Rekomando nje liber

[Zero Cool]

Kete:

Grigori I Gjika, princi i katërt shqiptar në territoret rumune.



Grigori I Gjika

Grigori I Gjika ishte djali i Gjergj Gjikës, që sundoi në Vllahi në vitet 1660-1664 dhe 1672-1673, si dhe në Moldavi në vitet 1672-1673. U bë Princ i Perandorisë së Shejtë Romake në vitin 1673. Martohet me Maria Matei Sturdza, me të cilën pati tetë fëmijë. Grigori sundoi në kohën e trubullirave që shkaktoi lufta midis Perandorisë Osmane dhe Austrisë. Ai u lidh së pari me familjen e Cantacuzino-ve, por pastaj u armiqësua me ta dhe pa u menduar gjatë urdhëroi ekzekutimin e Senechal Constantin Cantazino-s dhe përndjekjen e të gjithë familjes së tij. Me këtë veprim Grigori mori mbi vete urrejtjen e fisnikëve vendës.

Pas humbjes së otomanëve në Leva, Grigori kërkoi fillimisht strehim në Poloni dhe pastaj shkoi në Vjenë, në pritje të ndihmës së austriakëve. Meqenëse shpresat e tij nuk u realizuan shkoi në Stamboll, ku qëndroi disa vite. Vetëm në vitin 1672 mundi ta rifitonte fronin.

Gjatë sundimit të dytë të Grigorit urrejtja ndaj fisnikëve Contacuzino ishte e hapur. Pas humbjes së turqëve në Hotin përballë polakëve, Grigori shkoi përsëri në Stamboll. Armiqësia e kundërshtarëve të tij bëri që të humbasë fronin dhe të vdesë në vitin 1674.

Grigori përmendet se ndërtoi disa kisha në Dambofita, kishën e Jos-it, kishën e Shën Ionit në Bukuresht, kuvendin Fedelesiou në Valcea. Fëmijët e Grigorit I Gjika, ndër të cilët edhe Matei, vazhduesi i linjës së trashëgimisë, jetuan gjatë gjithë kohës në Stamboll, në mjedisin greko-levantin të lagjes së pasur kristiane të Fanarit. Martesa e Mateit me Ruxandra Mavrocordat-in, vajzën e të plotfuqishmit Alexander Mavrocordati, Dragoman i madh i Portës së Lartë e futi Matein në rrethet e larta fanariote dhe lehtësoi karrierën politike të tij e të pasardhësve.
Literatura
Rezachevici, Constantin, Enciclopedia domnilor români. Cronologia critică a domnilor din Ţara Românească şi Moldova: a. 1324 - 1881, vol 1, Secolele XIV-XVI, Editura Enciclopedică, Bucureşti, 2001
2. Paul Cernovodeanu, La Famille Ghika - court historique. Online at Ghika.net

3. Nathalie Clayer, Origins of Albanian nationalism, Karthala, Paris, 2007