Gazullorët e rinj

[Zana_ch]

IMZOT GJON GAZULLI, ARQIPESHKËV I SHKUPIT



Në shkrimet për klerikët Gazulli përmenden dy me këtë emër. Këta i përkasin shekujve XIX e XX. Gjon Gazulli i parë (që e kemi cilësuar i vjetri) ishte nip i Dom Zef Gazullit nga Dajçi. Kur ky i fundit vdes në vitin 1872 i shkruan një epitaf mbi rrasën e varrit xhaxhait, teksa ishte nxënës-xhakue në kolegjin Loteran. Më vonë do të kemi Gjon Gazullin e dytë (i riu) i cili ekzkutohet më 1927 për motive politike. Kurse Gjon Gazulli (1702-1753), Arqipeshkëv i Shkupit në shek. XVIII është përmendur ndër ne vetëm tash së voni, “kosovar nga Gjakova”, “doktor në teologji e filozofi” që ka botuar në Romë në vitin 1743 librin e tij shqip në dialektin e Gjakovës.

Ky pasardhës i denjë i Budit, Bogdanit, Hasit e të tjerë del të ketë qenë njëherësh dhe një njeri i spikatur i dijes e letrave. Shkrimi më i plotë për Gazullorët, ai i Dom Gaspër Gurakuqit, kufizohet vetëm në ata me prejardhje nga Dajçi i Zadrimës- “kjenë dhe janë të gjithë Gazullorë të Dajçit” – dhe vetëm për periudhën 1783-1938, duke mos përmendur jo vetëm Dom Mate Gazullin, por as Dom Pal Gazullin e shek. XVII le pastaj Imzot Gjon Gazullin, Arqipeshkëv i Shkupit, me të cilin gjeografia Gazullore shtrihet dhe në një hapësirë tjetër shqiptare në Gjakovë e në Shkup. Për origjinën e tij mund të thuhet ose ai ishte nga Gazullorët e shpërngulur në Zadrimë dhe për nevojat e shërbimit fetar ishte dërguar në Kosovë, ose (çka ka më tepër gjasë), një degëzim i Gazullorëve të Mirditës ishte vendosur me banim në Gjakovë e prej tij kishte rrjedhur edhe Imzot Gjon Gazulli, gjë që e përforcon edhe libri i tij i shkruar në “dialektin e Gjakovës”.