Urdhërimi për të mirën dhe ndalimi prej të keqes

[Pause_Print_Scroll]

BIJTË E ADEMIT NUK JETOJNË, PËRVEÇ NË SHOQËRI


Çdo gjë e gjallë duhet, prej nevojës, të shkaktojë qëllime dhe dëshira përbrenda vetes me të cilat ai (veta e tij) e përcakton veprën e vet, dhe me të cilat ai i përcakton veprat e të tjerëve kurdo që kjo të bëhet e mundshme për të. Vërtet, njeriu është send i gjallë, ai lëviz me vullnetin dhe qëllimin e tij, dhe qeniet njerëzore nuk jetojnë, përveç duke u bashkuar në grupe dhe duke jetuar më njëri-tjetrin.

Kurdo që dy apo më shumë veta bashkohen, ne mes tyre duhet, doemos, të ketë urdhërim të ndërsjellë të disa gjërave, dhe ndalim të ndërsjellë të gjërave tjera. Për këtë arsye, bashkësia më e vogël është prej dy vetash, dhe është thënë: dy njerëz apo më shumë e përbëjnë një “bashkësi” (xhemat), dhe meqë bashkimi i tyre është pikërisht për namaz, kjo plotësohet vetëm me dy, ku njëri është udhëheqës (imam), dhe tjetri udhëhiqet (me’mum). Siç i tha Pejgamberi (salallahu alejhi ue selam) el-Melik ibn el-Huveirithit dhe shokut të tij:

“Kur të vijë koha e namazit, thirre ezanin dhe ikametin, dhe pastaj më i vjetri prej jush le të udhëheqë në namaz.” (Ka pasur të njëjtë në aftësi të leximit të Kur’anit.)

Përsa u përket çështjeve të rëndomta (të tjera pos namazit), është transmetuar në librat e hadithit se Pejgamberi ka thënë:

“Nuk është e lejuar për tre veta të cilët udhëtojnë, që ata të mos e zgjedhin njërin prej tyre emir (udhëheqës).”

[Pause_Print_Scroll]

KJO E URDHËRUAR DUHET TË JETË ME ATË TË CILËN E KA URDHËRUAR ALLAHU DHE PEJGAMBERI I TIJ


Urdhërimi dhe ndalimi, nga domosdoshmëria janë të pranishme me praninë e qenieve njerëzore. Sidoqoftë, personi mund të dështojë në urdhërimin e së mirës të cilën e kanë urdhëruar Allahu dhe Pejgamberi i Tij (salallahu alejhi ue selam), dhe të ndalojë të keqen të cilën e kanë ndaluar Allahu dhe Pejgamberi i Tij, dhe të jenë të urdhëruar që të bëjnë të mirën të cilën e kanë urdhëruar Allahu dhe Pejgamberi i Tij, dhe të ndalohen prej të keqes të cilën e kanë ndaluar Allahu dhe Pejgamberi i Tij. Megjithatë, përherë do të ketë një lloj të urdhërimit dhe ndalimit, dhe të qenit i urdhëruar dhe të qenit i ndaluar. Kjo mund të jetë me atë e cila është e kundërt me të mirën dhe të keqen të cilën e kanë definuar Allahu dhe Pejgamberi i Tij, apo kjo mund të jetë me atë e cila përmban elemente të së vërtetës të cilën Allahu e ka zbritur, dhe të pavërtetës për të cilën Allahu s’ka zbritur kurrfarë autoriteti. Nëse kjo përzierje merret si mënyrë e jetës (fesë), kjo është fe e risisë, gënjeshtrës, dhe shmangies. Dhe meqë, siç kemi treguar, çdo personi i gjallë jeton, vepron me vullnet të lirë, si një kërkues i synimeve, një “lërues i tokës”, qëllimet dhe veprat e kujtdoqoftë që s’janë për hir të Allahut, duhet pashmangshëm të bëjë vepra të cilat janë të çoroditura, ose jo për hir të Allahut – dhe kjo është e pavërtetë dhe e pavlefshme. Siç ka thënë Allahu:

Vërtet, përpjekjet tuaja janë të ndryshme. (Kur’an 92:4)

Veprat e tilla, të gjitha prej tyre, janë të pavlefshme sikur veprat (sadoqoftë të mira) të pabesimtarëve:

Ata të cilët e refuzojnë besimin, dhe pengojnë prej rrugës së Allahut, Allahu do t’i humbë të gjitha veprat e tyre. (Kur’an 47:1)

Sa u përket atyre që mohojnë, veprat e tyre janë sikur vegimi në një fushë të zbrazët. I eturi mendon se ajo është ujë, por kur e mbërrin atë, ai sheh se ajo është asgjë, dhe ai e gjen aty Allahun i cili do ta merrë atë në llogari, dhe Allahu është shumë i shpejtë në marrjen e llogarisë. (Kur’an 24:39)

Dhe ne i kthehemi tërë punëve të tyre të cilat ata i kanë bërë, dhe i bëjmë ato si pluhurin e shpërndarë. (Fjala saktësisht do të thotë pluhur i cili mund të shihet në ajër në rrezen e dritës e cila kalon nëpër një vrimë të vogël.) (Kur’an 25:23)

[Pause_Print_Scroll]

KUSH JANË “PËRGJEGJËSIT NGA MESI JUAJ” TË CILËT URDHËROJNË PËR ATË QË ËSHTË E MIRË?


Allahu na ka urdhëruar neve në Librin e tij që t’i bindemi Atij, t’i bindemi Pejgamberit të Tij, dhe t’ju bindemi atyre në pushtet nga mesi i besimtarëve duke thënë:

O ju që besoni, bindjuni Allahut dhe bindjuni Pejgamberit të Tij, dhe atyre prej jush që janë pushtet. Dhe nëse ju s’pajtoheni për ndonjë çështje, parashtrojeni atë të Allahu dhe Pejgamberi, nëse ju vërtet besoni në Allahun dhe Ditën e Fundit. Kjo është më e mira, dhe do të ketë përfundimin më të mirë. (Kur’an 4:59)

“Ata në pushtet” janë: poseduesit e pushtetit dhe njerëzit e tij. Ata janë të cilët i urdhërojnë dhe i ndalojnë njerëzit. Kjo ndahet nga ata të cilët kanë pushtet politik dhe të përkohshëm, dhe njerëzit e diturisë dhe ndikimit intelektual.

Kështu, “ata në pushtet” përbëhen nga dy kategori: dijetarët dhe sunduesit. Kur ata janë të drejtë, njerëzit janë të drejtë, dhe kur ata janë të prishur, njerëzit janë të prishur. Mu ashtu siç Ebu Bekr (Allahu qoftë i kënaqur me të) i tha el-Ahmesijes kur ajo pyeti:

“Për sa kohë do të mbetemi ne në këtë gjendje të mirë?” Ebu Bekr tha: “Përderisa sunduesit e juaj të jenë të drejtë.”

Të këtij grupi janë edhe mbretërit dhe dijetarët, dhe njerëzit e fesë, së bashku me këdo i cili është i pasuar nga dikush, i cili po ashtu është në pozitë udhëheqëse në mesin tuaj.

Secilit prej këtyre i takon që të urdhërojë atë çka Allahu e ka urdhëruar, dhe të ndalojë atë çka Allahu ka ndaluar. Për më tepër, secili që është i urdhëruar në Islam që ta dëgjojë emirin e tij, apo të tjerët, duhet t’i dëgjojë ata në (tërë atë që është) bindje ndaj Allahut, dhe mos t’i dëgjojë ata në mosbindje ndaj Allahut. Ebu Bekr kur e mori Hilafetin tha:

“O njerëz, për sa më përket mua, i forti prej jush është i dobët përderisa unë të marrë atë që u takon të tjerëve prej tij (dhe t’ua japë atë poseduesve të vërtetë). Më dëgjoni, përderisa unë ta dëgjoj Allahun, dhe nëse unë nuk i bindem Allahut, atëherë s’kam kurrfarë të drejte në dëgjueshmërinë tuaj.”

[Pause_Print_Scroll]

QËLLIMI I PASTËR KËRKOHET QË TË KËNAQET ALLAHU NË TË GJITHA VEPRAT E MIRA


Të gjitha veprat e mira duhet të përmbajnë dy elemente vijuese: që ato të bëhen vetëm për hir të Allahut, dhe që ato të jenë në pajtim me sheriatin. Kjo vlen për të dyjat, thëniet dhe veprat. Kjo është njëra prej kërkesave e të folurit të këndshëm dhe veprës së mirë, në çështjet e diturisë dhe të kuptuarit, si dhe në çështjet e zbatimit, adhurimit dhe devotshmërisë. Është transmetuar në një hadith sahi:

“Vërtet, tri kategoritë e para për të cilat Xhehenemi është ndezur janë: Njeriu i cili e ka mësuar diturinë dhe ua ka mësuar atë të tjerëve, dhe e ka lexuar Kur’anin dhe i ka mësuar të tjerët të lexojnë me qëllim që njerëzit të thonë: Ai është i dijshëm, dhe ai është recitues i mirë. Dhe njeriu i cili ka luftuar dhe është përpjekur ashtu që njerëzit të thonë: Ai është guximtar, dhe ai është luftëtar i mirë. Dhe njeriu i cili e shpenzon atë që i është dhënë atij dhe ka dhënë lëmoshë vetëm për atë që njerëzit të thonë: Ai është bujar, ai është dorëhapur.”

Këto tri lloje njerëzish dëshirojnë shikime të mahnitura, reputacion dhe nderim. Ata janë në kundërshtim me tri llojet tjera të cilat janë përmendur në Kur’an pas Pejgamberëve: përherë të sinqertë dhe besimtarë (es-sidikin), martirët në rrugë të Allahut (esh-shuheda), dhe vepruesit e drejtë të së mirës (es-salihin).

Ai i cili mëson diturinë me të cilën Allahu i dërgoi Pejgamberët e Tij dhe e mëson atë krejtësisht për hir të Allahut, është njëri prej es-sidikinëve. Dhe, kushdo që lufton që fjala e Allahut të jetë më e larta derisa të vdes është njëri prej Esh-shuheda, derisa ai që e jep pronën e tij si lëmoshë duke dëshiruar me të vetëm Fytyrën e Allahut, është njëri prej es-Salihin.

Për këtë shkak, ai i cili i ka lënë pas dore detyrat në pronën e tij, do të kërkojë që të kthehet në çastin e vdekjes. Ibn Abas ka thënë:

“Kujtdoqoftë që i është dhënë pasuri, por nuk e ka bërë Haxhin, as nuk e ka paguar Zekatin për shkak të asaj pasurie, në çastin e vdekjes do të kërkojë që të kthehet. Pastaj, ai e lexoi ajetin e Kur’anit: Dhe shpenzoni nga ajo që Ne ju kemi dhënë para se t’i vijë vdekja ndonjërit prej jush, dhe të thotë: O Zoti im, vetëm sikur të më kishe dhënë pak afat që unë të jap lëmoshë dhe të jem prej bamirësve. (Kur’an 63:10)

Pra, në këtë çështje të diturisë dhe retorikës, urdhëruesi për të mirën ka nevojë që të sigurohet se të gjitha informatat të cilat ai i tregon në lidhje me Allahun dhe Ditën e Fundit, dhe në lidhje me gjërat të cilat kanë qenë dhe janë, janë plotësisht korrekte. Po ashtu, ai duhet të sigurohet se çdo gjë që ai urdhëron në të tjerët dhe i ndalon ata është mu ashtu siç është sjellë nga pejgamberët e Allahut. Kjo është rruga e drejtë e cila është në pajtim me Sunetin dhe Sheriatin, dhe është rruga e pasimit të Librit të Allahut dhe Sunetit të Pejgamberit (salallahu alejhi ue selam).

Mu ashtu si aktet e adhurimit, të cilat mirren si devocion – nëse ato janë prej atyre të cilat Allahu i ka urdhëruar, dhe Pejgamberi i Tij ka urdhëruar që të bëhet ashtu – janë valide dhe korrekte dhe janë në pajtim me porosinë me të cilën Allahu i ka dërguar pejgamberët. Në anën tjetër, aktet e “adhurimit” të cilat s’janë ashtu (d.m.th. s’janë pjesë e asaj çka Allahu dhe Pejgamberi i Tij kanë urdhëruar) janë të pavërteta, marrëzi, dhe risi (në fe) e cila të shmangë, ndonëse përkrahësit e saj mund ta quajnë atë: dituri, të kuptuar, devocion, ushtrime, përjetime, apo stacione/pozita.

Ai (urdhëruesi për të mirën) po ashtu duhet të urdhërojë vetëm për shkak të urdhërit të Allahut, të ndalojë vetëm për shkak të ndalesës së Allahut, dhe të informojë vetëm me atë me të cilën Allahu na ka informuar, sepse kjo është e vërteta, besimi i vërtetë, dhe udhëzimi, ashtu siç na kanë informuar Pejgamberët. Kjo, mu ashtu siç adhurimi i vërtetë kërkon që Fytyra e Allahut të jetë gjëja e vetme që synohet me të. Nëse ndonjë gjë prej kësaj bëhet nga pasimi i epshit, apo që të kërkohet reputacion dhe shikimi i mahnitur, kjo është sikur situata e atij i cili lufton nga guximi dhe pasioni, dhe në kërkim të shikimeve të mahnitura të të tjerëve.

Prej kësaj, ju mund të kuptoni atë në të cilën kanë rënë shumë njerëz të diturisë, ndikimit dhe të devocionit në adhurim dhe mirëqenie. Shumë njerëz të këtillë flasin shumë gjëra të cilat janë në konflikt me Kur’anin dhe Sunetin, apo atë e cila përmban disa elemente në pajtim me Kur’anin dhe Sunetin dhe elemente të tjera në konflikt me to. Dhe shumë prej tyre iu përkushtohen akteve të “adhurimit” në të cilat Allahu kurrë s’i ka urdhëruar, dhe në të vërtetë, të cilat Ai i ka ndaluar, apo akte te devotshmërisë të cilat përmbajnë elemente të urdhëruara nga Allahu, dhe elemente të tjera të cilat kanë qenë ndaluar. Dhe shume prej tyre luftojnë në luftra të cilat s’janë në pajtim me luftimin i cili është urdhëruar nga Allahu, apo i cili përmban elemente të urdhëruara nga Allahu, dhe elemente të tjera të cilat Ai i ka ndaluar.

Për më tepër, përbrenda secilës prej këtyre kategorive: të urdhëruara nga Allahu dhe Pejgamberi i Tij, të ndaluara, dhe kombinim i elementeve nga secili lloj, janë tri mundësi të qëllimeve nga ana e bërësit: qëllimi i pastër për hir të Allahut, pasimi i epshit personal, apo përzierje e këtyre dyjave. Kjo përbën shumën e nëntë kategorive në fushën e qëllimit dhe validitetit të veprës.

Përsa i përket veprës së keqe në këto çështje, është e mundur që bërësi i tyre të jetë në gabim, apo thjesht të harrojë, në të cilin rast ato janë të falura, mu si në rastin e gjyqtarit i cili përpiqet ta arrijë vendimin korrekt, por gabon. Po ashtu, veprat e këqija mund të jenë mëkate të vogla (Sagha’ir) të cilat shlyhen me shmangien nga mëkatet e mëdha (kaba’ir), apo ai mund të falet përmes pendimit, apo me vepra të mira të cilat i fshijnë të këqijat, apo ato mund të jenë shlyer përmes fatkeqësive në jetë, apo për arsye tjera. Megjithatë, feja (rruga) e Allahut me të cilën Ai dërgoi librat e shpallura dhe me të cilën Ai dërgoi pejgamberët, është ajo çka thamë më parë: kërkimi i Allahut me vepra të mira (d.m.th. bindja ndaj Tij).

[Pause_Print_Scroll]

ALLAHU NUK PRANON PREJ NDONJËRIT TJETËR POS ISLAMIT


Ky është koncepti i përgjithshëm i Islamit, tjetër pos së cilit Allahu s’do të pranojë prej ndonjërit. Allahu ka thënë:

Kushdo që dëshiron tjetër fe pos Islamit, ajo kurrë s’do të pranohet prej tij, dhe në Jetën e Përtejme ai është në mesin e të humburve. (Kur’an 3:85)

Allahu dëshmon se s’ka perëndi tjetër Përveç Tij, dhe engjëjt (po ashtu dëshmojnë) dhe dijetarët. Drejtësia e tij është e përsosur. Nuk ka zot përveç Atij, të fuqishmit, të urtit. Vërtet, rruga (feja) në shikimin e Allahut është Islami (nënshtrimi) (Kur’an 3:18-19)

[Pause_Print_Scroll]

DOMETHËNIET E ISLAMIT


Koncepti i i Islamit përmban dy kuptime. I Pari është nënshtrimi aktiv ndaj urdhërit të Allahut, dhe tjetra, që Muslimani të mos jetë arrogant dhe kryelartë. E dyta është sinqeriteti absolut, siç ka thënë Allahu:

...dhe njeriu plotësisht i poseduar nga Një. (Kur’an 39:29)

Pra, ai s’është i ndarë nga më shumë se një, dhe kjo është kur robi i dorëzohët plotësisht Allahut, Zotit të Botave, siç ka thënë Allahu:

Dhe kush ia kthen shpinën traditës së Ibrahimit (teuhidit) përveç atij i cili është zhytur në marrëzi. Ne e kemi zgjedhur atë (Ibrahimin) në këtë botë, dhe në Jetën e Përtejme ai do të jetë në mesin e të drejtëve. Dhe kur Zoti i tij i tha atij: Nënshtrohu, ai tha: Unë i jam nënshtruar Zotit të botave! Dhe Ibrahimi e këshilloi të birin e tij dhe kështu veproi edhe Jakubi me të (thënien): Bijë të dashur, vërtet Allahu ka zgjedhur për ju rrugën (fenë), pra ruajuni që mos të vdisni, përveç duke qenë të nënshtruar (në Islam) (Kur’an 2:130-132)

Thuaj: vërtet Zoti im më ka udhëzuar në rrugën e drejtë. Në rrugën e Ibrahimit, i cili ishte prej atyre që ishin me besim ta pastër dhe s’ishte prej idhujtarëve. Thuaj: Vërtet, namazi im, kurbani im, jeta ime, dhe vdekja ime janë për Allahun, Zotin e botave. Ai nuk ka ortak! Unë jam urdhëruar me këtë, dhe unë jam i pari prej Muslimanëve. (Kur’an 6:161-163)

Trajta foljore e derivuar nga Islami (aslama) nganjëherë paraqitet si folje jokalimtare, si në ajetet e mësipërme, dhe si në thënien e Allahut:

Dhe, kthehuni te Zoti juaj dhe nënshtrojuni Atij para se t’u vijë dënimi, dhe të mos ketë kush t’ju ndihmojë. (Kur’an 39:54)

Ajo (Belkisa, mbretëresha e Shebës) tha: Unë i kam bërë padrejt vetes! Dhe unë tash, së bashku me Sulejmanin, i nënshtrohem Allahut, Zotit të botrave. (Kur’an 27:44)

A kërkojnë ata tjetër fe pos fesë së Allahut? Dhe Atij i është nënshtruar çdo gjë në tokë qiej dhe tokë, vullnetarisht dhe pa dëshirë, dhe Atij ata do t’i kthehen. (Kur’an 3:83)

Thuaj, a të lusim tjerë krahas Allahut? Gjëra të cilat as nuk bëjnë dobi e as dëm. Dhe të kthehemi prapa pasi që Allahu na ka udhëzuar? Sikur ai të cilin djajtë e posedojnë, dhe i hutuar bredh nëpër tokë. Ai ka shokë të cilët e thërrasin atë në udhëzim duke thënë: Eja tek ne. Thuaj, vërtet udhëzim është udhëzimi i Allahut, dhe ne jemi urdhëruar që t’i nënshtrohemi Allahut, Zotit të botave. (Kur’an 6:71)

Herave tjera folja aslama (nënshtrimi) paraqitet si folje kalimtare (me “fytyrën e njeriut” si objekt direkt) së bashku me konceptin e ihsanit (bamirësisë), si në thënien e Allahut:

Ata thanë: Askush s’do të hyjë në Parajsë, përveç Çifutit dhe të Krishterit. Këto janë shpresat e tyre. Thuaj: Silleni dëshminë tuaj nëse e thuani të vërtetën. Jo! Kushdo që ia nënshtron fytyrën e tij Allahut dhe është muhsin (bamirës), ai e ka shpërblimin e vet të Allahu. Për ta s’ka frikë, dhe ata nuk do të pikëllohen. (Kur’an 2:111-112)

Dhe kush është në rrugë me të mirë se ai i cili ia nënshtron fytyrën e tij Allahut dhe është bamirës, duke pasuar traditën e Ibrahimit (të teuhidit), dhe Allahu e zgjodhi Ibrahimin për mik. (Kur’an 4:125)

Allahu e ka refuzuar nocionin se mund të ketë ndonjë fe (rrugë) tjetër e cila është më e mirë se kjo rrugë. Dhe kjo është të nënshtruarit fytyrën Allahut me bamirësi (ihsan). Dhe Ai na informoi se cilido që ia nënshtron fytyrën e tij Allahut dhe është bamirës, e ka shpërblimin e tij të Allahu, dhe s’do të ketë frikë as pikëllim për të. Ai e vendosi këtë koncept gjithëpërfshirës dhe këtë pyetje të përgjithshme si kundërshtim ndaj atyre të cilët imagjinonin se askush s’do të hyjë në Parajsë, përveç atij që është besnik ndaj judaismit apo Krishterizmit

[Pause_Print_Scroll]

DOMETHËNIA E TË NËSHTRUARIT FYTYRËN ALLAHUT


Të dy konceptet e fundit: të nënshtruarit fytyrën Allahut, dhe bamirësia janë dy kërkesat e njëjta për pranimin e veprave të personit, e cila qe diskutuar më herët d.m.th. që vepra të bëhet me sinqeritet të plotë për hir të Allahut, dhe që ajo të jetë korrekte, në pajtim me sunetin dhe sheriatin. Kjo sepse të nënshtruarit fytyrën Allahut sjell vullnet dhe qëllim për hir të Allahut, siç thotë një poemë:

“Kërkoj falje prej Allahut për mëkatet të cilat s’mund t’i numëroj.”

Zoti i robëve, për të është fytyra dhe vepra (e njeriut).”

Këtu janë përdorur katër fjalë të ndryshme: nënshtrimi i fytyrës së njeriut, të drejtuarit e fytyrës, dhe drejtimi i fytyrës (nga Allahu), si në thënien e Allahut:

Dhe drejtoni fytyrat tuaja në çdo namaz. (Kur’an 7:29)

Dhe drejtoje fytyrën tënde në rrugën (fenë) si një monoteist i pastër; rruga natyrore në të cilën Allahu e ka bërë njerëzimin. (Kur’an 30:30)

Dhe siç citohet Ibrahimi (paqja qoftë mbi të) duke thënë:

Vërtet, unë e kam drejtuar fytyrën time nga Ai i cili shpiku qiejt dhe tokën, si një monoteist i pastër, dhe unë s’jam prej idhjutarëve. (Kur’an 6:79)

Pejgamberi (salallahu alejhi ue selam) thoshte të njëjtën gjë në lutjen hyrëse të namazit të tij të natës:

“Unë e drejtoj fytrën time nga Ai i cili shpiku qiejt dhe tokën, si një monoteist i pastër, dhe unë s’jam prej idhujtarëve.”

Në hadithin sahi, el-Bera ibn Azib rrëfen:

“Pejgamberi më mësoi të them para se të flej: “O Allah, unë e kam dorëzuar veten time te Ti, dhe e kam drejtuar fytyrën time nga Ti…”

Fjala për “fytyrë” në Arabishte, uexhh, mund të ketë domethënien e atij (i cili) e drejton veten (el-Muteuaxhih), dhe mund të ketë domethënien: ajo që është e drejtuar nga apo në drejtim të diçkaje (el-Muteuexheh Ilaihi, apo el-Muteuexhih Nehvehu). Siç është thënë: Cilin drejtim (uexhh, saktësisht: “fytyrë”) e do? d.m.th. në cilin drejtim apo anë synon të shkosh? Kjo sepse këto dy koncepte duhet të jenë së bashku, dhe janë përshëndetje. Kurdo që personi përballet me diçka, fytyra e tij po ashtu përballet me të njëjtën gjë, dhe fytyra e tij është parakusht i “të drejtuarit” të tij nga diçka. Ky është rasti në veprat e jashtme dhe të brendshme, dhe kjo i bën katër gjërat (d.m.th. ajo që është e drejtuar dhe ajo që drejton, secila prej tyre e jashtme dhe e brendshme). E brendshmja është origjina, ndërsa e jashtmja është përmbushja dhe simboli. Kështu, kur njeriu e drejton zemrën e tij nga diçka, “fytyra” e tij e jashtme pason procesin.

Kur robi i Allahut e ka qëllimin dhe synimin e dëshiruar të tij që ta drejtojë veten nga Allahu, kjo është mirësia e vullnetit dhe qëllimit të tij. Nëse, në të njëjtën kohë ai është bamirës, ai i ka arritur dy tiparet: se veprat e tija janë të mira dhe ai nuk shoqëron askë në adhurim të Zotit të tij. (Shiko Kur’anin 18:110) Kjo, përsëri, është domethënia e lutjes së Umerit, i cili thoshte:

“O Allah, bëji të gjitha veprat e mia të mira, dhe bëri të gjitha ato krejtësisht për Fytyrën tënde, dhe mos bëj në këtë ndonjë pjesë për dikë tjetër.”

[Pause_Print_Scroll]

DEFINICIONI I VEPRAVE TË MIRA


Vepra e mirë është bamirësia (ihsani, i cili është konstrukt dëshiror, që do të thotë të bësh diçka të mirë), d.m.th. bërja e veprave të mira, dhe veprat e mira janë ato të cilat Allahu na ka urdhëruar t’i bëjmë. Ajo çka Allahu na ka urdhëruar të bëjmë, është ajo të cilën Ai e ka vendosur në ligj (sheriat), dhe ajo që është në pajtim me Kur’anin dhe Sunetin e Pejgamberit të Tij (salallahu alejhi ue selam). Allahu na ka informuar se kushdo që e pastron qëllimin e tij për hir të Allahut, dhe praktikon ihsan në veprat e mira e meriton shpërblimin dhe sigurinë nga dënimi.

Për këtë arsye, imamët e selefit (gjeneratat e para të drejta), i kombinonin këto dy koncepte, si në thënien e el-Fedhil ibn Ijad në lidhje me domethënien e thënies së Allahut: Që ai t’u sprovojë se cili jeni më bamirës në vepra (Kur’an 67:2), ai tha:

“Më e sinqerta dhe më korrekte.” I është thënë atij: “O Ebu Ali, çfarë është domethënia e më e sinqerta (prej veprave) dhe më korrektja?” Ai tha: “Vërtet, çfarëdo vepre, ndonëse mund të jetë korrekte, e cila s’bëhet me sinqeritet, ajo nuk pranohet; nëse ajo bëhet me sinqeritet, por s’është korrekte, kjo po ashtu nuk pranohet, përveç nëse dhe derisa të bëhet krejtësisht për hir të Allahut, dhe vepra korrekte është ajo e cila është në pajtim me sunetin.”

Po ashtu është transmetuar nga Ibn Shahin dhe el-Lalika’i prej Se’id ibn Xhubejrit se ai ka thënë: “Asnjë thënie nuk pranohet pa vepër. Dhe asnjë thënie dhe vepër s’pranohet pa qëllim të pastër. Dhe asnjë thënie, vepër dhe qëllim s’pranohet, përveç nëse ajo është në pajtim me sunetin. Kjo thënie po ashtu është trasnmetuar nga el-Hasan el-Basri, i cili e përdorte fjalën “s’është e vlefshme” në vend të “s’është e pranuar”.

Në këtë ka refuzim të pozitës së sektit të quajtur Murxhia, të cilët konsiderojnë se vetëm thënia gojore (d.m.th. shprehjen e besimit) është e mjaftueshme. Më saktë, ai na informon se vepra dhe thënia janë të domosdoshme, siç kemi shpjeguar gjerësisht tjetërkund. Dhe ne kemi shpjeguar se vetëm “besimi” i zemrës, dhe shprehja e gjuhës, së bashku me praninë e urretjes për Allahun dhe ligjet e tija, dhe arrogancën para Allahut dhe ligjeve të Tija, s’mund të quhet besim (iman) sipas konsensusit të besimtarëve – jo derisa ky “besim” të bashkohet me vepra të mira. Origjina e veprës është vepra e zemrës, dhe kjo është dashuria e saj, dhe respekti i madh dhe përulja e cila eliminon urrejtjen dhe arrogancën.

Pastaj, ata vazhduan duke thënë: Thënia dhe vepra s’pranohet, përveç me qëllim të sinqertë. Kjo është e qartë: thënia dhe vepra e cila nuk ndërmerret krejtësisht për hir të Allahut, nuk pranohet nga Allahu.

Pastaj, ata vazhduan më tutje: Thënia, vepra dhe qëllimi s’pranohen, përveç nëse janë në pajtim me sunet, dhe suneti këtu do të thotë sheriat (ligj). Dhe kjo është ajo çka Allahu dhe Pejgamberi i Tij kanë urdhëruar. Thënia, vepra, dhe qëllimi i cili nuk urdhërohet me sunet, me sheriat, d.m.th. që Allahu ka urdhëruar është bidat (risi në fe), dhe çdo risi është shmangie, dhe s’është prej asaj çka Allahu do, ashtu që Allahu nuk e pranon atë, dhe ajo s’është e vlefshme. Shembuj janë veprat e idhujtarëve, të Krishterëve dhe Çifutëve.

[Pause_Print_Scroll]

DOMETHËNIA E “SUNETIT” NË PREDIKIMIN E SELEFIT


Fjala “sunet” në predikimin e selefit (gjeneratave të para të drejta), e ka pasur domethënien “sunet” (d.m.th. tradita apo rruga e Pejgamberit) në aktet e adhurimit dhe në besime, ndonëse shumë prej atyre që shkruajtën në lidhje me sunetin menduan me këtë shtjellimin e besimit. Shembull për këtë është thënia e Ibn Mes’udit, Ubej ibn Ka’abit, dhe Ebi ed-Derdas (Allahu qoftë i kënaqur me ta) i cili tha:

“Përpjekjet e pakta në diçka që është sunet janë më të pëlqyeshme se përpjekja në diçka që është bidat (risi në fe).”

Dhe Allahu është i Gjithdijshëm.

I tërë lavdërimi i përket Allahut. Paqja dhe përshëndetjet e Allahut qofshin mbi Muhamedin, popullin e Muhamedit, dhe shoqëruesit e tij.

Ky është fundi i fjalëve të shejh Ibn Tejmijes.

Kjo është kopjuar nga një origjinal i lashtë, prej atij që ka nevojë për mëshirën e Allahut, Meuhub ibn Ahmed ibn Hilal es-Salihi el-Hanbeli, Allahu ia faltë mëkatet me Mëshirën dhe Bujarinë e Tij. Ai e përfundoi këtë kopjim në fund të vitit 840 pas hixhretit në shkollën Islamike të njohur “el-Medrese el-Xheuzie” në Damask.

I tërë falënderimi i takon Allahut. Ai është i Mjaftueshëm dhe Mbrojtësi më i mirë.