Filozofia politike dhe nacionale e Ibrahim Rugoves

[Urata]

5. Efektet e mençurisë politike të Ibrahim Rugovës.



Efektet e mençurisë politike, strategjike e taktike që përdori lideri shqiptar i Kosovës kanë qenë me ndikim të jashtëzakonshëm, ndaj dhe sollën kthesën më të madhe historike në jetën politike shqiptare, të panjohur më parë. Kjo arritje e jashtëzakonshme i dedikohet pikërisht asaj strategjie e taktike të një lufte e përpjekje origjinale që kishte zgjedhur Rugova, ndryshe dhe i shkëputur nga mentaliteti ballkanik i zgjidhje së konflikteve.

Ibrahim Rugova i dha një dimension të ri lëvizjen shqiptare në Kosovë për liri e pavarësi. Ai e nxori këtë lëvizje nga kufijtë e anarkisë në hullinë e disiplinës politike të admiruar edhe për vetë popujt e civilizuar në botë. Shqiptarët kurrë ndonjëherë në histori nuk ishin bashkuar në qëllimet e tyre si në kohën kur Ibrahim Rugova ishte vënë në krye të lëvizjes së tyre. Forca politike që ai kishte themeluar, Lidhja Demokratike e Kosovës, ishte bërë faktor i një udhëheqjeje politike e shpirtërore të pakontestuar. Me mbështetjen e të gjithë shqiptarëve në Kosovë, ajo ishte bërë për pak muaj forca më e madhe politike në ish-Jugosllavi, çka i jepte statusin e një partie të paprekshme e të pacënueshme nga çdo lloj dhune që mund të përdorte regjimi diktatorial e shtypës i Beogradit.

Me këtë veprim Ibrahim Rugova zhvleftësoi gjithashtu propagandën antishqiptare të Serbisë, duke i dëshmuar botës të kundërtën e trillimeve të Beogradit. Tashmë shqiptarët i kishin dhënë botës shembullin e një populli të disiplinuar e të civilizuar. Vetë Rugova, në një intervistë për revistën e njohur gjermane "Der Spiegel" i jepte përgjigjen e duhur këtij trendi. Në pyetjen e gazetarit nëse shqiptarët përgatiten për një luftë civile, Rugova përgjigjej: "Njerëzit nuk shikojnë më rrugëdalje tjetër. Gjatë protestave gjithmonë kështu ndodh: në qoftë se mbeten pa asnjë jehonë, atëherë duhet thirrur me zë më të lartë...". Dhe më tej Ai shprehej se: "Përshtypja ime është se në Jugosllavi ka forca, të cilat dëshirojnë pikërisht aksione terroriste në Kosovë. Në qoftë se te ne ka të shtëna, atëhere kjo shërben si justifikim për të rritur represionet. Dhe në qoftë se rezistenca e shqiptarëve kundër hegjemonisë serbe në vendet e huaja mund të denoncohet si terrorizëm, atëherë mund të mendohet që simpatia ndërkombëtare për çeshtjen tonë do të humbasë shpejt. Ju mund të mendoni se kush bën spekullime të tilla". ( ) Ibrahim Rugova, "Serbët vijnë përsëri si hakmarrës", revista "Der Spiegel", Hamburg nr 26, Qershor 1989. (Die Menschen sehen keinen anderen Ausweg mehr. Bei der Protesten ist immer so: Wenn sie ohne jedes Echo bleien, muss man lauter schreien.... Mein Eindruck ist, dass es Kräfte in Jugoslavien gibt, die sich terroristische Aktionen im Kosovo geradezu herbeiwünschen. Wenn bei uns Schüssefallen, dann dient das als Rechfertigung dafür, die Repression zu verschaffen. Und wenn sich der Widerstand der Albaner gegen die serbische Hegemonie im Ausland als Terrorizmus denunzieren lässt, dann kann mann damit rechnen, dass die internationale Simpathie für unsere Sache schnell vergeht. Sie können sich ja denken, wer so spekuliert"). Ibrahim Rugova, "Serbët vijnë përsëri si hakmarrës", revista "Der Spiegel", Hamburg nr 26, Qershor 1989......





Pjesa III



Gandhi i Prishtinës dhe i Ballkanit



Me këtë emërtim e ka mbyllur jetën e tij prej politikani dhe udhëheqësi moderator të shqiptarëve, Ibrahim Rugova. Të gjitha mediat nacionale dhe ndërkombëtare para dhe pas vdekjes së Ibrahim Rugovës kanë vënë theksin në faktin se filozofia politike gandhiste e qëndresës dhe e rezistencës, të cilën e përpunoi Ai, ishte një gjetje e mrekullueshme. Madhështinë e kësaj gjetjeje e shtonte fakti se në rajonin e Europës Juglindore, ku bën pjesë Kosova, nuk kishte ndodhur ndonjëherë një risi e tillë. Asnjë vend ose udhëheqës politik ballkanik nuk ishte përkushtuar më parë në një opcion të tillë për të konkretizuar përpjekjet shumëshekullore për liri, pavarësi e demokraci.



Menjëherë pas fillimit të veprimtarisë politike në Kosovë, Ibrahim Rugova kishte specifikuar si qëllim të tij kryesor organizimin e lëvizjes çlirimtare me synim të vetëm lirinë e Kosvës prej pushtimit e kolonizimit serb. Por lëvizja çlirimtare e shqiptarëve do të kishte një program të ri, një vizion të ri, një refleksion të ri, një pamje të re, krejt ndryshe nga ajo çfarë kishte ndodhur në lëvizjen mbi njëshekullore të shqiptarëve për çlirim nacional e liri shoqërore. Madje vizioni i Ibrahim Rugovës nuk ishte shfaqur ndonjëherë në historinë e të gjitha vendeve ballkanike. Ai ishte një lloj lëvizjeje që synonte detyrimin moral, bazuar në vlera. Ajo ishte një lëvizje për çlirim bazuar në virtytet, në moralin e shoqërisë njerëzore. Për pasojë efektet e saj ishin befasuese, të pallogaritshme.

Thelbi i lëvizjes së Rugovës për çlirim ishte mospërdorimi i dhunës. Nga pikëpamja revolucionare dhe veçmas ajo e marksistëve, dukej dhe duket paradoksale që çlirimi prej pushtimit dhe kolonizimit të realizohet përmes një rezistence paqësore e jo të dhunëshme. Por pikërisht këtu qëndron dhe madhështia e vizionit Rugova. Ai, së paku në Ballkanin e trazuar dhe të njohur si "fuqi baruti", sollii koncepte e ide, të cilat ishin mbartur me konotacione negative për shumë shekuj. Madje ky lloj konotacioni negativ më shumë sesa nacionalistëve dhe shovinistëve pushtues serbë, ishte adresuar te shqiptarët, për shkak të propagandës së shfrenuar që Beogradi dhe institucionet e tij politike, akademike e shoqërore kishin zhvilluar në botën e qytetëruar.



1. Specifika e gandhizmit rugovian



Në fillimet e vprimtarisë politike të Ibrahim Rugovës bota e qytetëruar kishte zbuluar te Ai "Havelin shqiptar". Shumë gazetarë të huaj, të cilët kishin kontaktuar me udhëheqësin e admiruar politik e kishin krahasuar atë me Havelin. Por Rugova vetë mendonte se emërtimi dhe krahasimi me Havelin nuk ishte gjetje e duhur, thjesht për shkak të faktit që Kosova dhe Çekosllovakia kishin një gjendje krejt të ndryshme, si dhe për faktin se lideri çek e kishte vuajtur disidencën e tij në burgjet e komunizmit. Gazetari i Radios "Zëri i Amerikës", pasi konstatonte se në Perendim shtypi e cilësonte Rugovën si Haveli i Kosovës, e pyeste se si e shihte Ai rolin e Tij në politikën kosovare?. Rugova përgjigjej: "Shpësh herë bëhen konsultime dhe pyetje, po për fat të keq këtu është vështirë që njeriu të ketë rolin e një Haveli apo diçka tjetër, sepse, siç e dini, në Kosovë ne kemi dhe problemin e ekzistencës nacionale, por edhe problemin e demokracisë. Ndërsa Çekosllavakia kishte vetëm problemin e demokracisë, prandaj aty i zgjidhin më lehtë punët". ( ) Ibrahim Rugova: Intervistë për Radion "Zëri i Amerikës", 24.06.1990. Ndërsa në një intervistë për revistën kroate "Hrvattski rubikon", Ai thoshte se "Përsa u përket atyre paraleleve me Havelin, mua natyrisht se më vjen mirë një krahasim i tillë, edhe pse për dallim nga Haveli unë nuk kam qenë në burg. Sidoqoftë, intimisht mendoj se ne jemi në një pozitë shumë më të vështirë sesa intelektualët e tipit të Vaclav Havelit. Këtë e them për pozitën e tij kur ka qenë i përndjekur". ( ) Ibrahim Rugova, "Kosova do të jetë republikë", intervistë në revistën "Hrvatski rubikon", Zagreb, qershor 1990.....

....Gandhi indian jo pak raste kishte bërë thirrje për rezistencë aktive të bashkëkombasve të tij, çka i kishte kushtuar dënime me burg së paku në dy raste. Gandhi ballkanas nuk e kishte arësyetuar asnjëherë dhunën dhe veprimin e armatosur, sepse kjo nuk do ti kushtonte vetëm atij jetën, por do ti kushtonte të gjithë bashkëkombasve të tij asgjësimin fizik të tyre. Edhe Gandhi prishtinas edhe Gandhi i Indisë kishin zgjedhur këtë mënyrë veprimi e rezistence kryesisht për shkak të dobësisë ushtarake para pushtuesve. Asnjëri prej këtyre nuk i përkiste filozofisë marksiste-staliniste, sipas së cilës "armët tia rrëmbejmë armikut", sepse ekzistonte rreziku i pashmangshëm, që para se tia marrësh armët armikut, ky armik i pabesë ta bënte të paqenë një komb të tërë, në rastin e Kosovës.

E njëjta gjë mund të thuhet dhe për dy raste të tjera e të ngjashme me lëvizjen nacionale të Ibrahim Rugovës. Në Afrikën e Jugut është e njohur lëvizja e Nelson Mandelës dhe mbështetësve të tij për të hequr qafet regjimin e aparteidit dhe për të rikthyer shtetin demokratik, i cili të respektonte të drejtat e zezakëve. Zezakët në këtë vend kanë qenë dhe janë popullsia shumicë e tij, ndërsa të bardhët me prejardhje nga Hollanda, Gjermania, Anglia, Franca, etj., të cilët ishin vendosur aty si emigrantë të hershëm. Popullsia me ngjyrë përbën 79.5 përqind të popullsisë së vendit prej 12 milionësh......

[Urata]

2. "Ne jemi këtu..."



Thelbin e kësaj filozofie do ta zbulonte diplomati i shquar austriak, Albert Rohan, kur pati zbuluar pas vdekjes së Rugovës një dialog midis tij dhe liderit shqiptar: "Çfarë keni fituar ju zoti Rugova me këtë lloj politike të rezistencës paqësore"? - e kishte pyetur Rohan më 1994-tën, disi i zhgënjyer prej tij. Por përgjigja e kishte kthjelluar diplomatin e shqur: "Ne jemi këtu" - ishte përgjigjur Presidenti historik i Kosovës. E përkthyer në shqipen e zakonshme, kjo do të thoshte se "Nëse shqiptarët do ti ishin përmbajtur dhunës dhe kryengritjes së armatosur, Serbia me potencialin e saj ushtarak do ta kishte zhbërë kombin shqiptar në Kosovë".

Eshtë bërë dhe vazhdon të bëhet një diskutim i gjerë rreth kësaj mendësie e mundësie. Kundërshtarët e Rugovës janë përpjekur të "provojnë" se politika e Tij e rezistencës paqësore ka qenë "një gabim", madje një "faj" i liderit shqiptar. Sipas tyre nuk mund të justifikohej doktrina e Presidentit historik me "frikën" se "Serbia do ta zhbënte kombin shqiptar në Kosovë, nëse shqiptarët do të kishin reaguar me dhunë". Por shumica e analistëve dhe studiuesve të çeshtrjes shqiptare si dhe të zhvillimeve në Kosovë, ai ata brenda dhe ata jashtë vendit, kanë argumentuar se ajo politikë ishte e vetmja mundësi e mbijetesës dhe e fitores së shqiptarëve në Kosovë.....



3. Filozofia e refuzimit



Nëse refuzimi ishte tipari kryesor i qëndresës antikolonialiste angleze të Gandhit të Indisë, e njëjta filozofi shërbente si mjet i susesshëm për lëvizjen antikolonialiste serbe të shqiptarëve në Kosovë. Lideri i tyre, Rugova, kishte vënë re

se kjo metodë e bojkotit dhe e refuzimit të institucioneve dhe të sovranitetit të Serbisë në Kosovë do të jepte efektet e veta për disa arësye: Mbi të gjitha Rugova ve vetë në dukje se bota në atë kohë ishte bërë më demokratike, se liria ishte një koncept i pranuar gjerësisht, se vetëvendosja kishte marrë formë më të plotë si nocion. Edhe pse shteti i Serbisë ishte shumëfish më i egër kundër shqiptarëve sesa mbretëria e Britanisë së Madhe si kolonizatore e Indisë, përsëri besohej se në kushtet e rrethanat ndërkombëtare të fundit të shekullit të XX, suksesi i lëvizjes përmes refuzimit e bojkotit të shqiptarëve do të sillte të paktën një reagim të fuqishëm të botës demokratike. Faktet e dëshmuan këtë arësyetim.

Përmes refuzimit të sovranitetit serb në Kosovë Ibrahim Rugova përkufizoi një strategji radikale të rezistëncës së shqiptarëve. Dhe të përcaktohej që në fillimin e lëvizjes për këtë strategji e ti rezistoje deri në fund kësaj ideje solide mbetet një shembull unik në lëvizjet çlirimtare të popujve, ndërkohëqë do të duhej të kishe ato cilësi të formuara të liderit shqiptar. Në historinë e lëvizjeve nacionale e shoqërore në botë kanë ndodhur shumë luftëra, shumë beteja, midis palëve të armiqësuara për jetë a vdekje midis tyre. Ndërkaq këto palë në më të shumtën e rasteve kanë përfunduar në marrëveshje, në kompromise shumë herë më të pafvorshme sesa kompromiset që ka pranuar Ibrahim Rugova. Ndërsa sot shohim në jetën politike shqiptare se udhëheqës e liderë që kanë luftuar e drejtuar luftrat çlirimtare të kombit, kanë mbërritur në kompromise, të cilat Ibrahim Rugova në asnjë rrethanë nuk do ti pranonte.

Rugova aq sa ishte shembulli i kompromisit për të ndjekur rrugën paqësore të rezistencës, aq ishte shembull i jokompromisit në principet e Tij për lirinë dhe pavarësinë e Kosovës. Ky tipar i Tij nuk kishte të bënte me formën e kontributit të dhënë për përparimin e kombit. Kompromisi në taktikë dhe jokompromisi në strategji i Rugovës buronte përgjithësisht nga karakteri i Tij moral i formuar në etapa të rëndësishme të vetë formimit të lëvizjes shqiptare për lirinë Kosovë.

Refuzimi i institucioneve dhe ndërkohë i sovranitetit serb në Kosovë nga ana e Tij ishte një vërtet një refuzim paqësor në formë, por radikal në përmbajtje, i qartë në detaje, i pakompromis në linjën e refuzimit ë Serbisë. Me pacifizmin e tij refuzues Ai ishte i vendosur ta sillte vendin e tij në ditët e lirisë e të pavarësisë. Por që të arrihej kjo Ai kishte kuptuar se "kompromsi" i tij qëndronte thjesht te metoda e luftës e jo edhe te qëllimet e kësaj lufte. Ndryshe nuk do të mund të arrihej që në mbi 10 vite rezistencë pacifiste të ruante të njëjtën linjë të refuzimit stoik e të pandërprerë të Serbisë në Kosovë. Carsten Giersch shkruan se "Udhëheqësi politik i shqiptarëve dhe presidenti i Kosovës, Ibrahim Rugova, deri në vitin 1997 synonte në çdo rast dhe dhe me çdo mënyrë pavarësinë. Kështu ai ishte përpjekur që me strategjinë e rezistencës pa dhunë dhe me ndërtimin e funksionimin e strukturave paralele shtetërore në Kosovë ta trondiste regjimin e dhunshëm të Beogradit. Kjo politikë ishte përshëndetur nga Perendimi...". ( ) Carsten Giersch: "NATO und militerische Diplomatie im Kosovo- Në librin "Der Kosovo Konflikt...., faqe 548.....



......Kjo filozofi e paqes dhe njëkohësisht e qëndresës e kishte vetëdijësuar Rugovën në atë masë sa të kundërshtonte me vendosmëri këshillat e Tiranës zyrtare për tiu përgjigjur pozitivisht reagimit të opozitës serbe kundër Milosheviçit në vjeshtën e vitit 1996. Për ta karakterizuar opozitën serbe në raport me Kosovën, gazeta e njohur gjermane "Frankfurter Rundschau", shkruante në pranverën e vitit 1999 se "Opozita e bashkuar kundër regjimit të Miloshevçit ishte me fjalë të tjera më energjike. Në maj të vitit 1995 ishin bashkuar Vojisllav Shejshel, Vuk Drashkoviç, Zoran Xinxhiç dhe Vojisllav Koshtunica në emër të partive (që përfaqësonin) në një program, i cili përmblidhej kësisoj: - mënjanimi i çdolloj autonomie të veçantë për Kosovën; ndryshimin e strukturës së popullsisë nëpërmjet ndërtimit e zgjerimit të vendbanimeve serbe; lënien e shtetësisë nga sa më shumë shqiptarë dhe kontroll për kufizimin e lindjeve në grup popullsie shqiptare; forcimin politik të popullsisë serbe (në Kosovë) nëpërmjet masave administrative dhe në të njëjtën kohë heqjen e statusit të shtetësisë për pakicat etnike". ( ) Karl Grobe (Frankfurt a.M), Die "schwarze Hand" schrieb, Frankfurter Rundschau, 23 Prill 1999. "Die vereinigte Opposition gegen Milosevics Parteiregime war sozusagen energischer. Im Mai 1995 einigten sich Vojislav Seselj, Vuk Draskovic, Zoran Djindjic und Vojislav Kostunica namens ihrer Parteien auf ein Programm, das zusammengefast lautet: Beseitigung jeder autonomen Sonderstellung Kosovos; Änderung der Bevölkerungsstruktur durch Ansiedlung von Serben; Ausbürgerung möglichst vieler Albaner und Geburtskontrolle der albanischen Voklsgruppe; politische Stärkung der serbischen Bevölkerung durch administrativen Maßnahmen und gegebenfalls Aberkennung des Status einer nationalen Minderheit".....

[Urata]

4. Ta lexosh mendimin filozofik të Ibrahim Rugovës



Principi rugovian, se ato ngjarje ishin çeshtje e brendshme e Serbisë, bënte njëkohësisht me dije se "Kosova ndjehej de facto jashtë Serbisë". Koha kishte dëshmuar largpamësinë e Rugovës. Kur Ai nuk kishte pranuar ti bashkohej institucioneve të shtetit serb e as protestave të opozitës serbe, pak kush mendonte se opozita antiMilosheviç dhe vetë diktatori serb ishin e njëjta gjë dhe kishin të njëjtin qëndrim antishqiptar në ndjenja e në principe. Ndërkohë Rugova kishte thënë prej kohësh se në raport me Kosovën si pozita (shteti i dhunshëm serb), ashtu dhe opozita, pra, si Milosheviçi, ashtu dhe Drashkoviçi, Shejshel apo të tjerë nuk kishin asnjë ndryshim esencial e joesencial. Që në qershor të vitit 1990 Rugova përcaktonte qartë në përgjigje të një gazetari kroat, kur bënte pyetjen retorike: "Ju lutem shumë çfarë dallimi ka ndërmjet Milosheviçit, Qosiçit e Drashkoviçit kur është në pyetje Kosova dhe shqiptarët? Kurrfarë. Të dyja janë kombëtarisht ekstreme dhe si të tilla plotësojnë dhe ndihmojnë njëra-tjetrën. Sipas kësaj, me gjasë mund të konkludohet se në zgjedhjet eventuale në Serbi do të fitojë ai që do të jetë më ekstrem dhe më jotolerant. Eshtë e mundur që përsëri në shpinë të Kosovës të fitohet apo të humbet pushteti në Serbi..." ( ) Ibrahim Rugova: Intervistë në revistën e Zagrebit "Hrvatski rubikon", qershor 1990.

Ky përceptim i Rugovës në vitet e fillimit të veprimtarisë së tij politike kishte shumë rëndësi për faktin se shërbente si bazë njohjeje për të ndërtuar strategjinë e qëndrimeve të rezistencës shqiptare. Por ky është vetëm një rast i shqyrtimit të aftësisë përceptuese të liderit shqiptar të Kosovës. Të gjitha definicionet e tij, të gjitha "nenet" e pashkruara si në një konventë ose memorandum, që ai ka formuluar, kanë për bazë parimin filozofik të njohjes në themel jo vetëm të teorisë, por edhe të praktikës së zhvillimeve, të mentaliteteve që përplasen, të karaktereve që i kundërvihen njëri-tjetrit. Ibrahim Rugova ishte një njohës i shkëlqyer i historisë kombëtare të shqiptarëve si dhe i historisë ballkanike e më gjerë. Ishte një periudhë mjerimi, kur disa njerëz të ideoligjizuar dhe pa kurrëfarë gjykimi për të ardhmen kishin kundërshtuar gjithçka kishte propozuar presidenti historik i Kosovës sa i përket simboleve të shtetit të ri. Ishte një shenjë e injorancës në kulturë, në dije e në gjithçka djegja e flamurit, të cilin Rugova e kishte propozuar dhe duartrokitja e një flamuri pa identitet, të cilin e ka skicuar komuniteti ndërkombëtar.

Ndonëse Ai kishte studiuar letërsi dhe ishte shquar në fushën e kritikës letrare, kjo e kishte ndihëmuar që të gërmonte me pasion në gjurmët e histrorisë dhe të realizonte lidhjet e kuptimeve që ekzistonin në zingjirin e ngjarjeve historike të zhvilluara. Vetëm një kritik letrar i afirmuar dhe një teoricen i shquar në këtë fushë, duke pasur pasion studimin e historisë e të kulturës së popullit të tij si dhe të popujve që e rrethojnë atë, mund të arrinte në përfundime aq të sakta e të qëndrueshme dhe mund të ishte i prerë dhe i vendosur në maksimum në principet dhe qëllimet e tij nacionale e politike......



5. Papa Gjon Pavli i II dhe Nënë Tereza frymëzimi i Presidentit



Në zyrën e Presidentit gjithnjë vizitorët do të përballeshin me dy portrete: Atë të Papa Gjon Pavlit të II dhe portretin e Nënë Terezës. Të dy këta "idhuj" të Rugovës kishin zënë vend në faqet e murit të kësaj zyre, sepse mbeteshin frymëzimi i liderit legjendar, ndaj dhe ishin shndërruar në ikonë e qëndrimeve të Tij moderatore e njëkohësisht radikale.

Papa Gjon Pavli i II vinte nga një vend ish-komunsit, Polonia. Vendi i tij kishte afërsisht një përvojë historike si edhe të Kosovës e të Shqipërisë, pra si të shqiptarëve. Polonia ende sot jeton me paragjykimet reale e jo reale të "rrethimit" nga armiqtë e saj. Në rastin e vlerësimit të Rusisë dhe me karakterin imperialist që ajo manifeston, mund të përligjet "Frika e vazhdueshme polake". Në rastin e Gjermanisë, ndoshta kjo "frikë" është e mbingarkuar.

Papa Vojtila, ashtu si Rugova, i kishte përjetuar dhimbjet e vendit të tij të kërcënuar sa nga Lindja dhe nga Perendimi. Ndërkohë Rugova kishte përjetuar dhimbjet nacionale, familjare e personale të kombit të tij të kërcënuar kryesisht nga veriu e nga jugu i gadishullit ballkanik, por jo pak dhe nga Lindja e këtij gadishulli. Këto dhimbje i bashkonnin këto dy figura të përbotshme, ndaj dhe Papa kishte manifesuar vendosmërinë e tij për të qëndruar në krah të Kosovës, ndërkohë që Rugova kishte dëshmuar se e respekton dhe e nderon deri në amshim personalitetin, figurën dhe veprën e Papës së Vatikanit......

[Urata]

Pjesa IV



Babai i Kombit



Gazeta më e njohur gjermane "Frankfurter Allgemeiner Zeitung" e datës 23 janar 2006 botonte një artikull kushtuar Rugovës, të titulluar "Vater der Nation". Ky titull i atyre ditëve, bashkë me titujt e tjerë si "Gandhi i Prishtinës" ose "Gandhi i Ballkanit", kishin mbushur faqet e gazetave, revistave si dhe ekranet e televizioneve në Perendim.

Edhe në kohët më të vështira për pozicionin politik të Rugovës, në pranverën e hershme të vitit 1999, kur Ai ishte peng i Milosheviçit në Beograd, Rugova, ndonëse përshkruhej nga shtypi perendimor si udhëheqës i "dobësuar" i shqiptarëve, përmendej për faktin se Ai "qëndronte më këmbë". Ndërsa gazetari i gazetës së njohur gjermane "Frankfurter Rundschau", Stefan Israel, shkruante në vjeshtën e vitit 2000 se "Rugova është një njëri i mbyllur, por duket se shumica (e shqiptarëve) e njohin Atë si figurën e babait. Pasiviteti i Tij (në rezistencë) është interpretuar ai urtësi dhe besueshmëri. Për shumicën Ai simbolizon dëshirën e shqiptarëve për normalitet në jetën e përditshme". ( ) Frankfurter Rundschau, 29.11.2000.

Bazuar në ato realitete që sollën bashkimin e shqiptarëve rreth personalitetit të Presidentit dhe liderit historik, bazuar në faktin se në marrëdhëniet e Tij me bashkëkombasit dhe bashkëqytetarët e tjerë në Kosovë, Rugova kishte dëshmuar urtësi, durim, pjekuri politike e njerëzore të jashtëzakonshme si dhe nisur nga fakti tjetër se Ai ishte prezantuar si individualitet i veçantë, me integritet të plotë si intelektual, si personalitet dhe si politikan, me sovranitet të kthjellët dhe principe morale të dallueshme, shqiptarët dhe shumë prej banorëve të tjerë të Kosovës e shihnin Atë, pra prijësin e tyre historik, si "Babain e Kombit", si "Zot të Shtëpisë së Madhe", me emrin Kosovë.

Këto karakteristika kishin shfaqur të gjitha personalitetet e nacioneve të mëdha e të vogla në botë, të cilët kishin marrë emërtimin "Babai i Kombit". Dhe krahasuar me këto figura të shquara të kombeve të ndryshme, të cilët i përkasin gjithashtu kohëve të ndryshme, Ibrahim Rugova përveçse mbart tiparet karakteristike të "Baballarëve" të mëdhenj që në vendet e tyre kanë bërë histori, ai kishte shprehur edhe cilësi të tjera, të cilat i përkisnin kohës kur jetoi, por që fatkeqësisht ishin të munguara në rajonin ku ai i zhvilloi ato.



1. Ibrahim Rugova për Kosovën si Xhorxh Washington për Amerikën



Eshtë i hidhur fakti që ka shqiptarë, të cilët i xhelozon edhe tash pas vdekjes, fakti që Heroi Rugova ka marrë këtë emër të madh të pashkruar në dekrete. Në fakt Rugova asnjëherë nuk kishte dhënë ndonjë shenjë sado të vogël, se e pretendonte titullin "Babai i Kombit". Ishin të tjerë ata që ishin vetëshpallur si "baballarë të kombit". Ndoshta kjo është edhe arësyeja pse është parë dhe shihet me cmirë e xhelozi formula e pagëzimit të Rugovës si "Babai i Kombit".

Po cilët janë ato arritje të mëdha, të cilat i kanë dhënë presidentit historik të Kosovës këtë emër? Cilat janë ato ngjarje që e lartësuan figurën e tij deri në majën piramidës nacionale? Çfarë faktorësh politiko-shoqërorë e formojnë aureolën e tillë? Sigursht që edhe ananlizat e hollësishme nuk do ta shteronin përgjigjen ndaj këtyre pyetjeve.

Më lart përmenda se emërtimin për Rugovën si "Babai i Kombit" e kanë lansuar më së pari autorë të huaj, studiues të politikës, komentatorë me famë, analistë dhe reporterë të shquar perendimorë në Gjermani, në SHBA, Angli, Francë, Itali e gjetkë. Pra, kjo nuk është as gjetje e imja, as e Sabri Hamitit, i cili e kishte lansuar dhjetorin e kaluar në ditëlindjen e heroit.

Një personalitet mund ta meritojë këtë "medalje" vetëm për arësye madhore, nëse Ai ka zhvilluar një doktrinë, një filozofi dhe veprimtari të llojit të veçantë e të sukseshme si asnjëherë më parë në historinë e atij kombi. Ibrahim Rugova i përket kësaj pakice të racës njerëzore në globin tokësor dhe vjen në një radhë me themeluesin e Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Xhorxh Ë.....ashington. Prandaj dhe mund të besohet se do të gjenden njerëz të urtë e të devotshëm, të cilët Ibrahim Rugovën do ta nderojnë në atë masë sa kryeqytetit të Kosovës tia japin emrin e Tij. Një opcion i tillë është i justifikueshëm po të analizohen thëllë strategjia nacionale e Rugovës dhe realizimi i kësaj strategjie për sendërtimin e shtetit të pavarur, të lirë e demokratik të Kosovës.

Ndërkaq është i ditur fakti se në SHBA emrin e themeluesit të shtetit amerikan e mbajnë muzeume, universitete, hotele, qendra të biznesit dhe shumë vepra, të cilat për nga arkitektura, për nga rëndësia e veprimtarisë edukuese e shkencore-kërkuese, për nga roli që luajnë në shoqërinë amerikane i kalojnë përmasat kombëtare të Amerikës. Monumentet që përkujtojnë Xhoxh Washingtonin janë shndërruar në qendra të peligrinazhit turistik dhe shërbejnë përveçse si objekte e vende të edukimit nacional, edhe si objekte që tërheqin turistët e huaj.

Ibrahim Rugova me përmasat e veprimtarisë, ideve dhe rezultateve të jashtëzakonshme mund të shfaqet më i vogël sesa Xhorxh Washington vetëm për shkak se përfaqëson një vend më të vogël se Amerika. Ndërsa për nga idetë, qëllimet, programi, vizioni, karakteri dhe përkushtimi, përveçse kontributeve të ish-presidentit të parë amerikan, mbart dhe tiparet karakteristike të kohës, kur Ai jetoi e punoi.

Ndërkohë një krahasim i Presidentit shqiptar të Kosovës me preidentin tjetër amerikan, Thomas Jefferson, do të plotëonte performancën e tij. Ndërsa me Xorxh Washingtonin e bashkon ideja dhe qëllimi final e luftës për liri e pavarësi, me Jefferson- Ibrahim Rugova bashkohet në taktikën, mjetet dhe mënyrat demokratike të zhvillimit e të fitores së kësaj lufte. Thomas Jefferson kishte mundur që të ndryshonte jo vetëm Kushtetutën amerikane, por edhe që të fuste në atë kushetutë që para dyqind vjetësh elementët më të përparuar të demokracisë e të lirisë së kombeve e të njerëzimit. Që më 1802 ai kishte saktësuar se "Çdokush dhe çdo grup njerëzish mbi tokë ka të drejtën e vetëqeverisjes, një e drejtë, të cilën njerëzit për vetë natyrën e qenies së tyre e presin..." ( ) Boris Meissner: "Nation und Selbstbestimmung", Berlin 1984, faqe 24. (Jedermann und jede Menschengruppe auf der Erden bezitszt das Recht auf Selbstregierung - ein Recht, das die Menschen in Ihrem Dasein aus dem Händen der Natur empfangen...



2. Fenomeni Rugova dhe strategjia nacionale e Tij.



Kur Rugova erdhi në skenën politike Ai veproi në kushtet, të cilat i gjeti në Kosovë e rrëth saj dhe përpunoi strategjinë e taktikat e veprimtarisë së Tij. Si strategji të pakompromis Ai kishte përcaktuar arritjen e pavarësisë së Kosovës, çlirimin e shqiptarëve prej terrorit e pushtimit serb si dhe zhvillimin demokratik të vendit. Rugova kishte tentuar edhe realizimin e opcionit të bashkimit nacional të shqiptarëve në një shtet të vetëm. Por nuk kishte gjetur mbështetje. Prandajai ishte përkushtuae në opcionin e pavarësisë, lirisë dhe sistemit demokratik në Kosovë, opcion ky i pranueshëm edhe nga komuniteti ndërkombëtar.

Në kohën kur Rugova kishte hartuar strategjinë e tij nacionale për ta nxjerrë vendin nga robëria serbe, komuniteti ndërkombëtar e përdorte si "gogol" bashkimin nacional të shqiptarëve. Termat "Shqipëria e Madhe", "Shqipëria Etnike" ishin bërë të frikshëm edhe për shumë nga njohësit e çeshtjes shqiptare në Ballkan, madje për shumë nga miqtë e shqiptarëve në Europë. Qendrat e vendosjes si dhe ato akademike e "shkencore" në Europëe më gjerë u besonin tezave serbe se "Bashkimi i shqiptarëve në një shtet të vetëm, sjell destabilizimin e rajonit e të të gjithë Europës". Ndaj dhe Rugovës e mbështetësve të tij në Lidhjen Demokratike të Kosovës i mbetej të pozicionohej kryesisht te principi i realizimit të një Kosove të lirë e të pavarur, "të hapur për Shqipërinë dhe Serbinë e me një fazë kalimtare protektorat i NATO-s dhe OKB-së", nëse citojmë projektin e shqiptuar me dhjetra herë nga vetë lideri historik.

Megjithatë Ai nuk kishte përjashtuar asnjëherë opcionin maksimal të vetëvendosjes së shqiptarëve, bashkimin në një shtet të vetëm të tyre. Në shtator të vitit 1994 Ibrahim Rugova kishte formuluar kërkesën maksimale për krijimin e një konfederate midis Shqipërisë dhe Kosovës ( ) Sipas Jens Reuter: "Albanies nationale Frage". Në librin "Der Kosovo Konflikt - Ursache, Verlauf, Perspektiven", Ëieser Verlag, Klagenfurt, 2000, faqe 165.....

[Urata]

3. Arkitekti i shtetit të pavarur, të lirë e demokratik



Si "Babi i Kombit", Ibrahim Rugova, ishte identifikuar që atëherë kur Ai e kishte sendërtuar shtetin e pavarur çdo ditë, çdo javë, çdo kohë. Ai ndërtoi institucionet e shtetit, parlamentin, institucionin e presidentit, qeverinë. Ai ndërtoi një sistem paralel arësimimi e taksash, një sistem të vetin shëndetësor. Ai, si me magji, i largoi, i izoloi, i shmangu të gjitha kontaktet me regjimin pushtues serb. Ai veproi si lider i një vendi në pushtim, si udhëheqës i një shteti në kushtet e një sistemi kolonial. Ai nuk kishte ushtri, nuk kishte polici, gjyqe e prokurori, mjete, të cilat i ka çdo shtet normal. Por jo për fajin e tij, edhe pse disa hije vazhdojnë ta fajësojnë. Në një vend të pushtuar e në një koloni nuk do të kishte mundur askush tjetër të bënte më shumë se sa ka bërë Rugova. Secili mund të bëjë aventura për faktin se është lehtë të jesh aventurier, por aventura që sakrifikon një komb është më shumë se papërgjegjësi. Prandaj dhe Ibrahim Rugova i urrente aventurat. Rugova nuk ndërtoi vetëm një jetë paralele në vend. Ai ndërtoi të parën strukturë politiko-shoqërore e shtetërore postkomuniste në Kosovë e një ndër të parat në shoqëritë lindore totalitare të asaj kohe.

Të udhëhiqje dy milion qytetarë me forcën e moralit politik dhe filozofinë e shtetit paralel, ti disiplinojë këta qytetarë në kërkesat politike dhe lëvizjet protestuese për liri e pavarësi, të drejtoje jetën e një kombi me forcën e ideve dhe jo me forcën e ndonjë ligji përkatës si dhe mjeteve të dhunës, të garantoje ekzistencën fizike, materiale dhe shpirtërore të një kombi, pa patur asnjë instrument fuqie pushtetore, për optimistët më të mëdhenj të globit do të ishte një utopi, për skenaristët e filmave hollivudianë do të ishte thjesht një burim fantazie. Ibrahim Rugova i kishte realizuar këto me forcën e moralit dhe jo të politikës, me forcën e arësyes dhe jo me forcën e armëve, me forcën e integritetit të tij dhe jo me sjelljet servile.....



4. Heroi i Pavarësisë



Alternativa e Rugovës dhe koncepti i Tij për shtetin e pavarur të Kosovës kanë bërë që Ai të thirret në jetën e përditshme edhe si "Hero i Pravarësisë". Jo thjesht për faktin se Ai në çdo rast, në konferenca shtypi e në intervista, në pritjet zyrtare e në vizitat miqësore jashtë Kosovës e kishte elaboruar këtë opcion më këmbënguljen rugoviane. Jo thjesht për atë se me mijëra herë e kishte përsëritur frazën "Kosova një vend i lirë, i pavarur e demokratik, në fqinjësi të mirë me Serbinë e Shqipërinë". Por se për realizimin e këtij koncepti Ai ishte treguar ekstremisht i vendosur dhe pakompromis, duke i detyruar bashkëbiseduesit e Tij, qofshin këta dhe kundërshtarë të pavarësisë së Kosovës, që ta përtypin dhe ta marrin në vëmendje projektin e Ibrahim Rugovës.

Aq shumë ishte përkushtuar Rugova ndaj pavarësisë së vendit sa edhe kur rrjedhat shkonin në dobi të shqiptarëve, edhe atëherë kur ato ktheheshin kundër tyre, Ai nuk harronte të përsëriste domozdoshmërinë e zgjidhjes së statusit të Kosovës me vetëvendosjen për pavarësi. Në respekt të linjës së Tij për një rezistencë paqësore, Ai e shihte si mundësi dhe nevojë një periudhë tranzitore, që Kosova të vihej nën kontroll civil ndërkombëtar, me prani të NATO-s në vend, për të ruajtur sigurinë, paqen dhe stabilitetin vendor e rajonal. Këto opcione Rugova i kishte elaboruar përpara se Ushtria Çlirimtare e Kosovës të bëhej e njohur në opnionin shqiptar e atë ndërkombëtar.....



5. Rugova, pavarësia dhe historia e re e Kosovës.



Në kohën që lideri karizmatik i shqiptarëve, Ibrahim Rugova, gjatë Luftës kishte qëndruar në Prishtinë, Ai ishte marrë peng familjarisht nga Milosheviçi. (Lexuesi është i lutur ta shohë një fotografi të botuar në internet në adresën -http://ëëë.spiegel.de/fotostrecke/fotostrecke-12225-3.html- botuar nga revista "Spigel" në Gjermani dhe do të dallojë faktin se Ai ishte thjesht peng në Beograd). Megjithatë në një kapitull tjetër jepen fakte dhe argumente të bollshme për të provuar të kundërtën e atyre që thonë se "Rugova ishte palë më Milosheviçin". Dirigjent i këtij kori orkestrues ka marrë përsipër të jetë ish-ministri i Punëve të Jashtme të Shqipërisë, pseudohistoriani, Paskal Milo.

Ky është një kapitull i veçantë i një historie të trishtueshme e të dhimbshme, të cilën e kishin shkaktuar serbët barbarë nga njëra anë dhe e kishin instrumentalizuar sherbëtorët e Beogradit në qeverisjen e atëhershme të Tiranës. Të dy palët kishin synuar likuidimin politik dhe asgjësimin e filozofisë dhe strategjisë së Ibrahim Rugovës. Të dy palët ishin marrë vesh në Kretë e në kulisa të tjera për mënyrën si do ta nxirrnin Rugovën nga loja.

Prandaj dhe shqiptarët e Kosovës nuk i kishin besuar e nuk i besojnë akuzat për "tradhëti". Ato ditë kur gumëzhinin megafonët serbo-sllavo-filoserbë në Tiranë e gjetkë, shumica dërmuese e shqiptarëve të Kosovës shpreheshin se nuk i besonin asaj propagande. Prandaj dhe në zgjedhjet lokale të vitit 2000 e në zgjedhjet e përgjithshme të vitit 2001 Ai ishte rikonfirmuar si udhëheqës i pakontestueshëm. Në marsin e vitit 2002 do të rizgjidhej si president i Republikës së Kosovës dhe do të kryesonte të gjitha tryezat e përpjekjet e shqiptarëve për të sjellë 17 shkurtin e vitit 2008. Opcioni i Tij i bisedimeve për statusin e Kosovës ishte vetëm Pavarësia. Ai kishte thënë se ka edhe një opcion tjetër: Bashkimin me Shqipërinë, por pavarësia mbetej si kompromis.....

[Urata]

Pjesa e V



Dimensioni i Ibrahim Rugovës si personalitet ndërkombëtar



Nëse do të testonim njohjen në opinionin ndërkombëtar të emrit të Kosovës dhe të emrit të Ibrahim Rugovës, atëherë do të gjenim njëtrajtshmërinë e këtyre dy nocioneve. Në publikun ndërkombëtar e sidomos atë perendimor ndër shqiptarët, vetëm Nënë Tereza mbetet personaliteti më i njohur sesa Rugova, vetëm për atë mund të jetë shkruar më shumë sesa për themeluesin e Kosovës moderne e të pavarur. Por në ndërlidhje të emrit të Kosovës e të Rugovës, lideri historik politik i shqiptarëve ze vendin kryesor. Kjo edhe për faktin se për nënë Terezën nuk vihet gjithnjë në dukje prejardhja e saj shqiptare, Ndërsa përmendja e emrit të Rugovës është automatikisht e lidhur me vendin, të cilit Ai me aq vendosmëri e përkushtim i shërbeu, Kosovën.

Po çfarë e kishte shndërruar Presidentin e Kosovës në një personalitet të nderuar dhe të respektuar në botën e qytetëruar? Cila ishte ajo mrekulli, që kishte vepruar tek ky shqiptar i madh të merrte rolin e partnerit me udhëheqësit e vendeve më të fuqishme të botës? Pse Ai pritej e përcillej me protokollet e kryetarëve të shtetit në kancelaritë e shteteve të Europës dhe në SHBA?



1. Filozofia e qasjes ndërkombëtare



Fakti se Ibrahim Rugova pritej e përcillej nga udhëheqësit kryesorë të botës moderne shënonte njëkohësisht dhe vlerat që Ai kishte realizuar. Kur presidenti amerikan, Bill Klinton, e priste liderin shqiptar në Shtëpinë e Bardhë, kishte aplikuar të gjitha protokollet e pritjes së një kryetari shteti, edhe pse Kosova nuk njihej zyrtarisht si shtet. Kur Fransua Mitteran, Gerhart Schröder apo kryeminisri i Anglisë, Italisë, Spanjës etj e prisnin në audiencë, gjenin te Ai një partner dhe personalitet karizmatik e të zgjuar, të krahasueshëm me udhëheqësit e vendeve të mëdha e të zhvilluara. Ndërsa Papa Vojtila e priste plot ngazëllim dhe e përcillte me premtimin se do ta ndihëmonte Kosovën të zinte vendin e saj në shoqërinë e kombeve të civilizuara.

Asnjë udhëheqës shqiptar nuk kishte mundur të ishte aq imponues, aq bindës dhe aq i pranuar në zyrat e kancelarive të shteteve të mëdha që përbëjnë dhe fuqinë e botës. Ibrahim Rugova ishte i pranueshëm dhe i pranishëm në të gjitha dyert e kancelarive të vendeve demokratike e të lira të botës së qytetëruar. Ai nuk pritej e përcillej me nderime në këto kancelari si një personalitet i zakonshëm. Të tillë Ballkani ka patur me shumicë. Edhe nëse presidentët dhe kryeministrat e vendeve ballkanike ishin liderë të vendeve të tyre tashmë të njohuara ndërkombëtarisht, ata nuk kishin mundur të ishin të pranishëm në Ëashington, Lonër, Paris, Berlin, Bruksel e gjetkë në atë masë sa ishte i pranishëm Ibrahim Rugova.....





2. Miqtë dhe partnerët e Rugovës



Në ndërtimin e politikës me jashtë Presidenti Rugova kishte përpunuar një strategji të qartë dhe largpamëse. Ai është ndoshta personaliteti më i kthjellët në hartimin e principeve në dobi të vendit të tij në këtë drejtim. Formula e Tij për aleancat si dhe për lidhjet dhe bashkëpunimin e Kosovës me vendet e tjera është një testament i pandryshueshëm, i shndërruar gati në një tabu ose dogmë. Eshtë i njohur postulati i Tij: "Miqësi të përhershme me Shtetet e Bashkuara të Amerikës, bashkëpunim të ngushtë me vendet e Europës, bisedime dhe partneritet me çdo vend të interesuar për paqen dhe stabilitetin në rajon e në Europë". Ky postulat nuk guxon të ndryshohet, as të korrigjohet në ndonjë germë. Ndryshe Kosova do të kthehej në gjendjen e kohës kur në kryeqendrat europiane ishin marrë vendime antishqiptare.

Ibrahim Rugova në Shtetet e Bashkuara të Amerikës i kishte pasur të gjitha dyert e hapura. Emisarët, senatorët, kongresmenët, udhëheqësit politikë e diplomatët amerikanë kur vinin në Kosovë mezi prisnin të ndanin me Rugovën pikëpamjet e tyre për lirinë e Kosovës, madje dhe për zgjidhjet e tjera në rajon. Kur Rugova shkonte në Washington ata bisedonin e këshilloheshin me të, sepse te Ai gjenin shpesh herë thelbin e zgjidhjeve, përveçse frymëzoheshin nga kohezioni, vizioni dhe mendimi krijues i Tij. Presidentët dhe zyrtarët më të lartë të Amerikës Demokratike, senatorët dhe kongresmenët e prisnin dhe bisedonin me Rugovën, sepse kishin gjetur te Ai frymëzimin e veprimit aktiv në dobi të paqes e në mbrojtje të popullit shqiptar të Kosovës. Idetë dhe filozofia e Rugovës përkonin plotësisht me vizionin dhe vlerat amerikane të lirisë e të demokracisë. Dhe kjo përkueshmëri krijonte lidhjen e pazgjidhshme midis dy vendeve. Nëse Rugova do të shkonte në Ë....shington dhe do tu thoshte: "Ne do të marrim armët dhe do të luftojmë", e më pas të kërkonte ndihmën e amerikanëve në këtë luftë, ishte e sigurt se në kushtet që ishin krijuar nga viti 1989 e deri më 1998, kur në Shqipëri ndjehej ende era e barutit të kallur më 1997, askush nuk do tia premtone këtë ndihmë. Eksperienca e konfliktit në Gjeorgji si dhe të tjera eksperienca të mëparshme në Bsnje etj, janë të mjaftueshme të përdoren si argument i faktit se "SHBA-të nuk mund të vepronin në Europë pa konsensusin europian". Një veprim i njëanshëm i Shtëpisë së Bardhë në Irak, i ka shkaktuar Amerikës një dëm të jashtëzakonshëm moral dhe politik. Ndaj duhet besuar se një veprim amerikan i njënashëm në Kosovë ishte një mision i pamundur. Madje dhe veprimi i përbashkët i të gjitha vendeve të NATO-s, pa një rezolutë të Këshillit të Sigurimit ka shkaktuar një reaksion të çuditshëm brenda vendeve europiane, reaksion, i cili në ditët e sotme e ka shndërruar Europën në të kundërtën e saj. Ajo po dëshmon se është penduar për ndërhyrjen e vitit 1999, duke i kërkuar çdo ditë në forma të ndryshme ndjesë agresorëve serbë......

[Urata]

3. Kundër çdo kompromisi në qëllimin final



Në pranverën e vitit 2001 Ibrahim Rugova kishte vizituar Berlinin. Atë botë në Maqedoni bëhej luftë dhe në takimin me kancelarin gjerman, Gerhard Schröder, ky i fundit i kishte kërkuar liderit legjendar i Kosovës që ti dënonte luftëtarët e UÇK-së në Maqedoni. Europa ishte e zemëruar me shqiptarët, madje në shumë kryeqytete vlerësonin se "Ishte bërë gabim që NATO kishte intervenuar për çlirimin e shqiptarëve të Kosovës nga sundimi e dhuna serbe". Ajo e quante vendimin për çlirimin e Kosovës si një "dhuratë" për shqiptarët dhe konsideronte se lëvizjet e dhunëshme të shqiptarëve në Preshevë, Medvegjë e Bujanoc më 2000-tën e ajo e shqiptarëve të Maqedonisë në pranverën e vitit 2001 ishin "thikë prapa shpinës së saj".

Shtypi gjerman i asaj kohe ishte shprehur kritik edhe ndaj Rugovës, sepse Ai nuk kishte pranuar ofertën e kancelarit, Schröder, për ta dënuar luftën çlirimtare të shqiptarëve në Maqedoni. Madje, Rugova me gjakftohtësinë e Tij karakteristike, pasi kishte dëgjuar deri në fund bashkëbiseduesin, kishte lëshuar atë shprehjen brilante të urtësisë popullore: "Do të bëhet mirë zoti Kancelar"!, - kishte thënë, duke vënë buzën në gaz. Kaq kishte mjaftuar dhe me këtë thënie filozofike e kishte kapërcyer dilemën që çdo udhëheqës mund ta kishte në një takim të tillë me një kancelar të shtetit më të fuqishëm europian.

Me siguri që ky qëndrim, i kritikuar ashpër në mediat e asaj kohe në Gjermani, nuk do të vinte në shprehje prej asnjërit prej udhëheqësve politikë shqiptarë. Po pse ndodhte ndryshe atëherë me Ibrahim Rugovën? Këtë qëndrim e shpjegon qartë gazeta gjermane Frankfurter Allgemeine Zeitung e datës 23 janar 2006, kur shkruante se "Në një gjë Ibrahim Rugova qëndroi fort: Ai ishte i pakompromis deri në fund sa i përket pavarësisë së Kosovës". ( ) Gazeta "Frankfurter Allgemeine Zeitung", 23 janar 2006......



4. Nuk kishte dështuar Rugova, kishte dështuar Europa



Por megjithë përpjekjet maksimale të presidentit të Kosovës për ta futur çeshtjen e Kosovës në margjinat dhe vendimmarrjen e Bashkësisë Ndërkombëtare për ish-Jugosllavinë, ajo e kishte injoruar këtë problem. Një letër e Rugovës për lordin Kerrigton, i ngarkuar i OKB-së për ish-Jugosllavinë, në të cilën Ai kërkonte të drejtën e barabartë me republikat ish-Jugosllave për pjesmarrje, debat dhe vendimmarrje për Kosovën, ishte injoruar nga Fuqitë europiane. Kosova, megjithë këmbnguljen e Rugovës, nuk ishte pranuar në Kosnferencën për ish-Jugosllavinë, të mbajtur më 1991 në Londër. Europianët vazhdoni ta shihnin çeshtjen e Kosovës si "çeshtje të brendshme të Serbisë" dhe kërkonin nga Serbia thjesht "respektimin e të drejtave të njeriut". Sesi mund të quheshin "njerëz" dy milion shqiptarë dhe "popull" 200 mijë serbë e pakica të tjera, kjo nuk mund të gjente shpjegimin e vet shkencor.

Ndërkohë që SHBA-të kishin treguar gatishmërinë e domozdoshme për zgjidhjen e kësaj çeshtjeje delikate ballkanike e europiane, vetë Europa ishte treguar e ngathët, e pa orientuar qartë dhe e pasuksesshme. SHBA-të së paku kishin koncepte më të qarta, ato nuk e trajtonin problemin e Kosovës thjesht si priblem të të drejtave të njeriut. Të gjitha deklaratat dhe dokumentet zyrtare e jozyratre amerikane flisnin dhe dënonin "shkeljen e të drejtave të njeriut si dhe të të drejtave kombëtare të shqiptarëve në Kosovë", ndërsa konfliktin e cilësonin si konflikt etnik. Kjo do të thoshte se ideja dhe filozofia politike e Ibrahim Rugovës ndërsa gjente shprehjen dhe mbështetjen e vet në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, nuk respektohej nga partnerët europianë. Konferenca e Dayton-it e vjeshtës së vonë të vitit 1995 e kishte lënë çeshtjen e Kosovës gjithashtu në një aneks, pa i dhënë zgjidhje dhe pa premtuar një perspektivë të qartë. Në këtë Konferencë ishte pjesmarrës dhe delegacioni shqiptar i kryesuar nga Rugova, por jo me të drejtën e shprehjes për ndonjë opcion zgjidhjeje për Kosovën. Amerikanët kishin premtuar se pas Bosnjës do ti vinte radha Kosovës. Por ky premtim kishte qenë konfidencial, jo zyrtar, jo publik. Kjo do të thoshte se SHBA-të atë kohë nuk gjenin konsensusin e përbashkët me europianët për këtë zgjidhje.

Ndërkaq Rugova kishte vazhduar të insistonte në realizimin e opcioneve që kishte paraqitur që para pesë vitesh. Opcionin për pavarësi ai e kishte argumentuar që në vitin 1992, kur në Londër ishte mbajtur Konferenca e parë për ish-Jugosllavinë. Duke protestuar për mungesën e Kosovës në atë Konferencë, Ibrahim Rugova u kishte paraqitur kryesuesve të asaj Konference, Oëen dhe Kerrington, një plan prej 10 pikash, i cili do të duhej të merrej në konsideratë për ti dhënë fund krizës në Kosovë. Thelbin e atij dokumenti e përbënte argumenti se "Kosova kishte të njëjtën të dejtë si edhe ish-republikat jugosllave të vendoste vetë për fatin e saj"......



5. Rugova si personalitet nderi



Suksesi diplomatik dhe opcioni i lirisë dhe pavarësisë së Kosovës përmes një rezistence paqësore të admirueshme e të respektueshme i kishin siguruar Presidentit historik të Kosovës një vend të veçantë nderi në qytetarinë europiane e më gjerë. Çmimet dhe titujt ndërkombëtarë që i janë dhënë Atij përbëjnë vetëm një pjesë të dëshmisë për çka Ai kishte arritur në dobi të paqes, lirisë dhe pavarësisë së vendit të tij. Dhe për këdo në botën e qytetëruar çmimet dëshmojnë se merituesi i tyre ka merita të veçanta e të shquara në shërbimet e tij ndaj paqes dhe lirisë njërëzore e nacionale. Ibrahim Rugova nuk do të bënte përjashtim nga ky rregull.



Çmimet dhe titujt ndërkombëtarë:
- 1995, Çmimi për paqe i Fondacionit Paul Litzer në Danimarkë.
- 1996, Doktor Nderi i Universitetit të Parisit VIII Sorbonë, Francë.
- 1998, Çmimi Saharov i Parlamentit Evropian.
- 1999, Çmimi për paqe i qytetit Mynster (Münster)- 2000, Çmimi për paqe i Unionit Demokratik të Katalonisë, në Barcelonë, Spanjë.
- 2003 Çmimin Senator Nderi i Evropës.
- 2004 Doktor Nderi i Universitetit të Tiranës.
- Qytetar nderi i Venedikut, Milanos dhe Breshias (Itali)......