Kalendari historik

[Zero Cool]

16.09 - 22.09



16 shtator

16 shtatori është dita e 259 e Kalendarit Gregorian dhe mbeten 106 ditë deri fundi i vitit.

NGJARJET:

1400 - Owain Glyndŵr shpallet Princ i Uellsit nga ndjekësit e tijë.
1812 - Rusët i vënë zjarrin Moskës menjëherë pas mesnate, qyteti do të digjet në tërësi ditët e ardhëshme.
1908 - U themelua kompania General Motors.
1919 - Inkorporohet American Legion.
1975 - Papua New Guinea pavarësohet nga Australia.
1975 - Prototipi MiG-31 bën fluturimin e parë.
1976 - Shavarsh Karapetyan shpëton 20 njerëz nga trolejbusi i rrëzuar në rezervoarin Erevan.
1978 - Dridhet toka në qytetin Tabas, Iran me intensitet 7.5 - 7.9 shkallë të Rihterit duke lënë 25000 të vdekur .
1991 - Filloi gjykimi i gjeneralit të Panamasë, Manuel Noriega në ShBA.

LINDJET:

1098 - Hildegard von Bingen, natyralist dhe teolog gjermane
1887 - Jean Arp, shkrimtar dhe piktor francez
1925 - B.B. King, muzikant amerkan
1927 - Sadako Ogata, diplomate japoneze ne Kombete Bashkuara
1934 - Jakup Mato, kritik dhe studiues shqiptar arti.
1947 - Sabri Fejzullahu, aktor, këngëtar dhe politikan nga Kosova
1952 - Fatos Nano, politikan shqiptarë
1952 - Mickey Rourke, aktor amerikan
1968 - Marc Anthony, këgëtar portorikan
1971 - Amy Poehler, komediane dhe aktore amerikane

VDEKJET:

1736 - Gabriel Daniel Fahrenheit, fizikant gjerman
1824 - Luigji XVIII, , mbret francez
1932 - Ronald Ross, mjek anglez
1936 - Hafiz Ibrahim ef. Maglajliq, reisu-l-ulema boshnjak
2007 - Robert Jordan, shkrimtar amerikan


17 shtator

17 shtatori është dita e 260 e Kalendarit Gregorian dhe mbeten 105 ditë deri fundi i vitit.

NGJARJET:

1630 - U themelua qyteti Boston, Massachusetts, ShBA.
1631 - Suedia arrinë fitore të madhe ndaj Perandorisë së Shenjtë Romake gjatë luftës tridhjet vjeçare.
1776 - U themelua Presidio i San Franciskos në Spanjën e Re.
1814 - Francis Scott Key mbaron poemën e tijë The Star-Spangled Banner.
1859 - Joshua A. Norton e shpall veten Perandori Norton I i Shteteve të Bashkuara.
1914 - Andrew Fisher bëhet Kryeministër i Australisë për herë të tretë.
1943 - Qyteti rus Bryansk çlirohet nga Nazistët.
1972 - Emetohet seria e parë e serialit M*A*S*H në televizionin CBS.
1983 - Vanessa Williams bëhet zezakja e parë Miss America.
1991 - Korea e Veriut, Korea e Jugut, Estonia, Latvia, Lituania, Ishujt Marshall dhe Mikronezia i bashkangjiten Kombeve të Bashkuara.
1991 - U paraqit verzioni i parë Linux kernel (0.01) në Internet.
1993 - Trupat e fundit ruse largohen nga Polonia.
2004 - Tamilishtja shpallet gjuha e parë klasike në Indi.

LINDJET:

1958 - Janez Jansha, pilitikan slloven
1971 - Sergej Barbarez, futbollist bosjnjak
1973 - Anastacia, këgëtare amerkane

VDEKJET:

2000 - Paula Yates, figurë TV britaneze
2003 - Erich Hallhuber, aktor gjerman
2005 - Jacques Lacarrière, letrar francez
2005 - Alfred Reed, skulptor amerikan
2009 - Noordin Mohammad Top, terorist islamik nga Malezia


18 shtator

18 shtatori është dita e 261 e Kalendarit Gregorian dhe mbeten 104 ditë deri fundi i vitit.

NGJARJET:

96 - Nerva u shpall Perandor Romak pas vrasjes së Domitianit.
1180 - Philip Augustus u bë mbret i Francës.
1502 - Christopher Columbus zbriti në Kosta Rikë në udhëtimin e tij të katërt dhe të fundit.
1635 - Perandori Ferdinandi II i shpalli luftë Francës.
1809 - U hap Royal Opera House në Londër.
1837 - U themelua kompania Tiffany and Co. nga Charles Lewis Tiffany dhe John B. Young në Nju Jork Siti, Nju Jork.
1851 - Filloi botimi i gazetës The New-York Daily Times, e cila më vonë do të bëhet The New York Times.
1882 - U hap Pacific Stock Exchange.
1919 - Holanda u dha grave të drejtën e votimit.
1932 - Aktorja Peg Entwistle bëri vetvrase duke kërcyer nga shkronja "H" në shenjën Holivud.
1948 - Margaret Chase Smith u bë gruaja e parë e zgjedhur në senatin amerikan pas mundjes së Adrian Scoltenit.
1967 - U themelua Esporte Clube Santo André në Brazil.
1970 - Jimi Hendrix u gjet i vdekur në bodrumin e tij në Londër.
1975 - Patty Hearst u arrestua pas qëndrimit një vjeçar në FBI Listën e Personave të Kërkuar.
1982 - Militantët krishterë filluan masakrimin e 600 palestinezëve në Lebanon.
1997 - Biznesmeni dhe posediesi i mediave, amerikani Ted Turner i dhuroi Kombeve të Bashkuara një miliard dollarë.
1997 - Votuesit e Uellsit në referendumin e mbajtur votuan 50,3 % "PËR" autonominë e Uellsit.
1998 - U themelua ICANN.
2004 - Fordi i vuri në shitje Jaguar Racing dhe Cosworth.

LINDJET:

53 - Trajan, mbret romak
1786 - Christian VIII, mbret danez dhe norvegjez
1819 - Jean Bernard Léon Foucault, fizikant francez
1888 - Hamdija Kreshevljakoviq, shkrimtar dhe historian boshnjak
1905 - Greta Garbo, aktore suedeze
1965 - Vadin Asani nje nder themeluesit te OEVP e Republikën e Maqedonisë
1968 - Toni Kukoç, basketbollist kroat
1971 - Anna Netrebko, soprano ruse

VDEKJET:

1180 - Luigji i VII Francez, mbret francez
1783 - Leonhard Euler, fizikan dhe matematikanë zviceranë
1961 - Dag Hammarskjöld, polotikan suedez, fitues i çmimit Nobel për Paqe 1961.
1970 - Jimi Hendrix, muzikant amerikan
2007 - Lilana Molnar-Talajiq, operiste nga Bosna.


19 shtator

19 shtatori është dita e 262 e Kalendarit Gregorian dhe mbeten 103 ditë deri fundi i vitit.

NGJARJET:

335 - Dalmatius merr titullin Cezar nga xhaxhai i tij Constantine I.
1900 - Butch Cassidy dhe Harry Longabaugh e bënë vjedhjen e tyre të parë sëbashku.
1934 - Bruno Hauptmann arrestohet për kidnapimin dhe vrasjen e Charles Lindbergh III.
1944 - Lufta e Bajramit.- në Luginën e Prshevës në mbrojtjen e trojeve shqiptare.
1945 - Lord Haw Haw u dënua me vdekje në Londër.
1957 - Testimi i parë i bombës atomike nën tokë nga ShBA-të.
LINDJET:

1952 - Fatos Nano - politikan shqiptar
1970 - Yuka Imai dubluese japoneze seiyu
1974 - Jimmy Fallon, komedian, moderator dhe aktor amerikan
1986 - Angelina Valentine, aktore pornografike

VDEKJET:

1710 - Ole Rømer, astronom danez
1881 - James A. Garfield, politikan dhe kryetare amerikan
1943 - Safet Butka, profesor, publicist dhe nacionalist shqiptar si veprimtar i Ballit Kombëtar.


20 shtator

20 shtatori është dita e 263 e Kalendarit Gregorian dhe mbeten 102 ditë deri fundi i vitit.

NGJARJET:

1187 - Saladini filloi rrethimin e Jeruzalemit.
1519 - Ferdinand Magellan filloi udhëtimin e tijë nga Sanlúcar de Barrameda me 270 nerëz, për të përshkuar globin.
1596 - Diego de Montemayor themeloi qytetin Monterrey në Spanjën e Re.
1633 - Galileo Galilei u detyrua para Inkuizicionit për mësimet e tijë rreth rrotullimit të Tokës rreth Diellit.
1879 - U themelua, klubi më i vjetër irlandez, futbollistik Cliftonville F.C. nga John McCredy McAlery.
1881 - Chester A. Arthur u shpall presidenti i 21-të i ShBA-ve.
1930 - U formua Kisha Katolike Syro-Malankara nga Archbishop Mar Ivanios
1946 - Për herë të parë u mbajt Festivali i Filmit në Kanë.
1960 - Togo anëtarësohet në OKB
1962 - James Meredith, një afrikano-amerikan, u ndalua të hyjë në Universitetin e Misisipit.
1969 - John Lennon largohet nga grupi The Beatles, por nuk jep deklaratë publike.
1977 - Vietnami i bashkangjitet Kombeve të Bashkura.
1979 - Lee Iacocca zgjedhet president i kompanisë Chrysler Corporation.
1990 - Osetia Jugore shpall pavarësi nga Gjeorgjia.

LINDJET:

1934 - Sophia Loren,aktore filmi italine
1947 - Mia Martini, këgëtare italiane.
1971 - Henrik Larsson,futbollist norvegjez
1980 - Alen Bašić, futbollist boshnjak
1983 - Yuna Ito, këngëtare j-popi dhe aktore japoneze
1985 - Franceska Jaimes, aktore pornografike kolumbiane

VDEKJET:

1863 - Jacob Grimm, filozof dhe letrar gjerman
1898 - Theodor Fontane,shkrimtar dhe gazetar gjerman
1957 - Jean Sibelius, kompozitor finlandez
1996 - Kresho Golik,regjisor kroat.


21 shtator

21 shtatori është dita e 264 e Kalendarit Gregorian dhe mbeten 101 ditë deri fundi i vitit.

NGJARJET:


454 - Perandori Romak Valentinian III vret Aëtiusin në dhomën e tijë të fronit.
1745 - Armata Hanoveriane nën udhëheqje të ushtarakut John Cope u mund pas 10 minutave nga forcat Jakobite të princit Charles Edward Stuart.
1784 – Botohet gazeta e parë e përditshme në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, “The Pennsylvania Packet and Daily Advertiser".
1939 - Kryeministri rumun Armand Calinescu vritet nga antarët e grupit pro-nazist Iron Guard.
1949 – Nën okupimin e tri fuqive aleate, krijohet Republika Federale e Gjermanisë (Perëndimore)
1964 - Malta pavarësohet nga Britania e Madhe.
1981 - Belize pavarësohet plotësisht nga Mbretëria e Bashkuar.
1981 - në një rezolutë të Kombeve të Bashkuara, 21 shtatori ishte shpallur si Dita Ndërkombëtare e Paqes. Ndërsa, dekada e fundit është shpallur Dekada e Paqes dhe Mospërdorimit të Dhunës për Fëmijët e Botës.
1985 – Korea Veriore dhe Korea Jugore hapin kufijtë në programin e bashkimeve familjare.
1991 - Armenia fiton pavarësi nga Bashkimi Sovjetik.
1998 – Publikohet videoincizimi i dëshmisë së presidentit Bill Clinton, për rastin Monica Lewinsky

LINDJET:

1840 - Murat V, sulltan i mbreterisë osmane
1842 - Abdulhamid II, sulltan i mbreterisë osmane
1853 - Heike Kamerlingh Onnes, fizikant holandez
1866 - Herbert George Wells, letrarë britanik
1931 - Larry Hagman, aktor amerikan
1934 - Leonard Cohen, kantautor kanadez
1947 - Stephen King, letrarë amerikan
1950 - Bill Murray, regjizor, aktor dhe producent amerikano-irlandez
1951 - Aslan Alijeviq Mashadov, politikan çeçen
1966 - Kiefer Sutherland, aktor kanadez

VDEKJET:

1327 - Edvard II, mbret anglez.
1860 - Arthur Schopenhauer, filozof gjerman
1991 - Ante Paraxhik, politikan kroat


22 shtator

22 shtatori është dita e 265 e Kalendarit Gregorian dhe mbeten 100 ditë deri fundi i vitit.

NGJARJET:

66 - Perandori Neroni krijoi legjionin I Italica.
1499 - U pavarësua Zvicra.
1598 - Akuzohet Ben Jonson për vrasje pa dashje.
1776 - Nathan Hale u dënua me varrje për shkak të spiunimit gjatë Revolucionit Amerikan.
1784 - Rusia vendosi koloni në Kodiak, Alaska.
1893 - Paraqitet vetura e parë e ndërtuar në Amerikë nga Vllezërit Duryea.
1908 - Njihet pavarësia e Bullgarisë.
1944 - LPB, Armata e Kuqe hyn në qytetin Tallinn.
1970 - Tunku Abdul Rahman bëhet kryeministër Malajzisë.
1975 - Sara Jane Moore tenton të e vras presidentin amerikan Gerald Ford, but is foiled by Oliver Sipple.
1980 - Iraku pushton Iranin.

LINDJET:

1515 - Anne od Clevesa, gruaja e katërt e mbretit anglez Henrika VIII
1870 – Ivan Aleksejeviq Bunjin, letrar rus
1934 – Ornella Vanoni, kanautore italiane
1957 – Nick Cave, muzikant australian
1958 – Andrea Bocelli, tenor italian
1961 - Catherine Oxenberg, aktore amerikane
1976 – Ronaldo, yll i futbollit brazilian

VDEKJET:

1520 - Selimi I, sulltan Perandorisë osmane nga 1512-1520.
1828 - Shaka Zulu, udhëheqës i fisit Zulu
1979 - Otto Robert Frisch, fizikant austriak
1995 - Nasiha Kapixhiq-Haxhiq, shkrimtar i prozës boshnjake.

FESTAT DHE PËRVJETORET:

Dita botërore pa automjete