ANTIFONTI
Filozof grek (shek. V p.e.r.). Njė nga sofistėt e parė qė pėr nga mėsimi i vetė mbi natyrėn ėshtė i afėrt me Empedoklin. Sipas Antifontit, kombinimet mė tė ndryshme qė krijohen nga konflikti i elementeve ndodhin nė saje tė forcės mekanike dhe jo nga ndonjė forcė qėllimore. Ėshtė e njohur doktrina e tij mbi tė drejtėn natyrore me tė cilėn angazhohej pėr barazinė e njerėzve. Ligji natyror ėshtė i lidhur ngushtė me mirėqenien e qdo individi meqė ėshtė ligjė jetėsor i organizmit tė gjallė. Vetėm plotėsimi i kėsaj tė drejte natyrore ėshtė e dobishme pėr jetėn, ndėrsa shtypja e saj ėshtė e dėmshme. Dallimet ndėrmjet grekėve dhe barbarėve, tė farfėrve dhe tė pasurve i quante dallime barbare.
Sipas Antifontit, ligjeve njerėzore duhet tu nėnshtrohemi vetėm para syve tė atyre qė i kanė nxjerrė: ndėrkaq, kur nuk ka dėshmitarė, duhet tė jetojmė ekskluzivisht sipas natyrės, sepse kjo asnjėherė nuk sjellė as turp as dėnim. Dėnimi pėr cėnimin e ligjeve, sikurse edhe vetė ligjet, janė pikėrisht paragjykime: prandaj dėnimit duhet ti shmangemi meqė ai ėshtė shkelje e ligjeve tė cilat, kryesisht, janė nxjerrė arbitrarisht dhe shumė prej tyre janė tė kundėrta me natyrėn.
Veprat kryesore: Nga katėr veprat qė pėrmenden me emrin e tij, kėto tė dyja janė me siguri tė tij: E vėrteta dhe Mbi harmoninė.
__________________
Njerzitė fisnikė , me ligjeraten e tyre , fitojnė mė shumė armiq, sesa njerzit e ligj me veprimet e tyre tė liga.
Zhan Pol
|