahja ibën Seid.

4- Uji i mbetur në një enë në të cilën ka pirë macja
Edhe ky lloj uji konsiderohet i pastër. Kjo rezulton nga hadithi që transmeton Kebshe bint Keab, gruaja e Ebu Katades, ku thotë se i shoqi hyri në dhomë dhe ajo i nxori ujë për të pirë. Në ato momente erdhi një mace për të pirë ujë dhe Katade e anoi pak enën, në mënyrë që macja të pinte prej saj. Kebshe tregon: “Ai e vuri re se po e shikoja dhe më pyeti: “A po habitesh?” Unë ju përgjigja: “Po”. Pastaj ai tha: “I Dërguari i Allahut (a.s.) ka thënë: “Ajo (macja) nuk është e papastër. Ajo rri me ju”.
Hadith Sahih. “Irvaul Galil” 173, “El Mishkat” 482. E ka nxjerrë Maliku 1/22, Ebu Daudi 75, Nesai 68,340, Tirmidhiu 92, Darimi 1/187-188, Ibën maxheh 1/131, El Hakim 1/159-160, Bejhakiu 1/245, Ahmedi 5/303,309.Ky hadith transmetohet nga grupi i “të pestëve”. Tirmidhiu e ka cilësuar atë si hasen sahih, ndërsa Buhariu dhe të tjerët e kanë cilësuar këtë hadith si sahih.
5- Uji i mbetur në një enë në të cilën ka pirë derri apo qeni

Ky ujë konsiderohet i papastër dhe duhet të shmanget përdorimi i tij. Buhariu dhe Muslimi kanë transmetuar nga Ebu Hurejra se i Dërguari i Allahut ka thënë: “Nëse një qen pi në ndonjë nga enët tuaja, atëherë lajeni (enën) shtatë herë”.Buhariu 172, Muslimi 648, Nesai 63, Ibën Maxheh 364, Ahmedi 2/460, Bejhakiu 1/240.
Ahmedi dhe Muslimi transmetojnë edhe një shtesë tjetër:
“Nëse qeni ka lëpirë ndonjë nga enët tuaja, lajeni atë shtatë herë dhe larjen e parë bëjeni me dhé”. Muslimi 649, Ahmedi 2/427, Ebu Daudi 71, Bejhakiu 1/240

Për sa i përket ujit të lënë nga derri, ai konsiderohet i pistë dhe i papastër për shkak të papastërsisë dhe ndyrësisë së tij.


ps/vleresimi i haditheve ne vertetesi eshte ber nga Imam Albani rahimehullah.

[hasanmehmeti]

2. PAPASTERTITE (NEXHASET)

Fjala “nexhese” ka të bëjë me lëndët e papastra, të cilave muslimani duhet t’u largohet dhe t’i lajë nëse ato ndotin rrobat, trupin e tij etj. Allahu i Madhëruar thotë në Kuran:
وَثِيَابَكَ فَطَهِّرْ
“Dhe rrobat e tua pastroji!”. (El-Muddethir, 4)
Në një varg tjetër kuranor, Allahu thotë:
إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَيُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ
“Vërtet Allahu i do shumë ata të cilët i kthehen Atij me pendim dhe ata të cilët e pastrojnë vetveten”. (El-Bekare: 222)
Gjithashtu, i Dërguari i Allahut ka thënë: “Pastërtia është gjysma e besimit”.Muslimi 533, Tirmidhiu 3517, Darimi 1/132, Ahmedi 4/250, 5/342.

Llojet e papastërtive

Papastërtitë mund të jenë ose konkrete si urina dhe ujët e trashë, ose jokonkrete por që konsiderohet si papastërti, si gjendja e personit pas ejakulimit.

A. Kafshët e ngordhura

Ky lloj i papastërtive lidhet me rastin kur kafshët ngordhin nga “shkaqe natyrore”, d.m.th. jo me mënyrën e duhur të therjes islame. Ky grup përfshin edhe çdo gjë që hiqet nga një kafshë e gjallë. Ebu Vakid El-Lejthi ka treguar se Profeti (a.s.) ka thënë: “Ajo çka është hequr nga një kafshë e gjallë, konsiderohet e ngordhur”.Hadith Saih. “Gajetul Meram” 41. E ka nxjerrë Ebu Daudi 2858, Tirmidhiu 1480, Ibën Maxheh 3216, Ahmedi 5/218, Bejhakiu 1/23 (Pra, quhet kafshë e patherur në mënyrën e duhur). Ky hadith transmetohet nga Ebu Daudi. Tirmidhiu e klasifikon atë si hasen dhe thonë se dijetarët veprojnë në bazë të tij.
Nga ky rregull përjashtohen:


1- Kafshët e ngordhura të detit

Ibn Umeri tregon se i Dërguari i Allahut ka thënë: “Dy lloje gjaku dhe dy lloje kafshësh të ngordhura janë të lejueshme për ne. Dy llojet e kafshëve të ngordhura janë peshqit dhe karkalecat. Ndërsa, dy llojet e gjakut janë: gjaku i mëlçisë dhe ai i shpretkës”.Hadith Sahih. “Es Sahiha” 1118, “El Mishkat” 4142. E ka nxjerrë Ahmedi 2/97, Ibën Maxheh 3314, Bejhakiu 1/254, Darakutni 4/270, Begaviu në “Sherhus Suneh” 3/185.Ky hadith transmetohet nga Ahmedi, Shafiu, Bejhakiu dhe Darakutni.
Më parë mësuam thënien e Pejgamberit (a.s.) në lidhje me detin kur thotë: “Uji i tij është i pastër dhe ngordhësirat e tij janë të lejueshme”.Hadith Sahih. Nxjerrja e tij është përmendur më sipër.

2- Kafshët e ngordhura që nuk kanë rrjedhje gjaku si: bletët, milingonat etj.

Ato konsiderohen të pastra. Nëse bien në ndonjë lëndë dhe ngordhin, ajo lëndë nuk ndotet.
Ibn El Mundhir ka thënë: “Nuk di të ketë ndonjë kundërshtim përsa i përket pastërtisë së një uji të tillë, me përjashtim të asaj çfarë është transmetuar nga Shafiu. Dihet fare mirë që ai e shihte këtë ujë si të papastër. Sidoqoftë, ai nuk shqetësohet në rast se diçka e tillë bie në ujë dhe nuk e ndryshon atë”.

3- Kockat, brirët, putrat, leshi, pendët dhe lëkura e kafshëve të ngordhura

Të gjitha këtokonsiderohen të pastra, ngase në të gjitha këto merret parasysh pastërtia në parim dhe nuk ka argument për të gjykuar mbi papastërtinë. Përsa i përketkockave të elefantit e të tjera të ngjashme me to, Zuhriu ka thënë: “Kam takuar disa nga dijetarët e hershëm selefë që i përdornin objekte të tilla si krehëra, enë për vaj dhe nuk e shihnin këtë gjë si të gabuar”.E transmeton Buhariu.
Ibn Abasi ka thënë: “Shërbëtores së Mejmunes iu dha një dele si lëmoshë dhe ajo ngordhi. I Dërguari i Allahut (a.s.) kaloi pranë saj dhe tha: “Pse nuk ia heq lëkurën, ta përpunosh atë dhe ta përdorësh?” I thanë: “Ajo është e ngordhur!”. Profeti (a.s.) i tha: “Vetëm ngrënia e saj është e ndaluar”. Transmeton “Grupi”, porBuhariu dhe Nesaiu nuk e përmendin përpunimin e lëkurës. Buhariu 1492,2221,5531, Muslimi 804, Ebu Daudi 4120,4121, Nesai 4235,4236,4237, Ibën Maxheh 3610, Ahmedi, Bejhakiu 1/15.

Transmetohet se Ibën Abasi ka përmendur ajetin kuranor:
قُلْ لاَ أَجِدُ فِي مَا أُوحِيَ إِلَيَّ مُحَرَّمًا عَلَى طَاعِمٍ يَطْعَمُهُ إِلاَّ أَنْ يَكُونَ مَيْتَةً أَوْ دَمًا مَسْفُوحًا أَوْ لَحْمَ خِنزِيرٍ
“Thuaj (O Muhamed): “Unë nuk gjej në atë që më është shpallur mua ndonjë gjë të ndaluar për ngrënie për atë njeri që dëshiron të hajë prej tyre, përveç kafshëve të ngordhura, gjakut të derdhur (në therjen e tyre) ose mishit të derrit (në cilindo gatim të tij)...” (El En’am: 145).
Pastaj ai ka thënë:“Ajo çfarë ndalohet, është mishi i saj. Kurse lëkura, enët e bëra prej saj, dhëmbët, kockat dhe leshi janë të lejuara”.Darakutni 1/46,47, Bejhakiu 1/23.

Po ashtu, edhe qumështi e mullëza konsiderohen të pastra. Kjo bazohet në faktin se kur sahabët hynë në Irak, ata hëngrën djathin e adhuruesve të zjarrit, i cili ishte bërë me mullëz, edhe pse kafshët e tyre të therura konsideroheshin sikurse “të ngodhurat”.
Konfirmohet nga Selman El Farisi se kur u pyet në lidhje me djathin, gjalpin e kulluar si dhe lëkurën e kafshës, ka thënë: “E lejuar është ajo çka Allahu e ka bërë të tillë në Librin e Tij dhe e ndaluar është ajo çka Allahu e ka bërë të ndaluar në Librin e Tij. Atë që nuk e ka përmendur, Ai e ka bërë mëshirë për ju”.
Mësohet se ai u pyet edhe për djathin e adhuruesve të zjarrit, sepse në atë kohë Selmani ishte mëkëmbës i Umerit në Medain në Irak.

[hasanmehmeti]

B. Gjaku

Në këtë grup hyn gjaku që del nga trupi i kafshës së therur me përjashtim të sasive të vogla të tij që nuk vihen re.
Ibën Xhurejxh ka thënë në lidhje me ajetin kuranor “...apo gjakut të derdhur (në therjen e tyre)...” (El En’am: 145), se ai është gjaku që derdhet jashtë.
Gjaku që nuk derdhet jashtë, por që mbet në vena, është i lejuar. Kjo tregohet nga Ibën El Mundhir dhe po ashtu edhe nga Ebu Mixhlez në diskutimin e tij për gjakun që mbetet tek delja e therur apo tek tenxherja (gjatë gatimit)?”
Ai u përgjigj: “Nuk ka problem. I ndaluar është vetëm gjaku që rrjedh jashtë, gjatë therjes ”. Transmeton Abd ibën Humejd dhe Ebu Shejh.

Gjithashtu, transmetohet nga Aishja (r.a.) se ajo ka thënë:
“Ne e hanim mishin kur gjaku kishte zënë shtresë në tenxheren e gatimit”.

El Hasani ka thënë: “Muslimanët faleshin gjithmonë, madje edhe kur ishin me plagë”. Buhariu e ka përmendur Mualak (në shënimet e tij pa sened), ndërsa Ibën Ebi Shejbe e ka transmetuar me zinxhir të lidhur e të saktë, siç thuhet në “El Fet’h” 1/281. Shih “Tamamul Mineh” 50.

Tregohet se Umeri falej, ndërkohë që nga plaga e tij pikonte dhe rridhte gjak.
Transmetim Sahih. “l Irva” 209. E ka nxjerrë Maliku 1/39, Ibën Sead në “Et Tabekat” 3/350, Ibën Ebi Shejbe në “El Iman” 1/190, Darakutni f.81, Bejhakiu 1/357.

Duke e sqaruar këtë çështje, Ibën Haxher thotë në “Fet’hu El-Bari” (Koment mbi Sahih El-Buhari): “Ebu Hurejra nuk shihte ndonjë gjë të keqe në rrjedhjen e një apo dy pikave të gjakut gjatë kryerjes së namazit.”
Transmetim i dobët – Daif. “Tamamul Mineh” 50-51. E ka nxjerrë Ibn Ebi Shejbe në “El Musanef” 1/137-138.
Ebu Mixhlez është pyetur në lidhje me qelbin që bie në trup apo në rroba dhe ka thënë: “Nuk ka asnjë problem për të. Allahu ka përmendur vetëm gjakun dhe jo qelbin”.
Duke komentuar këtë çështje, Ibën Tejmije thotë: “Eshtë e detyrueshme të pastrohen rrobat nga qelbi apo nga gjëra të ngjashme me të”.
Ai thotë gjithashtu: “Nuk ka asnjë argument për sa i përket papastërtisë së tij”.

Preferohet që muslimani t’i shmanget kontaktit me këto lëndë sa më shumë që të jetë e mundur.

C. Mishi i derrit
Sipas ajetit të mësipërm kuranor, (El En’am: 145), tre gjërat e përmendura në të janë të papastra. Përemri “ata”, u referohet të trijave.
Sipas mendimit të shumicës së dijetarëve, lejohet përdorimi i qimeve të derrit për thurje.

vazhdon inshaAllah