KS vendos per fillimin e bisedimeve per statusin e Kosoves

[Arb]

Ne kete teme le te permbledhim komentet rreth vendimit te Keshillit te Sigurimit per fillimin e bisedimeve per statusin final te Kosoves.

Qeveria e quan historik vendimin e Këshillit të Sigurimit për fillimin e negociatave për statusin e Kosovës

Prishtinë, 25 tetor - Vendimin e Këshillit të Sigurimit për fillimin e bisedimeve për statusitn e Kosovës, qeveria e vlerëson si histroik, tha sot zëvendëskryeministri i Kosvës, Adem Salihaj, pas mbledhjes së qeverisë. Ai tha se ky vendim është rezultat i punës dhe angazhimit të Qeverisë së Kosovës dhe të intitucioneve të tjera, të gjithë qytetarëve të Kosovës, dhe të shoqërisë civile. “Kjo hap kaptinën e fundit të definimit të statusit, të lirisë dhe pavarësisë së plotë të Kosovës”, tha Salihaj, ndërsa ka falënderuar të gjithë ata faktorë që kanë ndihmuar në marrjen e këtij vendimi. Ai bëri thirrje për unitet dhe këmbëngulje që të zhvillohet me sukses procesi i bisedimeve, dhe që “Kosova deri në mesin e vitit të ardhshëm të çohet deri tek statusi i pavarësisë së plotë”. Ai tha se të gjitha institucionet dhe qytetarët e Kosovës janë të vetëdijshëm për këtë moment historik dhe për rëndësinë e procesit dhe se në këtë kontekst pret bashkëpunim dhe koordinim shumë të madhë për arritjen e “cakut të madh”. Ai tha se në bisedime do të diskutohet për mënyrën e njohjes së pavarësisë dhe jo për vet pavarësinë, ndërsa edhe njëherë ka përjashtuar mundësinë që SMZ-ja të ketë rol të rëndësishëm në proces, pasi ajo nuk ka të drejtë vetoje dhe kështu nuk do të mund të vendosë për fatin e Kosovës.

Ndërsa, sa i përket rolit të UNMIK-ut në këtë proces dhe pas tij, zëvendëskryeministri Salihaj, tha se roli i tij është krejtësisht i reduktuar. “Roli i UNMIK-ut nuk është as ndërmjetësues, as përkrahës për Kosovën në këtë proces”, tha ai dhe se misioni i tij përfundon me zgjidhjen e statusit. “UNMIK-u duhet të shkojë në atë moment që të njihet pavarësia e Kosovës, deri kur pra përfundon misioni i tij”, tha ai.
Salihaj tha se nëse Marti Ahtisari do të emërohet emsiar special për të udhëheur negociatat, beson se do ta udhëheq me sukses procesin, pasi edhe ashtu ai është një personalitet i pranueshëm, “dhe ne do të arrijmë aty ku dëshirojmë”.

Ndërsa, qeveria ka marrë disa vendime të rëndësishme gjatë mbledhjes së sotshme. Ajo mori vendim që të hartohet strategjia për reformimin, gjatë disa vjetëve të ardhshme, të administratës publike, në mënyrë që ajo të jetë efikase dhe t’i afrohet atyre të vendeve të Bashkimit Evropian. Salihaj tha se qeveria ka marrë vendim që të fillohet me një regjistrim testues të popullsisë së Kosovës, që do të bëhet në disa lokalitete të disa komunave, me të cilën do të pëfitohej një pasqyrë se si do të mund të bëhej një regjistrimi i tërësishëm i popullsisë dhe të dihet se çfarë rezultatesh mund të pritet nga ai.

Qeveria ka marrë vendim për ndarjen e 400 mijë eurove për Ministrinë e Bujqësisë, së cilës i nevojiten për marrjen e masave për parandalimin e paraqitjes së gripit të shpezëve. Fondi do t’i shërbejë ministrisë për blerjen e mjeteve dhe paisjeve të nevojshme për luftimin e paraqitjes së gripit. Poashtu qeveria shumë shpejtë do të marrë një vendim që Ministria e Shëndetësisë të marrë masat e duhura për pamundësimin e paraqitjes së kësaj sëmundje në Kosovë. “Kjo sepse ne vlerësojmë se çmimi është shumë më i ulët, nëse ne marrim masa adekuate për parandalimin sesa nëse paraqitet ajo”, tha Salihaj.

Gjendja në arsim është ende e rëndë, edhe pse në mbi 50 për qind të shkollave ka filluar mësimi, ka vlerësuar qeveria në takimin e sotëm. Ai tha se qeveria po bën përpjekje në tejkalimin e kësaj gjendje, ndërkohë që ka pasur takime me BSPK-në dhe SBASHK-un, të cilave i është ofruar mundësia që të bëhet nivelizimi i pagave në lëmin e arsimit, ndërsa që sipas Salihajt, arritja e marrëveshjes me UP-në është shumë afër. Ndërsa, ka ftuar SBASHK-un që të ulet dhe të diskutojë për zgjidhje me Ministrinë e Financave dhe të Arsimit. Ai tha se qeveria ndodhet nën presion të dyfishtë, por është për një zgjidhje që do të plotësonte deri diku kërkesat e arsimtarëve, ndërsa nuk do t’ia prishte qeverisë raportet me Fondin Monetar Ndërkombëtar dhe me institucione të tjera, që bëjnë thirrje që të mos ketë rritje të pagave. Ai bëri thirrje për ndërpreje të grevës pasi nivelizimi i pagave do të bëhet, pavarësisht nëse ndërpritet greva apo jo.

Ministria e Kulturës duhet të nxjerrë një urdhëresë administrative në bazë të vendimit të sotshëm të qeverisë, që në të ardhmen përgjegjësinë e vetme për organizimin e haxhit ta ketë Bashkësia Islame e Kosovës.
Salihaj në përgjigje të gazetarëve për përdorimin e 30 milion eruove që pritet t’i marrë nga borxhet që ia ka PTK-ja qeverisë së Kosovës, tha se shumica prej tyre do të përdoren për mbulimin e procesit negociator.

QIK-u

[Arb]

Presidenti slloven pohon se Kosova tashmë është e pavarur

Lubjanë, 25 tetor - Presidenti slloven Janez Dërnovshek ka deklaruar se Kosova tashmë është e pavarur, ndërsa të gjithë po merren me çështjet periferike çfarë është organizimi i negociatave. Dërnovshek tha se deklarata e tij e mëhershme "deri diku ka trandur", palën serbe por se edhe më tej qëndron fuqimisht në atë që ka pohuar, "e ajo është se shikuar faktikisht Kosova tashmë është e pavarur dhe se të gjithë këtë e dinë".

Dërnovshek ka theksuar se forcat ndërkombëtare në Kosovë janë nga vitit 1999 dhe se atje gjendja ende nuk është esencialisht më e mirë sesa para gjashtë vjetëve dhe se gjatë gjithë kësaj kohe Kosova dhe Serbia po rëndohen me këtë çështje. Për këtë arsye, vlerëson Dërnovshek, duhet që bashkësia ndërkombëtare menjëherë të fillojë zgjidhjen e këtij problemi, sepse shtyrja nuk i sjell dobi askujt.

"E në Kosovë nuk ka ndonjë zhvillim të shkëlqyeshëm që kur atje gjendet bashkësia ndërkombëtare", është shprehur Dërnovshek.

[Arb]

Këshilli i Sigurimit rekomandon fillimin e bisedimeve për statusin e Kosovës

Nju Jork, 25 tetor - Këshilli i Sigurimit të Kombeve të Bashkuara në mbledhjen e mbrëmshme ka rekomanduar fillimin e bisedimeve për statusin e Kosovës. Deklaratën për fillimin e bisedimeve e ka bërë të ditur ambasadori rumun, Mihnea Motoc, i cili ka thënë se "Këshilli mbështet synimin e Sekretarit të Përgjithshëm të OKB së për të filluar procesin politik për të vendosur statusin e ardhshëm të Kosovës, ashtu siç parashihet edhe në rezolutën 1244 të vitit 1999".

Fillmisht Këshilli i Sigurimit ka diskutuar për Kosovën, duke u përqëndruar tek hapja e bisedimeve për statusin. Takimi, i cili u zhvillua në dy pjesë, ka pasur pjesën e parë të hapur për publikun dhe pjesa e dytë, ajo e vendimmarrjes, ka qenë e mbyllur.

Në hapje të seancës foli i dërguari i Kofi Ananit për vlerësimin e gjendjes në Kosovë, ambasadori Kai Eide, i cili përsëriti se duhen hapur bisedimet për statusin e Kosovës.

"Sinqerisht besoj se ka ardhur koha të fillojmë proçesin e statusit të ardhshëm. Që nga viti i kaluar një proçes politik po zhvillohet në Kosovë, i nxitur nga një angazhim ndërkombëtar dinamik. Ky proçes nuk mund të ndërpritet apo të pengohet. Duke qenë se kemi lëvizur nga vendnumërimi nuk mund të lejojmë të kthehemi sërish atje", ka theksuar ambasadori Eide.

Të njëjtin qëndrim si ambasadori Eide ka pasur dhe shefi i UNMIK ut Soren Jessen Petersen.

"Pa qartësi në çështjen e statusit përparimi do jetë i kufizuar", tha Jessen Petersen. Më tej ai ka shtuar se mungesa e statusit ka ndikuar negativisht në zhvillimin ekonomik e veçanërisht në tërheqjen e investimeve.

Mungesa e zhvillimit ekonomik, sipas shefit të UNMIK ut, pengon dhe proçesin e pajtimit ndëretnik në Kosovë. Më tej kreu i administratës ndërkombëtare në Kosovë ka folur për përparësitë e misionit që drejton, si dhe reformat që planifikohen të bëhen në UNMIK. Në këtë linjë duke folur për çështjet e sigurisë Petersen tha:
"Ne do vazhdojmë të kemi një agjendë gjithpërfshirëse në fushën e sigurisë, përfshi dhe kalimin e përgjegjësive nga UNMIK u tek dy ministritë e reja, atë të rendit publik dhe ministrinë e drejtësisë, deri në fund të vitit", tha shefi i UNMIK ut, duke nënvizuar se do merren të gjitha masat që ministritë përkatëse të mos politizohen. Njëherësh Jessen Petersen ka bërë të ditur se po punohet në hartimin e një raporti të përgjithshëm për të gjitha sektorët e sigurisë.

Duke folur për të ardhmen e pranisë ndërkombëtare në Kosovë Jessen Petersen ka veçuar: "Në të njëjtën kohë ne po bashkëpunojmë me partnerët tanë ndërkombëtarë siç është Bashkimi Evropian, OSBE ja dhe NATO ja që të zhvillojmë një tranzicion me faza dhe të menaxhuar mirë pas përcaktimit të statusit, por pa e paragjykuar atë", tha Jessen Petersen.
Kryeministri serb Vojisllav Koshtunica ka theksuar se vendi i tij merr të gjitha përgjegjësitë për t'i dhënë Kosovës autonomi.

"Ne jemi të angazhuar për një zgjidhje kompromisi dhe të vullnetshëm për t'i dhënë një autonomi substanciale Kosovës dhe Metohisë, si pjesë e Bashkësisë Shtetërore Serbi e Mal i Zi", ka thënë Koshtunica, i cili qe në këtë takim në cilësinë e të ftuarit, pas kërkesës së tij, kur dihet se Unioni Serbi Mali i Zi nuk është anëtar i Këshillit të Sigurimit Sekretari i Përgjithshëm Kofi Anan bëri të ditur se do të emërojë së shpejti një negociator me përvojë, ish presidentin e Finlandës, Marti Ahtisari, për të ndërmjetësuar.

Ndërkaq bisedimet për të ardhmen e Kosovës pritet të fillojnë muajin e ardhshëm. Shtetet e Bashkuara kanë thënë se do të emërojnë një të dërguar të posaçëm për bisedimet, mu sikur edhe Bashkimi Evropian.

[Arb]

"Nju Jork tajms" shkruan se statusi i Kosovës tashmë është gjetur dhe kjo është pavarësia

Nju Jork, 27 tetor - Statusi i Kosovës është gjetur dhe kjo është pavarësia, megjithëse Këshilli i Sigurimit ka marrë vendim që të nisin bisedimet për statusin final, që do të thotë se statusi ende nuk është gjetur, shkruan gazeta autoritative amerikane "Nju Jork Tajms".

"Gjashtë vjet dhe katër muaj pas marrjes së administrimit mbi Kosovën, Këshilli i Sigurimit të Kombeve të Bashkuara ka marrë vendimin për nisjen e negociatave për statusin e ardhshëm të kësaj krahine ballkanike, të mbuluar me gjak. Kjo lë përshtypjen se zgjidhja ende nuk është gjetur. Por ajo është gjetur, dhe kjo është pavarësia", shkruan "Nju Jork tajms" në një editorial të sotëm.

Meqenëse SHBA-të, Britania, Franca, Gjermania, Italia dhe Rusia kanë hedhur poshtë mundësinë e kthimit të Kosovës në përbërje të Serbisë, lidhjen e saj me Shqipërinë apo ndarjen, kështu që detyrë e ish-presidentit finlandez Marti Ahtisari do të jetë që të udhëheqë bisedimet, të vizatojë (kufijtë) edhe një shtet të pavarur në hapësirën e ish-Jugosllavisë, konstaton gazeta "Nju Jork tajms".

QIK-u

[Arb]

B.Mustafaj: Zgjidhja më e mirë për Kosovën - pavarësia e kushtëzuar sipas modelit të Austrisë

Bruksel, 27 tetor - Ministri i jashtëm të Shqipërisë Besnik Mustafaj në takimet e zhvilluara në Bruksel ka mbrojtur tezën e tij se zgjidhja më e mirë e Kosovës është pavarësia e kushtëzuar, sipas modelit të Austrisë në periudhën e pas Luftës së Dytë Botërore.

Por Mustafaj ka thënë se "pavarësia e Kosovës është e panegociueshme" dhe se mund të bisedohet vetëm për modalitetet.

Në fund të vizitës treditore në Bruksel shefi i diplomacisë shqiptare kishte diskutuar çështjen e Kosovës, me të gjithë bashkëbiseduesit që vinin nga institucionet evropiane, ashtu dhe me zyrtarë të qeverisë së Belgjikës.
Mustafaj i ka siguruar të gjithë se kufiri mes Kosovës dhe Shqipërisë është i paprekshëm.

Kjo vlen vetëm kur flasim për tërësinë territoriale të Kosovës. Në rast se dikush tenton ta copëtojë vendin, sidomos veriun e Kosovës, atëhere nuk ka më garanci. Çdo tentim i shkëputjes së Kosovës do të ketë pasoja me kufirin me Shqipërinë, është shprehur Besnik Mustafaj.

[Arb]

Mustafaj: Tirana - e vendosur për pavarësinë e Kosovës
Intervistoi: Laura Konda
27-10-2005

Gjatë vizitës së tij në Bruksel, Ministri i Jashtëm i Shqipërisë Besnik Mustafaj bisedoi me udhëheqësit e Bashkimit Evropian, ku mes të tjerash diskutoi edhe për Kosovën. Me këtë rast, Zëri i Amerikës i mori një intervistë të drejtpërdrejtë nga Brukseli ministrit Mustafaj:

Zëri i Amerikës: Zoti Mustafaj, Tirana po lëkundet shpesh në përkufizimin për statusin e ardhshëm të Kosovës, mes pavarësisë dhe termit “pavarësi e kushtëzuar”. Pse diplomacia shqiptare këmbëngul në përdorimin e këtij përkufizimi?

Besnik Mustafaj: Së pari dua të sqaroj për teleshikuesit tuaj se Tirana nuk lëkundet, nuk është lëkundur dhe nuk do të lëkundet aspak në përcaktimin e pavarësisë. Pavarësia është e palëkundshme. Modalitetet e realizimit të kësaj pavarësie janë modalitete që ne i kemi konkluduar në përputhje edhe me faktorët ndërkombëtarë, me ata që do të vendosin për të ardhmen e Kosovës dhe që për ne shprehin atë shqetësim thelbësor që kemi ne, që të fillohen negociatat dhe të konkludohen negociata me përcaktimin e pakthyeshëm prapa të pavarësisë. Pra, në të gjithë elementët e tjerë, janë elemente modalitetesh dhe elemente shoqërimi të kësaj pavarësie dhe që nuk cënojnë thelbin. Çdo tentativë për ta devijuar prononcimin tonë në shërbim të pavarësisë, në fakt është ose keqkuptim, ose nga njerëz që nuk njohin eksperiencën historike. Mjafton të shohësh ekperiencën e Austrisë, për shembull, e cila është ndërtuar mbi bazën e këtij koncepti pas Luftës së Dytë Botërore, për të kuptuar se ky(lexo: koncept) çon drejt dinjitetit, drejt pavarësisë, drejt integirmi, drejt sovranitetit të plotë. Nuk ka asnjë lëkundje në këtë mes.

Zëri i Amerikës: Gjatë këtyre ditëve ju keni patur takime me përfqaqësues të lartë të Bashkimit Evropian dhe të NATO-s, ku me siguri keni folur edhe për Kosovën. Si mund të ndihmojë Shqipëria në procesin e bisedimeve?

Bensik Mustafaj: Shqipëria është e vendosur që në këtë proces të luajë një rol të profilit të lartë, të jetë prezente në të gjitha debatet që bën komuniteti ndërkombëtar. Shqipëria nuk mund të jetë aktor në tryezën e negociatave për arsye që dihen, por do të jetë aktive në të gjithë porcesin. Ky është përcaktimi ynë. Fakti që unë si Minsitër i Jashtëm i Shqipërisë isha në Bruksel pikërisht ditën që u mblodh Këshilli i Sigurimit, nuk është një koinçidencë e rastit, por është shprehje e një akordimi të plotë që kemi ne dhe një roli që ne po e marrim edhe në përputhje me angazhimet që ne kemi para faktorëve të rëndësishëm, siç janë Bashkimi Evropian dhe NATO dhe gjithëshka nënkuptojnë këto organizata të mëdha për Kosovën dhe për rajonin në përgjithësi. Ne do të intensifikojmë bashkëpunimin me qeverinë dhe insitucionet e tjera të Kosovës në këtë periudhë, do të intensifikojmë kontaktet tona me ndërkombëtarët në këtë periudhë, jemi gati të intensifikojmë bashkëpunimin tonë me Beogradin në këtë periudhë; sepse unë jam i bindur se nuk është e drejtë që marrëdhëniet midis Tiranës dhe Beogradit të përcaktohen nga një vend i tretë, siç është Kosova. Ne jemi dy vende që kemi nevojë të bashkëpunojmë dhe rajoni ka nevojë për bashkëpunimin tonë. Pra, i kemi të gjitha pistat e hapura. Ne do të përpiqemi të bëjmë një politikë dhe një diplomaci pa komplekse, në shërbim të atyre pikësynimeve që kemi ne edhe për të ndihmuar në zgjidhjen e statusit të Kosovës, edhe për të ndihmuar në paqen dhe stabilitetin në rajon.

Zëri i Amerikës: Zoti Mustafaj, praktikisht mbyllja e bisedimeve me Bashkimin Evropian është tashmë një proces që po shkon drejt fundit. Megjithatë, Komisioni Evropian ka kërkuar shpjegime për disa nga masat dhe ndryshimet që ka bërë qeveria juaj. Sa e prirur është qeveria që t’ua përshtasë ndërhyrjet e saj kërkesave të Bashkimit Evropian?

Besnik Mustafaj: Unë takova zyrtarë shumë të lartë të Bashkimit Evropian, si Solanën, apo zyrtarë shumë të lartë të Komisionit Evropian, siç ishte rasti i komisionerit Olli Rhen. Pra, unë ju siguroj ju për gjë: që jo vetëm programi i deklaruar i qeverisë sonë, por edhe reformat e filluara në Tiranë, kanë mirëkuptim të plotë edhe mbështetje të plotë nga këto struktura të rëndësishme; dhe Bashkimi Evropian nuk përdor ndaj Shqipërisë standarte të tjera, veç atyre parimore që kanë të bëjnë me përmirësimin e situatës në Shqipëri; dhe vullneti ynë përputhet me standartet që ka Brukseli. Pra, nuk ka asnjë vend për keqkuptim, nuk ka asnjë hapësirë për kundërthënie midis njëri-tjetrit. Deri tani, unë e pohoj me kënaqësi të veçantë përpara jush dhe përpara teleshikuesve tuaj se jemi në të njëtjën gjatësi vale me Bashkimin Evropian.

[Arb]

Editorial

Kosova, Still Messy After All These Years

Published: October 27, 2005

Six years and four months after it made Kosovo a ward, the United Nations Security Council has ordered that talks begin on the future status of that blood-soaked Balkan province. This is to give the impression that the outcome is not decided. It is, and it's independence. The six nations that oversee Kosova - the United States, Britain, France, Germany, Italy and Russia - have ruled out returning it to Serbia, linking it to Albania or partitioning it. So the task of Martti Ahtisaari, the former Finnish president who will lead the talks, is to carve yet another independent state out of the former Yugoslavia.

We have argued that Kosova is neither prepared for nor deserving of independence. Its Albanian majority has shown no tolerance toward the Serbian minority and little capacity for self-government. Kosovo has no army, only a fledgling police force and powerful mafias. The only Albanian leader with any semblance of authority, Ibrahim Rugova, has lung cancer. His most likely successor, Ramush Haradinaj, was indicted by the international tribunal in The Hague and surrendered.

The Serbs will not voluntarily cede this territory, and Albanian rioting in March 2004, which destroyed 30 of the many ancient Serb churches in Kosova, does not give the Serbs great confidence in an independent Kosova. The Albanians have no faith that the Serbs would not revert to ethnic cleansing if they had the chance. These two groups are never going to agree.

So why is the United Nations moving ahead? The current arrangement requires Kosovo to demonstrate responsible self-rule before talks even begin on its ultimate status. That has proved an artificial and unworkable goal. The U.N. viceroy in Kosova, Soren Jessen-Petersen, says it has created uncertainty on all sides and kept foreign investors out.

So the time has come to recognize the inevitable outcome, independence for Kosova. But the Security Council can still insist on the attainment of democratic standards before granting it. That could force the Serbs to come to grips with having lost Kosovo in 1999. The Albanian Kosovars are more likely to demonstrate leadership if they are told that they are working toward independence, not merely toward talking about working toward independence.

New York Times

[AXHA]

Selam pej meje.
Ishalla asht per hajr se e ka menen me ja nis funi i ksaj pune.
Kogjo shum do vjet jan ba qi poplli i kosovs e ka qit kokrren per me kan kosova nveti,bile bile do far rrugaqsh qi jan met udhve nkta muejt e mram as qi jan kan tlem.

[Arb]

Një ekspert britanik nuk beson se Kina do të përdorë veton për statusin e Kosovës

Londër, 28 tetor - Duke komentuar një deklaratë të ministrit të Jashtëm serbo-malazez Vuk Drashkoviq se Kina ka premtuar të përdorë veton në Këshillin e Sigurimit në rast të pavarësisë së Kosovës, eksperti britanik Kristofer Hjuz nuk beson se Kina do ta bëjë këtë. Sipas tij, Kina "nuk e ka shfrytëzuar as në rastet shumë më të mëdha parimore të divergjencave në Këshillin e Sigurimit, si lufta në Irak", thotë ky ekspert për kërkime aziatike në Shkollën Ekonomike të Londrës (London School of Economics).
Meqenëse Kina ka në dorë të drejtën e vetos, ajo mund të bëjë tregti me SHBA-të dhe Bashkimin Evropian, thotë Hjuz për BBC-në. Uashingtoni si kompensim mund t'u ofrojë diçka kinezëve në sferën e tregtisë apo të Tajvanit.

"Do të isha shumë i befasuar nëse në rastin e Kosovës Kina do të përdorte veton, sepse kjo doemos do të shkaktonte probleme të mëdha në marrëdhëniet me Amerikën dhe eventalisht me BE, ndërkohë që këto marrëdhënie për Pikinin megjithatë janë me rendësi prioritare", shprehet eksperti britanik Kistofer Hjuz.

QIK-u

[Arb]

Analisti Karpenter thotë se, megjithë procesin e ndërlikuar, rezultati përfundimtar do të jetë pavarësia e Kosovës

Uashington, 28 tetor - Analisti i Institutit Kejto, Ted Karpenter thotë se megjithëse parashikohet një proces i gjatë dhe i ndërlikuar negociatash, rezultati përfundimtar do të jetë pavarësia e Kosovës.

Por, sipas tij, një pavarësi e kushtëzuar nënkupton një zgjidhje të pjesshme të problemit dhe ai sugjeron një ndarje të Kosovës si thelbin për një Kosovë të pavarur të qëndrueshme.

Në anën tjetër analisti Karpenter, në një intervistë për "Zërin e Amerikës", tha se sovranitetin e kushtëzuar e shikon si një formulë që nuk funksionon logjikisht dhe që për t'u zbatuar në praktikë do të kërkojë një prani ndërkombëtare të tejzgjatur, që do të shndërrohet në burim të ri tensionesh.

"Kam argumentuar prej kohësh se sovraniteti është si shtatzania. Një grua është ose s'është shtatzënë. Një vend është ose nuk është i pavarur. Mendoj se vizioni i komunitetit ndërkombëtar për zgjidhjen e kësaj çështjeje nuk do të sjellë zgjidhje të qëndrueshme".

Por, Karpenter e pranon idenë e pavarësisë së Kosovës, më tepër si një fakt të kryer dhe të padiskutueshëm, një vendim të marrë nga komuniteti ndërkombëtar, dhe negociatat, thotë ai, do të shërbejnë thjesht për të qartësuar hollësitë apo kushtet me të cilat shoqërohet kjo pavarësi.

Negociatat janë aspekti publik i procesit, thotë analisti. Thelbi i këtyre negociatave është se Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian do të imponojnë një zgjidhje.

Karpanter tha se statusi i Kosovës nuk do të përcaktohet nga Beogradi dhe sa më parë që ta kuptojë Serbia këtë, aq më parë do të arrihet zgjidhja.

Por Karpenter veçon si kusht për mbarëvajtjen e pavarësisë, ndarjen territoriale të rajonit të Mitrovicës, i cili aktualisht ekziston si një territor i shkëputur nga pjesa tjetër e Kosovës: "Askush nuk i pëlqen ndarjet në vija etnike, dhe është e kuptueshme përse Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian nuk duan të shqyrtojnë një zgjidhje të tillë, por në këtë rast mendoj se një ndarje e Kosovës është një vendim me vend, pasi do të ndihmojë në vendosjen e qëndrueshmërisë, në rast të kundërt Mitrovica do të jetë një plagë e hapur që do të dëmtojë vendin për vite me radhë", shprehet Karpanter në këtë intervistë.

QIK-u

[Arb]

Letër ambasadorëve të vendeve të Grupit të Kontaktit

Të nderuar ambasadorë,

Në kohën e përgatitjes dhe të marrjes së vendimeve të mëdha mbi fatet e popujve që kanë jetuar nën ish Jugosllavinë, shqiptarët me të drejtë presin që qendrat ndërkombëtare të vendimmarrjes të kërkojnë dhe të gjejnë zgjidhje të pranueshme të statusit të tyre.

Me shpërbërjen e ish Jugosllavisë dhe me ndryshimin e hartës politike dhe gjeografike të saj, hapen shtigje për zgjidhjen e çështjes së Kosovës dhe të shqiptarëve në trojet e veta etnike në hapësirën e ish Jugosllavisë. Eshtë fakt juridik relevant se Jugosllavia nuk ekziston më, prandaj shqiptarër nuk kanë asnjë arsye më shumë se vetë popujt e trungut sllav (sllovenët, kroatët, maqedonasit) që të ngelin brendapërbrenda një krijese artificiale shtetërore, të përbërë nga Serbia dhe Mali i Zi.

Nga pikëpamja konstitucionale Ju tërheqim vërejtjen për dy determinante të mëvetësisë së Kosovës.

E para, sikurse Serbia, ashtu dhe Kosova, kishin një pozitë kushtetuese pothuajse të njëjtë dhe të pavaruar njëra nga tjetra në funksionimin e shtetit federativ. Kosova ishte pjesë përbërëse e Federatës së ish Jugosllavisë dhe kishte territorin dhe kufirin e vet të cilët nuk mund të ndryshoheshin pa pëlqimin e saj. Kosova merrte pjesë në realizimin e bashkëpunimit me organet dhe organizatat e shteteve të tjera dhe me organizatat ndërkombëtare dhe, më në fund, Kosova kishte pozitë të barabartë me ish republikat në çështjet e ndryshimit të Kushtetutës së ish Jugosllavisë.

E dyta, Kushtetuta e ish Jugosllavisë ishte kriter bazë për krijimin dhe përbërjen e saj. Logjikisht dhe në pikëpamje juridike, ajo do të duhej të ishte edhe kriter bazë is hpërbërjes së ish Jugosllavisë, me të drejtë për vetëvendosje dhe suksesion. Nga elaborimi konstitucional i këtyre dy determinanteve të mëvetësisë së Kosovës, nxirret përfundimi qendror se Kosova ishte, prandaj dhe do të duhej të pranohej sin jë nga tetë subjektet e shpërbërjes së ish Jugosllavisë, me të drejtë për vetëvendosje dhe suksesion.

Shqiptarët asnjëherë deri më sot nuk kanë vendosur për veten. Për ta kanë vendosur të tjerët: pra, shqiptarëve u është imponuar vullneti që të pranojnë nënshtrime dhe pushtime tokash nga të huajt. Vetëvendosjen politike e kombëtare shqiptarët e konsiderojnë si të vetmen zgjidhje të drejtë e të plotë të çështjes shqiptare. Ajo paraqet të drejtën e tyre legjitime historike e etnike për sovranitet e pavarësi kombëtare. Synimi për realizimin e sovranitetit dhe pavarësisë së Kosovës mbështetet në dokumentet burimore të vetëpërcaktimit politik të Kosovës dhe të popullit shumicë të saj.

Vetëpërcaktimi është e drejtë e shqiptarëve dhe nëpërmjet tij ata, në fakt, bëhen faktorë dhe subjektë të vërtetë politik, jo vetëm në raport ndaj vetes, por edhe në raport ndaj të tjerëve. Rëndësia e përcaktimit politik të popullit shumicë të Kosovës për shtet sovran dhe të pavarur nënkupton realizimin e të drejtës legjitime të tij që të jetojë me ligjet e veta në territoret e veta. Me kë të rast theksojmë se populli shqiptar në Kosovë ka një vend të vetin, një territor të vetin të vërtetë politik, kështu që nevojat e popullatës së tij parashikon t'i përmbushë brendapërbrenda një krijese të re shtetërore, sovrane dhe të pavarur.

Zgjidhja e statusit të Kosovës dhe njohja e tij varet nga të vërtetat e njëmendta dhe nga argumentet e vërteta. Nuk ka zgjidhje të problemit të Kosovës dhe të statusit të saj pa vullnetin e popullit. Çdo zgjidhje tjetër është vetëm dhunë e cila mund ta mbajë vetëm gjendjen tensionuese dhe të konfliktit.

Mbi bazë të këtyre fakteve, ju lutem që të procedoni me fazën e fundit të vendosjes së statusit të Kosovës, e jo me ndonjë fazë kaluese e cila, edhe më tej, do ta mbante Kosovën në "rreth të mbyllur".


Prishtinë, 28 tetor 2005 Akademik Esat Stavileci
Instituti për Studime Bashkëkohore

QIK-u

[Arb]

Për qeverisje Kosovës i duhet shteti

Shkruan: Esat Stavileci, profesor i Universitetit të Prishtinës

Në mes të deklarimit të Këshillit të Sigurimit dhe mbledhjes së rradhës së Grupit të Kontaktit

Mbledhja shumë e pritur e Këshillit të Sigurimit të Organizatës së Kombeve të Bashkuara “u kurorëzua” me hapjen e “dritës së gjelbër” bisedimeve për Kosovën dhe u shoqërua me një deklaratë e cila, në thelb, ”la shumë për të kuptuar” në lidhje me statusin e Kosovës. Nga shumë anë u tha se ajo shënon për Kosovën një ngjarje historike. Padyshim, bëhet fjalë për një “kthesë për historinë më të re politike të Kosovës”, por jo edhe për një vendim historik i cili do ta “kurorëzonte atë kthesë”. Nga ky çast vërtetë është vështirë për të parashikuar statusin, ndoshta për faktin se, megjithate, në deklarimet në lidhje me mbledhjen e Këshillit të Sigurimit, së paku, tash për tash, bëhet fjalë jo për statusin përfundimtar, por për statusin e ardhshëm të Kosovës.
Eshtë pritur që deklarata të mbështes rekomandimet e z. Kai Eide, kështuqë tash rekomandimet e tij, në fakt, u shndërruan në rekomandimet e Këshillit të Sigurimit për Grupin e Kontaktit i cili, siç është paralajmëruar, do të mblidhet me 2 nëntor në Uashington. Sipas një logjike, duhet pritur që edhe rekomandimet e Grupit të Kontaktit të “mos lëvizin shumë nga parimet” e përgjithshme të cilave u mungon vetëm përligjja në qëndrime.

Euforia që mund të deangazhojë

Në një shkrim të mëhershëm kisha tërhequr vërejtjen se duhet të ruhemi nga euforia që “na ka mundur”. Pas mbledhjes së Këshillit të Sigurimit ajo veçsa është rritur, me deklarimet se veç “është diçka” që “pritet të ndodhë” ose të “jetë më vonë”. Në këtë shkrim vetëm se po e përforcoj atë vërejtje, gjykuar përmbajtjen e Deklaratës Presidenciale dhe rekomandimet e saj, duke medituar për modalitetet e materializimit të saj në qëndrimet e Grupit të Kontaktit.

Nga më shumë të panjohura në lidhje me statusin e Kosovës, dy sikur zhvishen dhe bëhen të qartësuara.
E para, çështja e Kosovës, siç shprehet Deklarata, nuk hyn në fazën përfundimtare të përcaktimit të statusit të saj, po në “fazën e rradhës së pranisë ndërkombëtare”, po sikurse që ishte shprehur z.Kai Eide, në raportin e tij për Kosovën. Pra, nuk bëhet fjalë për përcaktimin e “statusit përfundimtar”, por për përcaktimin e “statusit të ardhshëm të Kosovës”, fakt që flet se Kosova edhe për një kohë të cilën është shumë vështirë ta parashikosh,d o të ballafaqohet me kufizimet e qeverisjes institucionale. Pra, përfundimi bëhet i qartë. Kosova do të ketë një status kalues, me “elemente të shtetit”, por me gjasë, nuk do të jetë shtet me “atributet e plota të tij”.

E dyta, vendosja e statusit të ardhshëm të Kosovës nuk do të shoqërohet edhe me vendosjen e sovranitetit të plotë të Kosovës, sepse nga theksimet në mbledhjen e Këshillit të Sigurimit dhe në Deklaratën Presidenciale, po sikurse edhe në raportin e z.Kai Eide, sikur sugjerohet një “sovranitet i kufizuar” që vetvetiu do të diktonte edhe një prani ndërkombëtare, fakt që flet se statusi i ardhshëm i Kosovës nuk do të përmbyllet me “përligjjen e plotë të kërkesave të popullatës shumicë në Kosovë”, por sipas të gjitha gjasave, me qëndrime ekuivoke, për të “joshur palët e interesuara”, me porosinë se asnjëra nga to nuk do të dalin as fituese dhe as humbëse nga negociatat, me qëllim që edhe njera edhe tjetra “të kenë mundësinë” jo vetëm të arsyetimit, por edhe të “shfajësimit para popullatës së vet”.
Këtyre dy të njohurave për Kosovën, mund t`i bashkangjitet edhe një e tretë, se diskutimet për Kosovën, në pjesën më të madhe, do të zhvillohen me “lehtësimin e tyre” nëpërmjet një “diplomacie fluturuese”, se do të zgjasin disa muaj, me mundësinë e ndërprerjes së kohëpaskohshme të tyre dhe se do të përfundojnë me një “qëndrim të njëanshëm” të bashkësisë ndërkombëtare i cili “do t iu imponohet palëve të interesuara” të cilat të nëjtin qëndrim do ta interpretojnë ndryshe para popullatës së vet, për të kualifikuar vetën si fituese, edhe pse ndërkombëtarët, qysh tash, me të madhe, theksojnë se nuk do të ketë as fitues dhe as humbës nga negociatat, pra se do të ketë një zgjidhje kompromisi që, çfarëdo qoftë ajo, më e papranueshme do të jetë për shqiptarët, për vet faktin se ata hyjnë shumë të hendikepuar në negociata të imponuara prej bashkësisë ndërkombëtare, për shkak se institucionet e Kosovës ende nuk kontrollojnë gjithë territorin e Kosovës, sepse ende ato institucione janë të karakterit të përkohshëm, sepse ende në to nuk është bartur një numër i madh i kompetencave, sepse Kosova ende përthekohet me Rezolutën 1244 dhe Kornizën Kushtetuese,s epse Kosova ende nuk ka ndërtuar një rend juridik dhe ekonomik të vetin, e tjera e tjera.

Privim i parimit të vetëvendosjes

Megjithate, më e njohura ndër të panjohurat është se Kosova po privohet nga mundësia që çështja e saj të zgjidhet në bazë të parimit të vetëvendosjes dhe, pa marrë parasysh deklarimet e zyrtarëve të Kosovës se pavarësia nuk do të negociohet, ajo në fakt do të mund të ndodhë, sepse në tavolinën e bisedimeve nuk do të gjindet një variant i vetëm, pavarësia e plotë, si kërkesë e shqiptarëve të Kosovës, por edhe varianti serb për një zgjidhje në mes të autonomisë dhe pavarësisë ose, siç shprehet regjimi i Beogradit, ”më shumë se autonomi dhe më pak se pavarësi” që, si do që ta marrësh, fsheh tendencën për ta ruajtur sovranitetin mbi Kosovën. Pra, ajo që kërkohet prej liderëve tanë është që “ta mbajnë fjalën”.
Sado që pala shqiptare deklarohet se është e përgatitur për bisedime dhe sado që është optimiste se nga ato do të dalë me “pavarësi në xhep”, ia vlen që të tregohet shumë e vëmendshme për hapat që do të ndërmerrë, të cilët kërkojnë mençuri, por edhe maturi, dije profesionale, por edhe formësim politik, po sikurse edhe urti filozofike, por edhe shkathtësi diplomatike.

Prej Shqipërisë kërkohet rol aktiv dhe qëndrim konstruktiv

Edhe pse kohëve të fundit nga Shqipëria sikur “trimërojnë zërat” e artikuluar në lidhje me çështjen e Kosovës dhe të ardhmen e saj në mbështetje të pavarësisë së Kosovës, ministri i jashtëm shqiptar vazhdon që vazhdon me të vetën, duke propaganduar pavarësinë e kushtëzuar për Kosovën, si zgjidhjen më të mirë, më parë në Uashington e së fundi në Bruksel, duke dëshmuar përkushtimin e të qenët “i moderuar”, çfarë po kërkon që të jetë bashkësia ndërkombëtare prej tij dhe prej Shqipërisë. Duke mos dashur që edhe një herë tjetër ti kthehem Mustafajt dhe konceptit të tij, do të nënvizoja vetëm atë se prej Shqipërisë kërkohet rol aktiv dhe qëndrim konstruktiv në lidhje me Kosovën dhe të ardhmen e saj. Prej Shqipërisë nuk kërkohet që të jetë “e moderuar”, por kombëtarisht e mobilizuar në lidhje me të ardhmen e Kosovës.

Me hapjen e procesit asgjë nuk mund të quhet e përfunduar

Pas mbledhjes së Këshillit të Sigurimit, zyrtarë në Kosovë veçsa nuk “festojnë”. Të konsiderosh në këtë fazë të rrjedhave se “çdo gjë ka përfunduar” në të mirën e Kosovës është më shumë se një miopi politike. Bashkësia ndërkombëtare kishte mundësinë për ta zgjidhur çështjen e Kosovës edhe më heret, por mungonte gatishmëria e saj. Mbështetur në neglizhimet e saj për t`i çuar proceset deri në fund, nuk duhet të anashkalohet mundësia e zvarritjes së procesit deri edhe te bllokimi i tij, duke pasur parasysh jo vetem konceptet diametralisht të kundërta të palëve të interesuara, por edhe kryeneçësinë serbe për të shantazhuar procesin, duke llogaritur në parimin se nuk do të vendoset asnjë zgjidhje e papranueshme për palët.

Vakuum i madh në mes të asaj që po bëhet dhe asaj që pritet të ndodhë

Duhet të përmbushet një vakuum i madh i krijuar në mes të asaj që po bëhet në Kosovë dhe asaj që “pritet të ndodhë” me të ardhmjen e saj. Po qe se do të shprehej me një fjali gjendja e tashme në Kosovë, ajo do të mund të përshkruhej se koha po ikën, ndryshimet po ndodhin, por rezultatet nuk po shihen. Nuk mund të presim një konsensus të jashtëm për Kosovën, pa u vendosur një konsensus i brendshëm për të. Të bësh shtetin është shumë më shumë se të deklarohesh për të. Në rrugëtim e sipër, edhe vetë duhesh të bëhesh pjesë e përpjekjeve për ta jetësuar një vullnet të nëpërkëmbur me shekuj. Vërtetë është kohë e fundit për të kuptuar se “nuk ka më kohë për të blerë” për interesa partiake dhe të pjesshme, por për t`u bashkuar në interesa kombëtare dhe të përgjithshme. Vetem ata që ecin me kohën e fitojnë kohën. Kjo është arsyeja që në sfondin e titullit të librit tim të fundit, me titull Kosova dhe çështja shqiptare në udhëkryqet e kohës, është vënë ora që tregon akrepat tek 11 shi dhe 12 shi. Pra, për shqiptarët është pesë në 12 ose 12 pa pesë. Pesë minuta, të shprehem figurativisht, janë shumë të gjata po qe se mendohen të kalohen në pritje, ndërsa janë shumë të shkurtëra nëse përmbushen me ngrehjen e kulmit. Në të kaluarën kemi shembur shumë themele, pa ngrehur kulme. Historia u përsëritet të gjithë atyre që nuk mësojnë prej saj. Vërtetë populli dhe kombi shqiptar kanë histori shumë të hidhuar që ta harrojnë.


Prishtinë,
28 tetor 2005

[Arb]

Diplomati Amerikan, Riçard Hollbruk:

"Kosova duhet te jete shtet i pavarur!"

[Arb]

Veshtrim

Viti i shpresës sonë të madhe

--------------------------------------------------------------------------------

31 tetor 2005 /TN

Viti që po vjen për qytetarët e Kosovës është vit i shpresës së madhe, ku do të jetësohet pavarësia e shumëpritur e vendit nga bashkësia ndërkombëtare. Eshtë vit i kthimit të bësimit të qytetarëve se do të bëhet edhe jeta e tyre më e mirë. Do të jetë edhe viti i shpresës së madhe se, më në fund, do të funksionojë ashtu si duhet edhe shteti ligjor...


Skënder MULLIQI

Kur vrasjet nxiten nga politika dhe drejtohen kundër kundërshtarëve të saj, ato janë krime politike. Kështu janë klasifikuar shumë vrasje në Shqipëri, që janë bërë kur në pushtet ishte garnitura socialiste. Të gjitha krimet politike në Shqipëri dhe Kosovë nuk janë zbuluar. Kanë mbetur pa autorë. Vrasjet e tilla vëtem sa e yshtin krimin e organizuar dhe kriminelët ordinerë për ta vazhduar atë.

Krimi politik është një tipar që i dallon shoqëritë totalitare. Fatkëqësisht dukuria e krimit të organizuar u shtri edhe në Kosovë pas përfundimit të luftës . Këto krime, ia bënë shërbimin më të keq Kosovës. Sipas një statisitike në Kosovë, pas luftës, për motive të ndryshme, u vranë hiq më pak së 1600 veta. Në mungesë të shtetit të mirëfilltë ligjor, shumë nga vrasjet janë bërë pikërisht që nuk janë zbuluar vrasjet. Disa nga familjarët janë hakmarrë për humbjen e të dashurve të tyre.

Thjesht, i kanë qëruar vetë hesapet, pasi organet e sigurisë nuk arritën t’i kapin kriminelët. Mosbesimi i duhur në organet policore dhe juridike, si dhe në ato të UNMIK-ut, është faktori që kanë ringjallur plagën e gjakmarrjes. .Në mungesë të duhur të shtetit të mirëfilltë ligjor, ka filluar të aplikohet ligji i Kanunit.

Një shkaktar tjetër i vrasjeve dhe zënkave të ndryshme është edhe gjendja e rëndë sociale dhe ekonomike, që po e kalon Kosova. Si pasojë e kësaj gjendjeje, kanë mbirë më të madhe edhe vetëvrasjet. Motivet e këtyre krimeve vërtet janë traumatizuese. Një person në Pejë, pati varur veten, pasi nuk kishte kushte t’i shkollonte fëmijët e vet, gjë që i kishin shkaktuar depresion të rëndë. Konsiderohet së rreth 60 për qind e popullatës është e papunë, ndërsa në kufijtë e varfërisë së skajshme jetojnë rreth 30 për qind të saj.

Varfëria po shkokton konflikte edhe brenda familjes, për çka kanë ndodhur shumë divorce. Divorcet janë fenomeni më i përhapur nga ky shkak. Lufta kundër shkaqeve të akteve të tilla në shoqërinë tonë, duhet të jetë prioritare. Akti i vrasjes , ose i vetëvrasjes në familje presupozohet atëherë kur njeriu ka humbur çdo shpresë për jetën.

Natyrisht së për këtë fenomen përgjëgjësi ka edhe shoqëria dhe mjedisi, ku ndodhin këto dukuri. Rol të rëndësishëm luan shkolla, niveli kulturor, emancipues, formimi profesional, urbanizimi, organizmi i ndonjë aktiviteti kulturoro -argëtues për të rinjtë etj. Në të kundërtën, njerëzit e papunë janë gjithnjë një rrezik për t’u vënë në dispozicion të krimit.Zhvillimi me i shpejt ekonomik i Kosovës si dhe përspektiva e punësimit pakëson këtë rrezik permanent në shoqërinë tonë.

Viti që po vjen për qytetarët e Kosovës është vit i shpresës së madhe, ku pritet të jetësohet pavarësia e shumëpritur e vendit nga bashkësia ndërkombëtare. Eshtë vit i kthimit të bësimit të qytetarëve se do të jetojnë më mirë.

Eshtë vit shpresës së madhe se, më në fund, do të funksionojë ashtu si duhet edhe shteti ligjor. Eshtë vit ku besohet me të drejtë se do krijohen përspektiva të ndritura për kombin. Andaj, besojmë me të drejtë se krimi do të shporret nga Kosova. Vetëm të unifikuar mund të hapërojmë sigurt përpara. Vetëm të bashkuar jemi më të fortë kundër armikut tonë shekullor. Vetëm të bashkuar mund të sendërtohen ëndrrat shekullore të shqiptarëve për bashkimin kombëtar.

Ky vit do të jetë shekulli i shqiptarëve, që do t’ua sigurojë lartësinë kombëtare. Dhe do t’ua sigurojë vendin në mesin e kombeve më të përparuara ...

[Arb]

Sot pritet emërimi i Ahtisarit

Këshilli i Sigurimit pritet të emërojë sot zyrtarisht ish presidentin finlandez, Marti Ahtisari si të dërguar të posaçëm për udhëheqjen e bisedimeve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë.


Emërimit i ka paraprirë një letër të cilën Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së, Kofi Anan i ka dërguar Këshillit të Sigurimit duke kërkuar emërimin e zotit Ahtisari

RTK