Dashuria

[Zero Cool]

Një shi i imët po rigonte atë ditë fillim pranverë, si për t'i prishur buzëqeshjen lulëzimit të natyrës. Dimi qendroi te pragu i portës, ktheu edhe njëherë kokën pas, si për t'i dhënë lamtumirën asaj shtëpie që u lind dhe kaloi 30-të vitet e jetës së tij. Në dorë mbante një çantë sporti të zezë. As tridhjetë hapa nuk kishte ecur, kur befas përpara i del i ati. U përshëndetën të dy.
Baba, të të përqafoj pak? I ati nuk foli; e kuptoi ç'donte të thoshte i biri me ato fjalë, madje edhe vendimin e tij që kishte marrë. Vetë i ati, e dëshironte edhe ai, që i biri t'i bashkohej atyre grupe njerëzve që po shkëputeshin nga atdheu i tyre duke kaluar kufirin, si e vetmja shpresë mbijetese, kur çdo gjë në atdheun e tyre po shkonte drejt shkatërrimit.
I hodhi një shikim të birit. Ishte vetë i ati ai, i pari, që hapi krahët për ta përqafuar. At e bir të përqafuar ndjenë nxehtësinë dhe lagështinë e lotëve të njëri tjetrit. Nuk folën, ndejtën pak çaste të përqafuar. Atë çast, heshtja e të dyve dhe sytë e tyre të përlotur folën më shumë se ç'duhet të flisnin ata të dy. Ai u largua, ndërsa i ati qendroi, duke e shoqëruar me sy nga prapa.
"Nëse je për udhë, të qoftë udha e mbarë bir. Paç bekimin tim gjithë jetën, por, a do të shoh vallë babai përsëri?!" uroi ai me gjithë shpirt nën vete, me sy të përlotur...

[Zero Cool]

Thuhet se: parajsa është vendi i ëndrrave, vendi i kënaqësive, vendi i lumturisë, vendi i paqes, vendi i mrekullive... por, diku lartë në qiell!...
Po në tokë: ku gjendet vallë parajsa?

Ajo gjendet në thjeshtësinë e komunikimit, në çiltërsinë e kristaltë, në pastërtinë dhe ndershmërinë morale, në ndjesitë më të larta të fisnikërisë dhe zemërgjerësisë, në butësinë dhe ngrohtësinë e zemrës... në shpirtrat e ndritur të qenieve hyjnore!

Këto kualitete të arta e brilante, manifestojnë madhështinë e parajsës në tokë, respektivisht, në mendjen, shpirtin, zemrën dhe trupin e njeriut. Këto vlera, m'u sikurse ato puhizat pranverore me aromën dehëse që burim kanë nektarin e jetës, i afrojnë njerëzit, lidhin shoqëritë, mposhtin urrejtjen, venitin djallëzitë, sfidojnë stinët, sfidojnë vitet, krijojnë harkore ylberesh me ngjyrat më të gëzuara të jetës, ndërtojnë urat e një miqësie të vërtet njerëzore, dhe m'u këtu fillon të merr formë, fillon të frymoj, të merr jetë, të kultivohet me fisnikërinë më të lartë edhe një kopsht, që do ta quajmë, ashtu edhe siç e ndjejmë, "Kopshti i miqësisë së artë" - ose parajsa e vërtet.

Sigurisht se secili kopsht e ka një burim, e ka një rrjedhë... e ka edhe një histori - faqe të ndryshme të saj, por me të njëjtin titull: "Kopshti i miqësisë së artë!"

Mund të jenë disa shkronja... një fjali... një letër... fillimi i kësaj historie: shkronjave që mëkojnë me aq butësi filizat e parë, fjalive që ushqejnë me aq dashamirësi gonxhet e sapoçelura, letrave që formojnë me dashurinë më të sinqertë buqeta lulesh... nga mendje të ndritura, nga shpirtra të pastër, nga zemra të bardha... Kështu ndërtohen konturat e shtresuara me ar e shkëlqim brilanti të një kopshti, të vogël në dukje, por të madhërishëm në përmbajtje.
Çdo gjë që është e madhërishme, natyrisht, që të mahnit me bukurinë e saj... dhe të gjitha këto mrekulli hyjnore i përqafon në këtë kopsht të miqësisë së artë. Sa herë që ndalon aty për ta soditur apo pushuar: gjen paqen dhe qetësinë shpirtërore, disponimin më të këndshëm, nektarin e jetës, harmonizimin e përsosur të ritmit hyjnor. Dhe nën tingujt e përsosur të këtij ritmi hyjnor, lehtë dëgjohet duke rrjedhë një ujëvarë buzëqeshjesh m'u në mes të kopshtit nga ku reflektojnë ngjyrat më të gëzuara të jetës... dhe nën pushtetin e magjishëm të kësaj mrekullie të quajtur lumturi, drejton shikimin kah burimi dhe i pëshpërit dy fjalë: "Përshëndetje Madhështi!". Me anë të kësaj përshëndetje hyjnore i bartë të gjitha këto ngjyra të gëzuara jete, sikurse ylberi, deri tek syri, zemra dhe shpirti i miqve tu, bashkë me tingujt e gëzuar e skofiar që rrjedhin ëmbël nga ujëvara e buzëqeshjeve, për t'u falur edhe atyre këtë ndjesi të këndshme, këtë aromë dehëse, aromën e nektarit të jetës...

Aroma dehëse që shpërndahet nga kurorat e luleve përplot ngjyra magjepse, por edhe nektari i jetës që rrjedh nga ujëvara e buzëqeshjeve, të tërheq përherë e më shumë... dhe nuk mund ta kalosh as edhe një ditë pa e vizituar këtë kopsht të miqësisë së artë... pa ndaluar aty, pa e soditur atë mrekulli të rrallë... pa e freskuar shpirtin tek ujëvara e buzëqeshjeve... dhe pa mbjell në të, bile një filiz të ri... e kështu për çdo ditë këtij kopshti i shtohet bukuria... edhe madhështia... e bashkë me to mishërohet e forcohet edhe miqësia...
...Dhe stinët vazhdojnë të ndërrohen”! Kalojnë muajt në kalendar!”.... Por, në këtë kopsht nuk bie ndonjë copëz akulli... e as gjethet nuk zverdhën... Në vazhdimësi mbillen filiza të rinj, pavarësisht stinëve. Frytet magjepse që lulëzojnë, nuk arrin dot t'i dëmtoj as acari i egër i janarit, e as fuqia përvëluese e diellit në korrik, sepse rrënjët e tyre ujiten e rriten nga uji i bekuar i ujëvarës së buzëqeshjeve, nga freskia magjike që e lumturon shpirtin sa herë që e thithim atë aromë dehëse, nga ngjyrat më të ngrohta që gërshetohen e vezullojnë në harkoren e ylberit, në urën, nëpër të cilën shëtitën dhe hedhin hapat vetëm shpirtra të pastër engjëllor që kanë uratën e Perëndisë.

Pothuajse çdo ditë kemi nevojë të takohemi me vetveten… dhe sa herë e ndjejmë këtë, nisemi drejt këtij kopshti hyjnor për ta takuar harmoninë e përsosur: atë të shpirtit me trupin, të njeriut me natyrën, tokësores me qielloren. Dhe strehohemi e ulemi të pushojmë nën freskinë e ujëvarës së buzëqeshjeve duke u tretë edhe vet nën lojën gurgulluese të valëve të saj të gëzuar. Sa herë i hapë petalet e saj një lule, nga brendia e saj shpërthejnë e shpërndahen në qiellin e pastër të këtij kopshti grumbuj shkëndijash të mirësisë, pastërtisë, zemërgjerësisë, fisnikërisë... të gjitha këto duke u lëkundur lehtë nëpër freskinë e mbrëmjeve plotë yje, për ta shkrirë e shpërndarë çdo lloj errësire në shpirt....
...dhe sa herë që dalim nga aty, për t’u ritakuar në ditën tjetër, me vete marrim shkëlqimin që na jep ylberi i harkuar në qiellin vezullues si kurorë e një miqësie të vërtetë njerëzore...

Miq të dashur, parajsën (greqisht - kopshtin) mos e kërkoni në lartësitë e paarritshme qiellore, atë e keni përherë pranë, në brendi tuajën... mjafton t'i hapni portat e zemrës dhe të shpirtit që ajo të manifestohet edhe përmes disa shkronjave, rreshtave... për t'u transformuar në një kopsht hyjnor, për t'u shtresuar thellë, thellë në kujtesën e kohës... në përjetësi.

Të gjitha këto që i lexuat më lartë, me gjuhën e miqësisë ua thash, dhe ju lutem këtë mbajeni në mend: në shpirtin tuaj, një miku/mikeshe, bëjuani një vend... Një mik/eshë i/e mirë do t’ju vie si një shkëndije shprese në jetë, burime energjie atëherë kur do të ndiheni të lodhur, shkëndije lumturie kur do të prekeni nga trishtimi, burim force kur të ndiheni të dobët... strehimore në çaste ligështie...

[Zero Cool]

Kunata e vogël Mari, dashuria e përjetshme e shkrimtarit Charles Dickens (1812 – 1870)

Obsesioni i shkrimtarit Charles Dickens për motrën e gruas së tij, çka pothuajse e shkatërroi. Gruaja ideale që gjendet nëpër faqet e veprave të tij. “Ajo është aq e pandashme nga ekzistenca ime, ashtu si rrahjet e zemrës”…


Dickens duhet të jetë kthyer përmbys në varrin e tij në Westminster Abbey. Ai e kishte tmerr çdo lloj ekspozimi të intimitetit të tij dhe në 1860-n, pas prishjes së martesës së tij, ai e dogji tërë korrespondencën e tij “sepse unë nuk mund të përgjigjem për respektimin e privatësisë kur të kem vdekur”. Megjithatë sot, në 200-vjetorin e lindjes së tij, jeta e tij dashurore ngjall shumë interes.
Për një burrë me një forcë të tillë titanike për jetën, jeta e tij seksuale duket të ketë qenë shumë e zbehtë. Për aq sa dimë, ai ishte ende i virgjër kur u martua në moshën 24-vjeçare. Mbi këtë çështje ai ka thënë se ka qenë gjithnjë i dashuruar; historia katërvjeçare me një grua të re kapricioze, e quajtur Maria Beadnell, e kishte pushtuar atë me një pasion dërrmues. Kur u ndanë, ai ndjeu se zemra e tij kurrë nuk do të shërohej plotësisht.

Ndjenjat e tij për Catherine Hogarth thuhet se ishin më pak romantike. Ajo ishte vajza e bosit të tij (George Hogarth ishte redaktori i Dickens-it në edicionin e mbrëmjes të Morning Chronicle) dhe Dickensi e hasi për herë të parë 19-vjeçaren në shtëpinë e Hogarthve në Fulham. Në të njëjtën kohë, ai u takua me dy motrat e saj të vogla, Maria, e cila ishte 14 vjeç dhe Georgina, e cila ishte gjashtë.
Ato të tria do të bëheshin qendra e jetës së tij. Ndoshta më e jashtëzakonshmja e këtyre marrëdhënieve ishte ajo që pati me Marinë. Kunata e tij do të ishte dashuria e jetës së tij, frymëzimi për disa nga krijimet më të famshme letrare të tij.

Ai dhe Maria kishte shkuar mirë gjatë shoqërimit të tij me Catherinen, por nuk e priste që vajza 16-vjeçare nuk do të lëvizte nga shtëpia, pas kthimit të tyre nga muaji i mjaltit. Ata jetonin në dhomat e vogla të Dickens-it, çka ishte gjëja e fundit që një çift i ri mund të donte.

Dickens gjithsesi u shfaq i kënaqur nga prania e saj. Ajo, nga ana tjetër, e adhuronte kunatin e saj mendjehollë. Ajo më vonë u largua, por u kthye përsëri kur Catherine lindi, nëntë muaj menjëherë pas martesës. Kërkesat për veprat e Dickensit ishin gjithnjë në rritje dhe skicat që ai shkroi nën emrin Boz ishin shitur aq mirë, saqë familja u zhvendos në një ndërtesë më të madhe në Street Doughty. Maria u bë pjesë e jetës së familjes, ku përfshihej edhe vëllai më i ri i Dickensit, Fred.

Vetëm një muaj më vonë, Dickens, Catherine dhe Maria shkuan në teatër për të parë farsën e Dickens-it “A është ajo gruaja e tij?”. Kur u kthyen në shtëpi, Dickens dhe Maria biseduam deri në orën 1:00 të mëngjesit. Kur u kthye në dhomën e gjumit, papritur ajo u ndje keq. Mjekët erdhën me shpejtësi. Dickens u kujdes për të, duke pritur t’i ulej temperatura. Dhe më pas, pas shumë orësh në krahët e tij, ajo vdiq.
Dickens u shpartallua. Kur e kuptoi se çfarë kishte ndodhur, ai hoqi një unazë nga gishti i saj, të cilën e mbajti përgjatë gjithë jetës së tij. Ai mori një tufë flokësh të saj nga znj. Hogarth, të cilat gjithashtu i mbajti me vete gjithmonë.

“Ju nuk mund ta imagjinoni mjerimin në të cilin kjo ngjarje e tmerrshme na ka zhytur”, i shkroi ai gjyshit të Marisë. “Që prej martesës sonë, ajo ishte paqja dhe jeta në shtëpinë tonë”, shkruante ai, teksa shtonte se boshllëkun që Maria kishte lënë në jetët e tyre nuk mund ta mbushte askush. Në mënyrë të kuptueshme ai ishte i tronditur nga vdekja e papritur e Marisë, por ka diçka të papërmbajtur, të pashpjegueshme, në reagimin e tij ndaj saj. Thënia i tij se do të kishte sakrifikuar dikë tjetër (kë?), në vend të saj, është alarmante. Fjalët e tij duken si fjalët e një prindi të dëshpëruar, por ai nuk ndjeu emocione të tilla, më vonë, kur humbi dy prej fëmijëve të tij.

“Falë Zotit që ajo vdiq në krahët e mi dhe fjalët e fundit që pëshpëriti ishin për mua.. Unë besoj se një krijesë e tillë e përsosur nuk ka frymuar kurrë”, i shkruante ai për vdekjen e Marisë, mikut të tij të vjetër, Thomas Beard.

Ai ishte vetëm 25 vjeç. Vdekja e Marisë ishte një goditje nga e cila kurrë nuk u shërua. Për të parën dhe të vetmen herë në jetën e tij, ai ndali së punuari.
Më vonë, personazhi i Marisë do të shfaqej në veprat e tij si “Oliver Twist” apo “David Copperfield”. Ajo u bë ideali se si një femër duhet të ishte. Ajo vdiq në atë moshë, që sipas tij, është më e përkryera: nuk u shëndosh, nuk u bë e mërzitshme, e lodhshme, acaruese…

[emine]

Nuk ka gjë më t? keqe se sa kur e zhgënjen nj? njeri që të dashuron.
E di se ka shumC? nga ata që nuk mërziten për këtë. Ka shumë nga ata që mburren se e kanC? zhgënjyer dikë. E shohin si zotësi!
Ti mos u bëj e tillë.
Mos u bëj nga ata që mburren me zemrat që kanë thyer.
(A.R - Fragment nga "Ditar dashurie i një shkrimtari")