Bahtir Hamza,”Kohë që lane gjurma”

[kastrati]

Edhe në librin “Kohë që lanë gjurma”
pjesa e dytë,2006.
z.Dukagjin Hata, (kritik letrar) shkuran këtë RECENSION,për librin e Bahtir Hamzës, që i jepë fuqi njerzore dhe dashuri zemrore,-ATDHEUT,KOMBIT,KULTURES,dhe EDUKATËS


FJALA E RECENUESIT

Bahtir Hamza është një zë unikal në letrat poetike shqiptare, në gjithë hapësirën kombëtare, ku gëlon në trajta e ngjyra nga më të përndezurat tharmi estetik mbarëshqiptar. Poet bohem, kriticist i lindur, njeri i lirë në thelbin e tij gjenetik, Hamza është një individ, që në emër të poezisë dhe të vlerave estetike, ka sakrifikuar rehatinë e tij, komoditetin e gjërave në një përditshmëri të sëmurë, ku dualiteti në mes “të keshë a të jeshë”, siç konstaton Fromi, është një dualitet i vetë botës sonë. Bahtir Hamza, i përket pjesës së dytë të këtij postulati, pra pjesës “të jeshë”. Ai iu ka falur të tjerëve dashuri, duke marrë për vete pjesën e dhimbjes së gjërave, zhgjëndërr dhe zhgënjim.
Në alarmin e kombit, ai është një ushtar i radhëve të para të lirisë. Në alarmin e shkronjave shqipe, në ëndrrën e fjalës së bukur, ai është një meshtar i përkorë.
Në këtë libër, Hamza ka përmbledhur të thënat e miqve dhe armiqve për veten e tij, një tufë krijimesh poetike nga më të mirat që ai ka botuar deri më tani dhe kumtet e një folku humoristiko-alegorik, vjelë nga trevat e folkut, midis të cilëve është formuar poeti. Ajo që spikat në të trija këto shtrirje të objeksioneve të tij estetike, është një humor gri që shkon drejt të zezës (humori i zi), çfarë i jep dorë autorit t’i shikojë në rrafsh kritik veten dhe të tjerët.
Libri hapet dhe mbyllet me dy shkrime të Konicës, hapet me Testamentin e Mjeshtrit, lënë në Boston , në vitin 1942 dhe mbyllet me lutjen e tij të famshme të vitit 1932, drejtuar shkrimtarëve, në formën e një hymni liturgjik.
Kredoja psiko-poetike e Hamzës është zhgënjimi aktiv, nëpërmjet të cilit ai kërkon dhe zbulon rrënjët e të keqes individuale dhe kolektive të botës shqiptare. Ai nuk e shikon këtë të keqe si një udhëkryq, por si një reagim aktiv dhe dëshmi të mëvetësisë që duhet të kthehet në trajtën e saj arkitipale.
Për mbretërinë e së vërtetës
dhe lirisë,
unë Bahtir Hamza,
në mes të shqiptarëve
nuk jamë shqiptar, jam njeri.
Në mes të të huajve,
jam shqiptar, s’jam njeri.
Bahtir Hamza është një eksplorator i lirisë. Ai e gjen Kosovën e tij të dashur “në tokë’, “në qiell”, “në histori”, në rrënjët e mitit dhe të keqkuptimit historik, të plotë dhe të “shkundur si një gjethe vjeshte”, në të njëjtën kohë, duke e mbrujtur artin e tij poetik me magjijimin e fjalës së bukur, ku nën prizmin poetik të një bohemi, përthyhen vizionet e një idealisti të kulluar.
Bahtir Hamza është një mjeshtër i ndërtimit të situatave poetike, ku me anë të detajeve të holla dhe fine, na përcjell të vërtetat e mëdha, që flejnë në pavetëdijen e botës shqiptare.
Ky njeri i shetitur, pasi “i ka rënë botës pash më pash”, i vjelur me ëndrra, iluzione, zhgënjime e keqkuptime sipërore, dashuritë e nisura në një rrugë pa kthim, sikur çlirohet në vetminë e ironisë së tij therëse, duke u tallur me veten dhe ata që e rrethojnë, pak Shvejk, pak don Kishot, më shumë Promete që, në pamundësi për t’iu ridhënë bashkëkomabsve të tij zjarrin, e ka lidhur fatin e tij me dhurimin e përhershëm të kënaqësisë së rikrijimit poetik të botës, me anë të dashurisë pa shpërblim.
Libri që po merr lexuesi në dorë shënon një moment të ri në krijimtarinë e Bahtir Hamzës. Në këtë libër, autori duket më i menduar, më i shqetësuar, me më shumë humor e alegori, me më shumë dhimbje e zhgënim, me një ndjesi provokuese që sa vjen e rritet nga faqja në faqe, nga njëri pasazh tek tjetri.Edhe në këtë libër, Bahtir Hamza është vërtet Bahtir Hamzë, poet i lindur, i lirë në shpirt, në mendje e psikikë, një individ në kërkim “të rriskut të diellit” për vete dhe bashkëkombasit e tij.


Dukagjin HATA,


Marrë nga libri “Kohë që lanë gjurma”

(pjesa e dytë )2006.