Paditet "Teona" dhe Rexhep Qosja per Hajduteri

[Arb]

PADITET “TOENA” DHE REXHEP QOSJA PËR HAJDUTËRI!

Akademik Hivzi ISLAMI

Pas luftës në Kosovë, ndërsa në Shqipëri edhe më herët, sikur ishte bërë dukuri përvetësimi jo vetëm i ideve, por edhe i punës së tërësishme të autorëve dhe të shtëpive botuese nga matrapazë të ndryshëm. Pati edhe denoncime publike dhe ndjekje në gjykata, por kot – piratët vazhduan veprimtarinë e tyre për përfitime materiale, por edhe “patriotike”.

Një sëmundje tjetër e shqiptarëve pas rënies së komunizmit ishte që secili “intelektual” shqiptar donte të shkruante së paku një libër; dolën edhe të tillë që me para, përmes shablloneve të dhunuesve të historisë, dëshironin t’i fusnin baballarët, gjyshërit apo stërgjyshërit në histori si patriotë të mëdhenj!

Një mani tjetër viteve të 90-ta të shekullit të kaluar, që gati më bëri të hiqja dorë nga puna ime hulumtuese shumëvjeçare, ishte se çdo i treti a i katërti shqiptar i moshës madhore në Kosovë donte të bëhej demograf dhe këtu sfera e migrimeve të popullsisë u bë më atraktivja, por edhe më e keqpërdorshmja. Erdhi puna deri aty sa edhe teneqexhinjtë u bënë ekspertë në këtë fushë!

Një mik imi një ditë më telefonoi dhe më tha se libri im “Spastrimet etnike – politika gjenocidale serbe ndaj shqiptarëve”, që në vitin 2003 doli nga Shtëpia Botuese “Dukagjini” më është “ribotuar” këto ditë nga një shtëpi tjetër botuese, por me dikend tjetër si autor.

Njëmend nuk e kuptova derisa nuk ma sqaroi: më tha gjeje librin dhe gazetën, ku ishte bërë një prezantim bombastik i botimit, siç di të bëjë autoreklamë vetë autori për botimet e veta. I gjeta gazetën dhe librin e paturpësisë të shtëpisë botuese, që është “Toena” e F. Toçit nga Tirana dhe të autorit pa përgjegjësi profesionale e morale, Rexhep Qosjes.

Ka shumë vjet që te ne qarkullojnë dokumente, elaborate dhe tekste të ndryshme të qarqeve dhe regjimeve serbe për spastrimin etnik të shqiptarëve.

Disa prej dokumenteve dhe elaborateve ishin përkthyer në versione të ndryshme në gjuhën shqipe, por me shumë gabime sa lexuesi nuk mund as t’i kuptonte; disa ishin përkthyer dhe në gjuhë të huaja.

Në vitet e 90-ta të shek. XX QIK-u kishte formuar edhe një redaksi dhe kishte distribuuar në anglisht me mija kopje të elaborateve të Çubrilloviqit, të Andriqit etj. Në kuadër të edicionit “Balkan Books” të Shtëpisë Botuese “Dukagjini”, Robert Elsie kishte bërë në anglishte përkthimin e dokumenteve kryesore.

Dokumentet, natyrisht, nuk janë pronë e askujt, por përkthyesit e tyre kanë autorësinë; secili krijues e lexues mund t’i ketë në disponim dhe secili mund t’i shfrytëzojë nëse di t’i shfrytëzojë. Por nuk është e lejueshme të përvetësohet puna e të tjerëve pa lejen e autorëve të përkthimeve dhe pa lejen e shtëpive botuese.

Ndër shembujt më drastikë të hajdutërisë është botimi i librit “Shpërngulja e shqiptarëve sipas programeve kombëtare serbe” të Shtëpisë Botuese “Toena” të Tiranës të autorit Rexhep Qosja.

Libri im “Spastrimet etnike”, që arrita ta botoj pas një pune disavjeçare, ishte ide dhe kërkesë e kahmotshme e Shtëpisë Botuese “Dukagjini”, por edhe imja, meqë jam anëtar i redaksisë.

Faza e parë ishte mbledhja, zgjedhja dhe sistemimi i dokumenteve; disa prej tyre siguroheshin me lehtë, ndërsa disa më vështirë. Për përkthimin e tyre u angazhuan njerëzit më meritorë, siç janë Idriz Ajeti, Rexhep Ismajli, Vehap Shita, Eqrem Basha, Salih Maqedonci dhe Mimoza Dushi. Një pjesë të materialeve i përktheva unë vetë.

Përkthyesve që bënë punën më të madhe u dedikova falënderimin më të sinqertë, sikundër edhe redaktorit gjuhësor Shefqet Riza, që bëri punën e vet me shumë korrektësi. Te çdo material, në fusnotë tregohet burimi prej nga është marrë materiali dhe shënohet emri i përkthyesit.

Kur u konsumua shumë shpejt me shkrimet nga fusha e letërsisë, ku pretendonte se ishte “I pari” me ato librat e njohur zhdanoviste, duke imituar “babain” e kombit serb, Dobrica Qosiqin“, dhe “ati” ynë i kombit, Rexhep Qosja, nisi të merrej me pamflete politike në kuadër të “studimit” të çështjes kombëtare.