Leter e hapur

[valiii]

Kishte pyetur Rama se kend e ka kundershtar, ata i thane LULIN ...

RAMA: Cilin Lul ?

Ata: qaj qe (ka me) ta ka ngul :))


Urime BASHA (gjysme Pejoni)

[Xuki]

U kanë mirë mi ngushllue Bamir Topin dhe Ismailin e Kadarejve që humbi Edvini.....keq u ka kanë tybe....

[hasanmehmeti]

Kadare ka brengat e veta dhe ajo lidhet me planet e tij qe me leht do i kryente me Edin se me Bashen.

Tek e fundit te dy Kadare dhe Ideologjia e Socialisteve rrjedhin nga i madhi i tyre shoku Enver.

Une i preferoj Edit nese don me fitu , le te bashkohet me Milloshin e Partis Komuniste se i kishte fituar rrethe 1mije vota.

[e_martumja]

Postimi origjinal është bërë nga valiii

Kishte pyetur Rama se kend e ka kundershtar, ata i thane LULIN ...

RAMA: Cilin Lul ?

Ata: qaj qe (ka me) ta ka ngul :))

RAMA I pergjigjet: Oh mu sma ngul askush vet ja nguli vetes i mbushi hunt perdit Kuptohet me asishne e qehtson pak


Urime BASHA (gjysme Pejoni)

Bash me gezoj qekjo buzeqeshja ime ahhaha

Bravo, Vertet Shqiperia po ndryshon dhe po ec perpara.

[Honesty^uk.]

Kadare ky humbës i madh



Kadare i shkroi z. Bashës një letër të hapur ku i kërkonte të jepte dorëheqjen. Kadare pa dyshim mbetet një shkrimtar i madh jo vetëm për letërsinë shqiptare, por edhe për atë botërore. Ky fakt nuk do të thotë aspak se Kadare mund të flas për çdo ngjarje dhe për çdo fenomen që ndodh në shoqërinë shqiptare.
Kadare para se të jetë një shkrimtar i madh ashtu siç është vlerësuar deri më sot, është një qytetar i thjeshtë, është njeri dhe për rrjedhojë edhe ai mund të jetë i ngarkuar me emocione, mund të gaboi, nuk mund të di çdo gjë dhe nuk mund të njoh çdo fenomen qoftë edhe jashtë fushës së tij.
Kadare i shkruan Bashës se duhet të jap dorëheqjen. Nuk e kuptoj se si ky i fundit mund të bëj një gjë të tillë, kur ai nuk e mban një postë të tillë, por është një kandidat potencial për ta fituar atë. Z. Basha nuk është kryetar bashkie në detyrë që të jap dorëheqjen. Ai është një kandidat potencial, i cili përmes votës së qytetarëve beson se do të jetë fitues jo vetëm moral por edhe politik.
Me të drejtë Basha është shprehur me letrën e tij të hapur që i ka dhënë përgjigje shkrimtarit se nuk mund të jap dorëheqje në këtë moment, sepse do të tradhtonte të gjithë ato mijëra qytetarët që i kanë besuar votën, vullnetin e tyre të lirë e demokratik. Ai nuk mund të thyej shpresat e qytetarëve që e kanë votuar, të cilën duan dhe kërkojnë një qytetet modern që të jetë i tyre dhe në funksion të jetës së tyre.
Kadare me të drejtë është i shqetësuar për situatën politike në vend, por ai dhe shumë intelektual të tjerë kur shikojnë fenomene të tilla në arën sociale shqiptarë, duhet të ndjehen sa fajtorë aq edhe të dështuar. Nëse shoqëria e një vend nuk ec përpara, por bën hapa mbrapa duke mbetur pothuajse në konflikt të përjetshëm, do të thotë se fajtor janë edhe intelektualët që janë pjesë natyrore e saj.
Në njëzet vitet e fundi në Shqipëri kanë ndodhur të gjitha: prosperitet, regres, gëzim, hidhërim, paqe, luftë, por në asnjë rast klasa intelektuale e këtij vendi nuk e ka ngritur zërin e saj në formën e një arsye humane për të mbrojtur interesin e përgjithshëm qytetar, por gjithmonë ka reaguar mbi bazën e emocioneve, euforive dhe interesave të njëanshme politike.
Kadare, edhe pse pa dyshim mbetet një shkrimtar i madh dhe një simbol i letrave shqipe, ai nuk është një protagonist i politikës shqiptare, ai nuk është një qytetar aktiv i realitet shoqëror shqiptar. Ai nuk qëndroi në Shqipëri për të luftuar bashkë me qytetarët e këtij vendi që të ishte me Europian se sa ka qenë deri tani, më i begatë se sa ka qenë deri tani, me demokrat se sa ka qenë deri. Ai, zgjodhi të jetoi në mesin e Europës, ku herë pas here na dërgon rekomandime se si duhet të jetë jeta jonë, kur në të njëjtën kohë e tija është krejt e ndryshme nga e jona.
Ai zgjodhi të jetoi në Paris, ku kultura jo vetëm respektohet, por është çelësi dhe zemra e shoqërisë nga ku lindin dhe zhvillohen demokracia e politika. Të jetosh në Paris për një njeri si Kadareja është fare e thjeshtë dhe komode, të jetosh në Shqipëri si një qytetar i thjeshtë dhe demokrat jo vetëm është shumë e vështirë, por shumë herë e pamundur.
Shkrimtari Kadare, duhet të vijë më shpesh në Shqipëri dhe pse jo, të jetoi përgjithmonë këtu me qytetarët e tij, për ta kuptuar mirë këtë vend. Ai duhet të jetoi këtu mes qytetarëve, që ëndrrat e tyre të mos i duken absurde, përkundrazi legjitime dhe të bukura. I dashur shkrimtar i madh Kadare, ti je njeriu që na ke frymëzuar për një jetë më të mirë, por kurrë nuk na ke mësuar se si mund të realizohet konkretisht ajo, sepse ti nuk ke jetuar mes nesh realisht, por thjeshtë virtualisht përmes letrave të tua.
Unë, i dashur Kadare, jam intelektual i ri, kam studiuar për rreth gjashtë vjet studimet universitare dhe pasuniversitare me rezultate të shkëlqyera në Itali. Unë, ndryshe nga ju, pasi kreva këto studime vendosa të kthehem në vendin tim. Këtë nuk e bëra për modesti apo për ambicie të mia personale. U ktheva në Shqipëri, se ky është vendi im, ku unë u linda dhe u rrita. Këtu kam familjen time, miqtë e mi.
Jam kthyer me bindjen dhe dëshirën që ky vend të bëhet i begatë, demokratik dhe europian ashtu siç e meriton dhe ka aspiruar në vite. Mos mendoni se është e lehtë të lësh Europës dhe stilin e saj të jetës dhe të kthehesh në Shqipëri. Vendi ynë ashtu siç edhe ju e dini shumë mirë dhe e keni përshkruar në letrat tuaj është një vend magjik, por që magjinë nuk e prekin qytetarët, të zotët, të aftët dhe më të mirët.
Shqipëria ka kaluar periudha të zeza në kaluarën, por në vitet e fundit, të paktën ne që kemi jetuar jashtë e shikojmë se ky vend më në fund po ndryshon për mirë. Ndoshta hapat e ndryshimit nuk janë me ritmet e larta, por ato janë të dukshëm dhe të prekshëm. Kjo ka ndodhur edhe për shkak të rrymave të reja që po fryjnë në politikën shqiptare. Një shembull i tillë është padyshim edhe z. Basha, i cili me stilin e tij sa origjinal dhe perëndimor në të njëjtën kohë, u tregoi qytetarëve se politika nuk bëhet vetëm nga politikanët dhe për politikanët, por politikanët dhe qytetarët bashkëpunojnë së bashku në ide dhe projekte për ta bërë jetën e përbashkët me standarde të larta ekonomike, politike dhe demokratike.
Kur shkruajmë sidomos për politikën shqiptarët, pavarësisht vlerave dhe peshës që kemi si figura publike duhet të bëjmë shumë kujdes, sepse politika shqiptare është një zonë e minuar, por jo sigurisht me bomba por me emocione dhe paragjykime. Ndoshta, nuk ishte momenti që ju të shkruanin një letër të hapur ku i kërkonin dorëheqjen Bashës, i cili në ndryshim nga Rama nuk ka qenë jo për tre mandate rresht kryetar bashkie por as edhe për një sekondë të vetëm. Nëse, në situatën aktuale politike dikush duhet të jap dorëheqjen, ky pa dyshim duhet të jetë z. Rama. Ai ka tre mandate si kryetar bashkie i kryeqytetit, dhe nuk mendoj se rikandidimi i tij do të sjellë diçka të re dhe të ndryshme nga ato që ka aplikuar deri tani.
Ju, shkrimtar i dashur për shumë lexues në gjithë botën, gjithmonë keni shkruar për të rinjtë. Atëherë, një i ri, plot energji, me ide të qarta politike për qytetarin është pikërisht Basha. Ai nuk përfaqëson asnjë të kaluar të vjetër në politikën shqiptare. Ai është një model që qytetarët e kanë votuar masivisht dhe që kanë besim të madh tek idetë e tij, sepse ai përfaqëson të renë, përfaqëson ëndrrën europiane, përfaqëson vizionin perëndimor të të bërit politik.
Z. Kadare, ti mbetesh një figurë frymëzuese për shumë shqiptarë, prandaj mendoj se duhet të jeni shumë të kujdesshëm, të njëanshëm dhe të sinqertë kur të shkruani. Një fjalë e juaj vlen shumë. Prandaj, ajo mund të jetë shumë e dobishme, kur është origjinale e jotja dhe e mbushur me arsye qytetare, por ajo mund të jetë edhe shumë e dëmshme, kur nuk është origjinale e juaja, por e mbushur me emocione dhe me hije paqartësie.
I dashur Kadare, ju besoi e dini shumë mirë, se demokracia nuk është një betejë që ju mund ta drejtoni dhe ta bëni nga larg. Demokracia është një betejë vlerash, aksionesh që mund të ndërmerren vetëm duke jetuar në komunitet dhe mes qytetarëve. Ju nuk mund të flisni për demokracinë shqiptare, për sa kohë ju keni vendosur ta abstenoni duke zgjedhur të jetoni në një vend si Franca, që ka një demokraci tej të kristalizuar dhe funksionale.
Nëse doni që Shqipëria të jetë europiane, demokratike dhe e begatë, atëherë kthehuni në Shqipëri që kontributin tuaj politik dhe idetë tuaja largpamëse me vlera perëndimore t’i zhvilloni dhe rrisni bashkë me qytetarët tuaj në realitetin social të shqiptar.
Mos mendoni se ne që jemi kthyer tashmë në Shqipëri jemi të “çmendur”, apo që nuk na pëlqen jeta europiane. Ne, jemi kthyer ashtu siç është kthyer edhe z. Basha, sepse kemi besimin e plotë se ky vend do të behët vetëm nga ne shqiptarët. Nëse ne i kthejmë shpinën vendin tonë, atëherë ne do të mbetemi si “hardhuca” pa identik nëpër botë dhe ky vend do të rrezikoj të mbetet i shkretë dhe i thatë si një bimë e njomë që ka ditë pa u vaditur me uji.
Ju z. Kadare pa dyshim mbeteni një njeri i madh i letrave, por ju mbeteni një humbës i madhe i politikës shqiptare, sepse ju tashmë jo vetëm i keni humbur të gjitha ato, por me kuptimin e mirë të fjalës keni humbur edhe vetë Shqipërinë që nga momenti kur vendosët t’i kthenit shpinën për ta ndërruar atë me Parisin magjepsë dhe Francën demokratike.

[elvio]

Dikush tha,,,,,,,,,,,,

Te kesh dy

Nje ta mbash,edhe nje ta cash,,,

Ideologji ta pabaza.

Vec fakte qe tregojne ndikim pozitiv s'ka, se fjale ka boll nga te dy palet.

Edvini nuk eshte ngop nga 100 mije euro per nje leje bakshish(leje pallati)edhe Lulolja s'arriti te siguroje aq sa duhet nga Kalimashi.


Vullneti i populli s'mundej te respektohej nga klanet e qeverise aktuale qe u bene gazi i botes perreth.

Si xhaxhi ne kohet ngjasojne!!!

[Gjumashja]

kape njonin shuto tjetrin.. kerrsh u bofshin

[Neferta]

Kadareje eshte i madhe ne letrat shqiptare sikur edhe Qosja e sa per politike nuke jetojne ne kete bote. Populli per ta eshte nje personash i imagjinuar jo nje faktore i mirfillet i realitetit.

[uck_aksh]

Postimi origjinal është bërë nga panta_rhei

Shqetesimi i Kadarese eshte shqetesim i te gjithe shqiptarve. Do te thote i 7 milion shqiptarve.

Ai e ka drejtuar letren aty ku shpreson se ka njitrohe arsye e civilizim.
"Leshoja rrugen te cmendurve, idioteve!".

Kur behet keq, dhe na e dijme qysh din me u ba keq ne Shqiperi, e kemi pa, bash qata qe thojne "Kadareja po don me u ba faktor, prandaj po perzihet", do te thone "u kall shqiperia e Kadareja nuk e rrujti bile as nje mesazh nuk e dha". Pra, shqiptaret te vrasin nese hyp, te vrasin nese zhdryp.

Kur kish pas ardh ne trojet shqiptare per here te pare nje nderkombetar, kish pas thane "more ketu pernimen po ta lypka b*tha, spaskan faj keta qe po lypkan me ua ngule".

panta vetem dua ta dij se sa vota jan per edin edhe ata qe e kan dhan voten edit a jan te atij lloji qe e ke cek me lart

[uck_aksh]

Postimi origjinal është bërë nga Gjumashja

kape njonin shuto tjetrin.. kerrsh u bofshin

po bahen kerrsh fukarenjet se ata ne kolltuqe edhe i shikojn protestat e vrasjet ne tv plazma

[Gjumashja]

Postimi origjinal është bërë nga uck_aksh

po bahen kerrsh fukarenjet se ata ne kolltuqe edhe i shikojn protestat e vrasjet ne tv plazma

edhe fukaraja le te mbushet mend ndonjehere..!

Kadare: Serbia ka detyrim ta njoh Kosovën

Shkrimtari i madh Ismail Kadare tha se mosnjohja e Kosovës nga Serbia do të thotë mospranim i lirisë së një populli tjetër. Në intervistën për radion Blue Sky, Kadare tha se Serbia ka detyrim ta njoh Kosovën.
--Çfarë ju ka shtyrë ta publikoni librin « Mbi krimin në Ballkan » pikërisht në këtë kohë ?
Ismail Kadare: Ky libër është në kohën e vet. Ka shumë kohë që ky libër ka qenë në kohën e vet. Kjo është një dëshmi e domosdoshme, e ngutshme pikërisht sot. Ju jeni Radio e Prishtinës. Më mirë se kushdo ju duhet të jeni në dijeni të fushatës që po zhvillon Serbia kundër të vërtetës në Kosovë. Fushata serbe është në kulmin e saj. Kjo fushatë është kundër së ardhmes së Kosovës. Ajo është kundër gjithë kombit shqiptar. Rrjedhimisht ky është problemi ynë numër një. Këtë nuk e kuptojnë vetëm militantët e skajshëm të partive. Për ta problemi numër një, i pari dhe i fundit, është ai që lidhet me partinë së cilës i përkasin. Militantizmi i skajshëm partiak është sëmundje e re që po bën kërdinë tek ne. Në qoftë se kjo patologji nuk luftohet, ajo do të sjellë tre të këqija të mëdha: rrezikimin seriozisht të demokracisë, thyerjen më dysh të kombit, ftohjen me aleatët perëndimorë.
- Kohët e fundit flitet gjithmonë e më shpesh për këtë militantizëm që dëmton interesat e Shqipërisë. A mund të na thoni diçka më tepër ?
Ismail Kadare: Natyrisht. Mendoj se rrënjët e së keqes lidhen me një problem të vjetër, atë të përçarjes. S’jemi vetëm ne që vuajmë prej saj, por , siç i thonë fjalës, secili shikon ku pikon pullazi i vet. Mendoj se sëmundja e përçarjes u rishfaq me forcë atë fillim gushti të vitit 1943, kur në shtabin komunist shqiptar erdhi lajmi se një marrëveshje madhore ishte arritur. Ishte fjala për një pajtim ndërshqiptar, për luftë të përbashkët kundër fashizmit të dy forcave kryesore politike. Siç tregojnë dëshmitarët e shumtë, ky lajm i madh, që do të duhej të ndryshonte historinë shqiptare, u prit sikur të ishte lajmi më i zi në botë. I dërguari jugosllav, Miladin Popoviçi, pas britmave dhe sharjeve në serbisht dhe shqip, për një turp historik, pasojat e të cilit i vuajmë ende sot, e detyroi palën komuniste të prishte marrëveshjen e pajtimit dhe ta zëvendësonte me një tjetër pakt, një tjetër program, atë të urrejtjes midis shqiptarëve.
- Në librin tuaj për krimet në Ballkan e në Kosovë, disa herë keni shfaqur mendimin se Serbia ka përfituar nga heshtja që është mbajtur për to.
Ismail Kadare: Eshtë pikërisht kështu. Ka rreth njëzetë vite që po përsëritet ky mesazh. Një pjesë e letrave që publikohen në këtë libër janë shkruar përpara njëzetë vitesh. Kam kritikuar heshtjen botërore, në kohën që Kosovën nuk e zinte në gojë askush, dhe më pas heshtjen shqiptare për krimet. Që të mos ketë keqkuptime, duhet të them se natyrisht që është folur dhe shkruar për krimet. Në këtë libër janë përmendur shembuj të tillë. Por ato janë ende të pakta , në krahasim me tmerret që kanë ndodhur. Në qoftë se bota do të merrte vesh të vërtetën e plotë, Serbia nuk do të guxonte të fryhej sot si gjel , por do të rrinte kokëulur. Dhe kjo, përveçse do të hidhte dritë mbi të vërtetën e Kosovës, do të ishte në të mirën e gjithë rajonit, duke përfshirë këtu edhe të mirën e vetë Serbisë.
- Vuk Drashkoviq, njeri ndër personat më nacionalistë serbë, do të thoshim antishqiptar, në letrën dërguar juve më 1987, ju ka akuzuar për trillime në imagjinatën tuaj për historinë e shqiptarëve, veçmas të Kosovës. Ai madje shkruante se krimet dhe masakrat nuk po i bëjnë serbët, por shqiptarët! Komenti juaj ?
Ismail Kadare: Kjo letër e publikuar një çerek shekulli më parë është tepër kuptimplote për të kuptuar dramën e Kosovës. Ajo dëshmon se si është projektuar krimi, si do të kryhet ai krim, së fundi si do të përmbyset e vërteta, duke e hedhur fajin mbi shqiptarët. S’më ka habitur asnjë herë letra e Drashkoviçit. Ajo është në logjikën e projektit serb. Siç është shpjeguar në libër, ajo që më ka habitur kanë qenë sulmet nga krahu shqiptar. E sidomos nga disa shqiptarë të Kosovës. Do përpiqem ta shpjegoj thjesht : Tragjedia e Kosovës, si çdo tragjedi, pati prologun, zhvillimin dhe epilogun e saj. Bota, në radhë të parë Perëndimi, e ndëshkoi Serbinë. Serbia nuk e pranoi dënimin, pra, siç ndodh me gjyqet, kërkon sot apelim. Thelbi i çështjes nuk janë imtësira, por çështja themelore e moralit njerëzor: krimi. Në këtë shqyrtim të madh, si në çdo gjyq, moral ose të mirëfilltë, sulmi kundër dëshmitarëve ka rëndësi themelore. Siç është shpjeguar në këtë libër, duke u sulmuar autori, në të vërtetë është sulmuar dëshmitari. Dhe dihet se në një proces të tillë, të sulmosh dëshmitarin, dashur pa dashur bëhesh pjesë e krimit.
- Z. Kadare, sot Kosova dhe Serbia, janë duke biseduar për çështje teknike. Meqë e njohim mirë strategjinë serbe, a mund të pritet marrëveshje reale që, më në fund, të arrihet qetësia në këto troje ?
Ismail Kadare: Do të doja shumë të ndodhte një mirëkuptim nga ana serbe, por tani për tani shpresa është e paktë. Pak kohë përpara se ta kryenim këtë intervistë, shumë media europiane jepnin përsëri pjesë nga fushata e pandërprerë serbe, për rishikimin e dramës së Kosovës. Duke dëgjuar fjalimet delirante të ministrit të palodhur Jeremiç, zbehet çdo shpresë për mirëkuptim. Drama e Kosovës ka qenë një çështje e madhe për moralin europian dhe atë botëror. Ish kryeministri i Anglisë, Toni Bler, në kujtimet që sapo ka botuar, shkruan se nga Kosova ka njohur më mirë shumë gjëra, duke përfshirë dhe vetveten. Eshtë e habitshme se vetëm Serbia, ajo që do të duhej të nxirrte mësimin kryesor, e refuzon një gjë të tillë. Do të doja që Europa, gjithë bota, të thellohej më shumë se ç’do të thotë mosnjohje e Kosovës nga Serbia. Kjo mosnjohje nuk është një aksident diplomatik. Eshtë shumë më keq. S’do ta teproja po ta quaja një sfidë primitive kundër çdo morali. Serbia jo vetëm ka detyrim ta njohë Kosovën, por duhej të ishte ndër shtetet e para që ta kryente këtë akt. Serbia ka bërë krime në Kosovë. Njohja e Kosovës do të ishte akti i parë i heqjes dorë nga doktrina që i polli këto krime. Mosnjohja e Kosovës do të thotë një shpallje publike se Serbia nuk heq dorë nga një e kaluar që s’e nderon. Në rastin e Kosovës është edhe më keq. Mosnjohja e Kosovës është mospranimi i lirisë së një populli tjetër, e kjo do të thotë mospranimi i ekzistencës së tij.

Me këtë shpallje, me këtë përkëdhelje të krimit të vet, Serbia synon të hyjë në Europë. Ajo është inkurajuar nga disa rrethana, e ndër to është heshtja për këto krime. Heshtja për të vërtetën është gjithmonë e keqe. Por ajo është dyfish e tillë kur ndodh në një tragjedi. Në tragjedi, heshtja e korit merr një kuptim të veçantë. Do të shtoja se me këtë mosnjohje është e vërtetë se Serbia e pengon Kosovën, por s’duhet harruar se më shumë se Kosovën ajo pengon vetveten. Mosnjohja e rrëzon maskën e një Serbie të re, atë Serbi që do ta dëshironim të gjithë. Mosnjohja dëshmon , përkundrazi, një Serbi të vjetër, të dënuar. Me dorëzimin e Mladiçit, një veprim që, ndonëse i vonuar, u përshëndet me të drejtë nga të gjithë, Serbia kujton se e ka shlyer borxhin që ka ndaj fqinjëve të tjerë, veçanërisht Kosovës. Vazhdimi i mosnjohjes së Kosovës, e zhvlerëson këtë akt, thekson anën tregtare të tij, madje më keq, thekson shpërfilljen raciste ndaj njerit prej tre popujve kryesorë në Ballkan, shqiptarëve. Ky mendim i fundit, mund të duket një teprim nga ana ime, por, po të kujtojmë refuzimin e Serbisë për të marrë pjesë në takimin e fundit në Varshavë, vetëm se në këtë takim merrte pjesë presidentja e porsazgjedhur e Kosovës, kjo mjafton për të kuptuar se e keqja nuk shkulet aq lehtë në gadishull.
- Duke u bazuar në librin tuaj , ndër personalitetet që ju i jeni drejtuar për të ndihmuar popullin e Kosovës , të cilit, siç keni parandier, po i përgatitej një masakër, i jeni drejtuar edhe Papa Gjon Palit të Dytë, më 15 shtator 1991. Cilat ishin të dhënat që ju parandiet sulme të tmerrshme dhe masakra ndaj shqiptarëve ?
Ismail Kadare: Besoj se nuk kam bërë ndonjë gjë të re. Në vitin 1919, kur po zhvillohej konferenca e Paqes në Paris, e ku rrezikohej përsëri Shqipëria, përfaqësia e delegacionit shqiptar që udhëtoi në Romë, për t’i kërkuar ndihmë Papës, qysh në fjalët e para i bëri me dije se po vinte në emër të delegacionit shqiptar, shumica e të cilëve ishin të besimit mysliman. Shembuj të tjerë kanë ridëshmuar këtë tipar të madh të emancipimit shqiptar.
- Populli shqiptar ka tri fe dhe disa komunitete fetare. A është kjo pasuri kombëtare apo pengesë, apo shkak, për të cilin jemi ndëshkuar nga disa qendra ndërkombëtare të vendosjes ?
Ismail Kadare: Përpara se të përcaktohet si favor apo si pengesë, mendoj se kjo është një gjendje. Një gjendje e cila nuk ka nevojë të vihet në diskutim, as të nxitë pyetje apo pikëpyetje. Ashtu siç nuk shtrohen të tilla për prindët që na kanë lindur, për kontinentin ku është vendosur atdheu ose për fatin historik. Duke qenë pjesë e kushtëzimit tonë, është njëkohësisht pjesë e vullnetit tonë për të qenë bashkë, çka përbën një nga tiparet themelore të kombit. Do të shtoja se harmonia fetare është tipar i europianizmit tonë natyral. Ajo është vlerë e së sotmes, e aq më fort e së ardhmes. Ndaj ruajtja e harmonisë fetare është një mision i madh. Kohët e fundit në shtypin shqiptar është shfaqur një shqetësim i drejtë lidhur me provokimet me ngjyrim fetar, që mund të bëjë Serbia pikërisht në zonën veriore, që ajo pretendon t’ia marrë Kosovës. Shpresoj që autoritetet e Kosovës, nuk do të gjenden në befasi.
- Z.Kadare do të veçoja shkrimin në librin tuaj « Kapardisja shqiptare », ku ftoni liderët aktualë shqiptarë, thjesht të vetëdijësohen. Sa është kjo e vështirë të bëhet ? Së fundi, diçka për faktorin shqiptar në Ballkan.
Ismail Kadare: E kam shkruar dhe botuar këtë shkrim 12 vite më parë. Do të doja që të mos e përfshija në këtë libër dhe kjo do të ishte një gjë e gëzueshme për mua si autor. Do të ishte e gëzueshme sepse kjo do të thoshte që ky problem ishte i kapërcyer. Për fat të keq, nuk është aspak ashtu. Më lejoni t’i kthehem ditës fatale të gushtit 1943, kur, siç e thashë më
lart, Shqipëria, e mirëfilltë, e natyrshme, u spraps përpara Shqipërisë partiake. Energjia shqiptare ndryshoi drejtimin, pasioni kryesor i saj u bë lufta e klasave, përçarja. Mendoj se ka ardhur koha të ndreqet ky gabim historik. Sigurisht që demokracia s’mund të mendohet pa partitë kundërshtare. Ato bëjnë pjesë në thelbin e saj. Por ato duhet të zbuten, të qetësohen. Një mendim primitiv ballkanik ngul këmbë se partitë sa më të ashpra të jenë, aq më të forta bëhen. Eshtë krejt e kundërta. Është e dëmshme për to, por është sidomos e dëmshme për vendin. Sa më i lartë të jetë tensioni në një vend, aq më tepër kombi dobësohet. Shikoni SHBA -të, shtetin më të fuqishëm demokratik të botës. Një nga sekretet e mëdha të forcës së tij, është pikërisht tensioni relativisht i ulët midis dy partive kryesore.
- Një pyetje e fundit. Në dy sprovat tuaja « Mosmarrëveshja » dhe « Mbi krimin në Ballkan » i jeni kthyer disa herë çështjes së faktorit shqiptar në gadishull. A mund të thoni diçka më tepër për dëgjuesit tanë ?
Ismail Kadare: Çështja e faktorit shqiptar mund të përmblidhet në një frazë : shqiptarët kanë qenë në qendër të historisë së Ballkanit dhe sot janë kthyer përsëri në qendër. Ky fakt, fakti që ky kthim u bë në formën befasuese të dy shteteve, nuk ndryshon asgjë në thelbin e çështjes. Kryesorja është që populli shqiptar, në këtë fazë të re të historisë së tij, ka rastin të tregojë , përpara vetes në radhë të parë, por përpara aleatëve tanë gjithashtu, se ky rikthim i tij është i mbarë, i shëndetshëm, drejtpeshues për të dhe për të tjerët. Me fjalë të tjera, s’kemi të bëjmë këtu me një kërkim revanshi apo mburrjeje, e aq më pak me një synim për të dëmtuar dikënd. Kam bindjen se kjo prani e fuqishme shqiptare do të thotë, në radhë të parë, përgjegjësi e dyfishtë për paqen dhe stabilitetin në Ballkan. Dhe seriozitet i dyfishtë gjithashtu.