Fetua në lidhje me rregullat e shkurtimit të namazit dhe bashkimit mes dy namazeve

[Pause_Print_Scroll]

Gjykimi për namazin e vendasit pas musafirit dhe a e shkurton musafiri namazin nëse është imam apo xhematli?

Pyetje: Cili është gjykimi për namazin e vendasit pas musafirit ose e kundërta? A i lejohet musafirit shkurtimi në të dyja rastet (imam ose xhematli)?


Përgjigje: Namazi i musafirit pas vendasit ose namazi i vendasit pas musafirit është i lejuar dhe i saktë, pa asnjë lloj problemi. Por, nëse vendasi është imam dhe musafiri xhemati, atëherë musafiri e ka detyrë ta plotësojë namazin në pasim të imamit, sepse është saktësuar në Musnedin e imam Ahmedit dhe Sahihun e Muslimit se, kur ibn Abbasi u pyet për plotësimin e namazit të musafirit kur ai falet pas vendasit, tha:"Kështu është suneti". Nëse vendasi falet pas musafirit në namazet me katër rekate, atëherë duhet të ngrihet pas selamit të imamit dhe ta plotësojë namazin.

[Pause_Print_Scroll]

Musafiri e ka detyrë ta falë namazin katër rekatë, nëse falet pas një imami vendas

Pyetje: Isha udhëtar dhe më zuri namazi i drekës aty ku ndalova të pushoja, dhe u fala në xhaminë e vendpushimit. Xhemati dhe imami, të gjithë ishin vendas. Hyra në namaz kur imami ishte në teshehudin e parë dhe, kur imami dha selam, edhe unë dhashë selam bashkë me të. A është i saktë veprimi im? Nëse jo, a duhet ta përsëris namazin?


Përgjigje: Duhet ta përsërisësh atë namaz, sepse musafiri e ka detyrë të falë katër rekatë, nëse falet pas një imami vendas sepse kështu është vërtetuar Suneti nga Profeti salallahu alejhi ve selem. Allahu është që jep sukses.

[Pause_Print_Scroll]

Gjykimi i sheriatit për shkurtimin dhe bashkimin e namazeve, si dhe për mos-agjërimin në ditët e Ramazanit për udhëtarin

Pyetje: I drejtohemi shejhut të nderuar, AbdulAziz bin Bazit, muftiut të përgjithshëm të Saudisë. Es-selamu alejkum ue rahmetullahi ue beraketuhu. Unë dhe vëllezërit e mi posedojmë një fermë që është në një largësi rreth 60 km. nga qyteti i Harxhit dhe rreth 140 km. nga qyteti i Rijadit. Ne nuk jetojmë në atë fermë. Jemi banorë të Rijadit. Por, shkojmë atje shumë shpesh, për të mbikëqyrur mbarëvajtjen e punës. Shpresojmë nga hirësia juaj të na tregoni gjykimin e sheriatit në lidhje me bashkimin dhe shkurtimin e namazeve, si dhe mos-agjërimin në ditët e Ramazanit, në varësi të situatave që do i përmendim më poshtë. Allahu u dhëntë sukses.


1) Nëse qëndrojmë atje një ditë të plotë apo një pjesë të ditës, për të mbikëqyrur punën.
2) Nëse shkojmë atje për të kaluar pushimet e fundjavës, për qejf dhe për të mbikëqyrur punën njëkohësisht.
3) Nëse shkojmë atje për të kaluar pushimet ndërmjet dy semestrave shkollorë, duke ditur se këto pushime zakonisht zgjasin dy javë.
4) Nëse shkojmë atje gjatë ditës në Ramazan, a na lejohet mos-agjërimi, duke ditur se agjërimi nuk na sjell vështirësi apo mundim, sepse në fermë kemi banesa të pajisura me të gjitha mjetet e përshtatshme për një jetesë të rehatshme?
5) Ka raste që marrim me vete të afërm ose shokë, a vlejnë për ta të njëjtat gjykime si për ne? Allahu u dhëntë sukses për atë që Ai e do dhe e pëlqen.


Përgjigje: Ue alejkumus-selamu ue rahmetullahi ue beraketuhu. Nuk ka problem që t'i shkurtoni dhe bashkoni namazet, si dhe mos të agjëroni në Ramazan, si për ju, ashtu dhe për ata që ju shoqërojnë, përderisa realiteti është ashtu siç e përshkruat. Përveç në një rast: nëse ju e vendosni që të qëndroni atje më shumë se katër ditë, atëherë as nuk i shkurtoni, as nuk i bashkoni namazet, e as nuk e prishni agjërimin në Ramazan. Allahu na dhëntë sukses të gjithëve. Selam.

[Pause_Print_Scroll]

Shkurtimi i namazit në udhëtim

Pyetje: Dëshirojmë të na shpjegoni shkurtimin e namazit në udhëtim. A është saktësuar se Profeti salallahu alejhi ve selem e ka plotësuar namazin në udhëtim? A përcaktohet udhëtimi me distancë apo kohë të caktuar? Shpresojmë sqarimin e këtyre çështjeve me argumentet përkatëse nga Kurani dhe Suneti. Allahu u shpërbleftë me të mira.


Përgjigje: Profeti salallahu alejhi ve selem e kishte zakon që, kur udhëtonte, e falte drekën dy rekate, ikindinë dy rekate dhe jacinë dy rekate. Kështu vepronte, derisa kthehej nga udhëtimi i tij. Kjo është që dihet nga Profeti salallahu alejhi ve selem. Transmetohet se Profeti salallahu alejhi ve selem herë e shkurtonte namazin në udhëtim, herë e plotësonte, por kjo nuk është e saktë, përkundrazi, ajo që dihet dhe që është vërtetuar nga Profeti salallahu alejhi ve selem, në hadithe, të sakta është se ai e shkurtonte namazin në udhëtim, derisa të kthehej. Kurse akshamin e falte gjithmonë tre rekate, si në qëndrim, ashtu dhe në udhëtim. Po ashtu sabahun e falte gjithmonë dy rekate, bile falte edhe sunetin e sabahut, si në qëndrim, ashtu dhe në udhëtim, dy rekate të shkurtra. Ndërsa sunetet e drekës, ikindisë, akshamit dhe jacisë nuk i falte kur ishte në udhëtim. Kërkohet nga muslimani që të veprojë ashtu siç ka vepruar Profeti salallahu alejhi ve selem në udhëtim.


Udhëtim tek dijetarët konsiderohet ajo distancë që përshkohet për një ditë-natë (e më shumë), e cila përafërsisht përcaktohet me 80 kilometër, qoftë që udhëton me makinë, apo me avion, apo me anije, apo me vapor, etj. Ky është mendimi i shumicës së dijetarëve. Kjo largësi, apo e përafërt me të, konsiderohet udhëtim, sepse kjo është që njihet në zakonin e muslimanëve si udhëtim. Pra, nëse dikush udhëton këtë lloj largësie apo më shumë, konsiderohet udhëtar, qoftë që udhëton në këmbë, apo me deve, apo me makinë, apo me avion, apo me mjete detare, etj.


Disa dijetarë kanë thënë se udhëtimi përcaktohet sipas zakonit të banorëve të zonës dhe nuk përcaktohet me distancë të caktuar me kilometra, përkundrazi, çdo distancë që në zakonin e atij populli quhet udhëtim, do e konsiderojmë udhëtim dhe e kundërta. Më i saktë është mendimi i shumicës së dijetarëve, dmth përcaktimi i distancës me kilometra siç e përmenda më lart. Shumica e dijetarëve këtë e kanë zgjedhur, ndaj është mirë t'i përmbahemi kësaj sepse kjo është e transmetuar dhe nga sahabët, të cilët e njihnin fenë dhe Sunetin e Profetit salallahu alejhi ve selem më mirë se çdokush tjetër.

[Pause_Print_Scroll]

Shkurtimi i namazit katër rekatësh në udhëtim

Pyetje: I drejtohem muftiut të përgjithshëm të Saudisë (Allahu e ruajt). Es-selamu alejkum ue rahmetullahi ue beraketuhu. E lusim Allahun e Lartësuar që hirësia juaj të jetë shëndoshë e mirë, dhe do dëshiroja të dija gjykimin e sheriatit në çështjen time. Unë jam punonjës në një stacion treni, si kontrollor biletash, dhe, ndonjëherë, më ndodh që të udhëtoj me tren rreth 200 km. ose 450 km. A më lejohet që t'i shkurtoj namazet katër rekatëshe gjatë këtij udhëtimi?


Përgjigje: Ue alejkumus-selamu ue rahmetullahi ue beraketuhu. Duke u bazuar në çfarë përmendët, të lejohet që t'i shkurtosh namazet në distancat e lartpërmendura, sepse ne jemi të bindur, pas studimit që i kemi bërë kësaj çështjeje, se distanca e udhëtimit përcaktohet me përafërsisht 80 km. e më shumë. Allahu i dhëntë sukses të gjithëve, ues-selamu alejkum ue rahmetullahi ue beraketuhu.

[Pause_Print_Scroll]

Shkurtimi dhe bashkimi i namazeve për atë person që natyra e punës e bën atë të jetë në udhëtim vazhdimisht

Nga Abdulaziz bin Baz drejtuar vëllait të nderuar M.A., gjykatës në qytetin e Hajberit. Es-selamu alejkum ue rahmetullahi ue beraketuhu. Më mbërriti letra juaj, që mban datën 03.04.1389H dhe që kishte si përmbajtje pyetjen rreth lejimit të shkurtimit dhe bashkimit të namazeve për atë person që natyra e punës së tij e bën atë të jetë në udhëtim vazhdimisht, qoftë ai udhëtim jashtë Saudisë apo ndërmjet qyteteve të saj, në distanca në të cilat lejohet bashkimi dhe shkurtimi i namazeve, si psh shoferat e kamionave ose tregtarët, etj.


Përgjigja: Ata që u përmendën konsiderohen udhëtarë dhe e kanë të lejuar shkurtimin e namazeve dhe bashkimin e tyre ashtu siç u është lejuar të gjithë musafirëve, sipas mendimit të shumicës së dijetarëve, duke u bazuar në argumentet e përgjithshme të sheriatit në lidhje me këtë çështje. Dhe nuk dimë të ketë argument që e kundërshton këtë gjë. Ndërsa, për sa i përket mendimit të disa fukahave se ai i cili endet sa andej-këndej dhe ka me vete familjen e tij dhe që nuk e vendos të qëndrojë në një vend të caktuar, nuk i lejohet që të praktikojë lehtësirat e udhëtimit, ky mendim është i dobët, nuk dimë të jetë i bazuar në ndonjë argument nga sheriati, siç e ka bërë të qartë këtë Ebu Muhamed ibn Kudameh, në librin e tij el-Mugnij.

[Pause_Print_Scroll]

Cila është distanca e udhëtimit që e bën të lejuar shkurtimin, dhe nëse dikush e vendos që të qëndrojë diku më shumë se katër ditë, a i lejohet shurtimi i namazit?

Pyetje: Çfarë mendimi ka hirësia juaj në lidhje me udhëtimin që e bën të lejuar shkurtimin, a është i përcaktuar me distancë të caktuar? Çfarë mendoni për atë i cili e vendos të qëndrojë në një vend më shumë se katër ditë, a i lejohet ta shkurtojë namazin?


Përgjigje: Shumica e dijetarëve (xhumhuri) thonë se udhëtimi është i përcaktuar me atë distancë që përshkohet për një ditë-natë nga devetë dhe këmbësorët me ecje normale, e cila përafërsisht është 80 km. Kjo është distanca, e cila konsiderohet udhëtim në zakonin e njerëzve, ndryshe nga distancat e tjera që janë më pak se kaq. Gjithashtu, xhumhuri thonë se: kush e vendos që të qëndrojë diku më shumë se katër ditë, e ka detyrë t'i plotësojë namazet dhe ta agjërojë Ramazanin. Ndërsa, nëse qëndron më pak se katër ditë, i lejohet shkurtimi dhe bashkimi i namazeve si dhe mos-agjërimi, sepse origjina është që vendasi e ka detyrë ta plotësojë namazin, por iu lejua shkurtimi kur filloi udhëtimin. Është saktësuar se Profeti salallahu alejhi ve selem qëndroi në haxhin e lamtumirës katër ditë, duke e shkurtuar namazin, pastaj u zhvendos në Mina dhe në Arafat. Kjo tregon lejimin e shkurtimit të namazit për atë që vendos të qëndrojë katër ditë ose më pak. Kurse, për sa i përket qëndrimit të Profetit salallahu alejhi ve selem 19 ditë në Meke, në vitin e çlirimit, apo 20 ditë në Tebuk, kjo ka ndodhur sepse, ndoshta, Profeti salallahu alejhi ve selem nuk e kishte vendosur që të qëndronte aq gjatë, por qëlloi që qëndroi aq ditë për një arsye që nuk dihej se kur do përfundonte. Kjo është përgjigja e xhumhurit në lidhje me qëndrimin e tij në Meke, në vitin e çlirimit, dhe qëndrimin në Tebuk, në betejën e Tebukut, sepse ky mendim është më i sigurt për fenë e muslimanit dhe është në përputhje me origjinën: obligimi i faljes së namazit të drekës, ikindisë dhe jacisë katër rekate për vendasit. Nëse nuk e ka vendosur që të qëndrojë, por nuk e di se kur do kryejë punë dhe të udhëtojë, atëherë i lejohet t'i shkurtojë dhe t'i bashkojë namazet, si dhe mos të agjërojë Ramazanin, për sa kohë që nuk e vendos të qëndrojë më shumë se katër ditë apo të kthehet në vendin e tij. Allahu është që jep sukses.