Themeluesi i Psikoanalizes

[Naki]

Themeluesi i psikoanalizes

Para 150 vjetësh u lind Sigmund Freudi

Sigmund Freudi, që lindi me 6 maj 1856 në Freiberg dhe vdiq në 1939 në Londer nga një dozë e madhe morfine, konsiderohet si babai i psikoterapisë, megjithëse edhe para tij mjeket dhe prifterinjte kujdeseshin për vuajtjet shpirterore. Zbulimi i Freudit ishte revolucion. Ai zbuloi se subkoshienca ka një vend shumë të madh në sjelljen e njeriut dhe e percakton atë në masë të madhe. Sot vetem në Gjermani 18 500 terapeutë trajtojnë çdo vit rreth 70 000 pacientë.

Nuk do të mungonte shumë dhe "babai i psikoanalizës" do të ishte vrarë në një kamp gjerman përqëndrimi. Sepse vetem në vitin 1938 Freudit iu bë e vetedijshme se ishte në rrezik jete, si çifut, dhe emigroi nga Austria e pushtuar nga gjermanët. Nga mbërritja e tij në Angli ka mbetur dokumenti i vetëm me zërin e tij origjinal.

"Në moshën 82 vjeçare për shkak të invazionit gjerman lashë shtëpinë time në Vjenë dhe erdha në Angli, ku shpresoj ta mbyll jetën në liri. Quhem Sigmund Freud."

Vetëm një vit i mbeti të jetojë në Londër. Para se të vdiste nga kanceri në zgavrën e gojës në shtator 1939.

Ai la pas një vepër epokale. Që në të gjallë të tij psikoanaliza e zhvilluar prej tij pat çarë rrugën e suksesit. Si terapi e semundjeve shpirterore ajo praktikohet edhe sot në mbarë botën- sidoqofte vetem në kombet perendimore. Dhe më tej: Doktrina e subkoshiencës ka ndikuar shumë tek njeriu modern i shekullit të 20.
Shumë pjesë të veprës së Freudit janë përpunuar në dhjetëvjeçarët e shkuar. Ashtu si automobili, që i përshtatet gjithnjë ndryshimit të nevojave, por konstruksioni i tij bazë ka mbetur i njëjti, po ashtu është edhe me psikoanalizën, pohon psikoanalisti dhe eksperti i Freudit Uwe Henrik Peters:
"Unë mendoj se Freudi akoma është ideatori i vetëm dhe më i rëndësishmi i të gjithë psikoanalizës. Pas Freudit janë shtuar dhe janë ndryshuar keto apo ato gjëra, por idetë bazë vijnë të gjitha nga Freudi."
Zbulimi më i madh i Freudit ishte se të menduarit dhe të vepruarit e njeriut nuk drejtohen nga arsyeja, por nga motive të pavetedijshme. E shprehur në gjuhën e tij të pasur me figura: "Uni nuk është as zot në shtepinë e tij". Gjë e vertetojnë sot edhe studimet me trurin.
Dhe ai konstatoi, se dëshirat e shtyra në subkoshiencë janë shkaqe për sëmundje shpirtërore. Sidomos dëshirat seksuale që shkojnë deri larg në fëmijëri. Detyrën e tij si mjek ai e shihte, që t´i shoqëronte pacientët gjatë zhytjes në të kaluarën e tyre. T´ua vinte veshin, kur ata flisnin të lirë dhe pa rezervë në ambjentin e mbrojtur të dhomës të terapisë, në divanin e njohur. Sepse terapia psikoterapeutike nuk është asgjë tjetër, një kurë me të shprehur, gjatë së cilës pacienti fundi i fundit shëron vetë vetën. Gjithsesi Freudi, i cili vetë vuantë herë pas here nga simptoma histerie, mendonte se kufiri ndermjet sjelles së "sëmurë" dhe asaj "normale" është i papërcaktuar. Një mendim revolucionar, i cili raportin hierarkik mjek pacient e ktheu në "proces studimi ndermjet dy personave", siç e quan sot analisti prominent Wolfgang Schmidtbauer.
Sigurisht që Freudi nuk ishte fare pa gabime, teoria e tij e seksualitetit femëror psh konsiderohet sot e kapercyer dhe supozimi i tij më i rëndësishëm, se çdo djalë është i dashuruar me nenën e tij dhe e përjeton babain si rival, vihet në dyshim nga ekspertet si Uwe Henrik Peters.
"Kompleksi i Edipit nuk e ka atë rëndësi të vecantë, që i ka dhënë Freudi, ketu ai ka qenë pjellë e kohës së tij. Ai i ka krijuar veprat e tij në një kohë, kur seksualiteti ishte thuajse krejtesisht i tabuizuar, megjithatë fakti që ai e ve seksualitetin në qënder dhe tregon forcën dhe mundësinë e seksualitetit, kjo është e perjetshme.

Seksualiteti dhe subkoshienca nuk ishin të pakëndshme vetëm për bashkëkohasit e Freudit. Freudi iku nga nazistet dhe psikoterapia edhe nën Leninin nuk ishte e dësherueshme, as nën diktatorin Pinochet dhe as në RDGJ

"Eshte me të vertetë keshtu, që për regjimet në përgjithësi autoritare një gjë e tillë është e dyshimtë. Të merresh me shpirtëroren, që është gjithnjë dicka subversive, diçka e pakontrollueshme."
Kjo shpjegon ndoshta edhe atë se përse njeriu kur ka diçka në trup shkon te mjeku, ndërsa për dicka shpirterore ngurron të kerkojnë ndihmë. Njeriu ka frikë të takojë ato anë të vetat, nga të cilat trembet.
Freudi ka treguar si funksionon psiqika e njeriut. Freudi nuk e ndante kritikën ndaj kulturës së shoqerisë dhe terapisë. Si shkencetar që kryente studime mitologjike dhe etnologjike ai donte të zbulonte lidhjet. Ndermjet sëmundjes së personit dhe shkaqeve të tyre shoqerore. Me sistemin e psikoanalizes ai donte ta bente njeriun që ta kuptonte vetveten, ta clironte nga çdo moskuptim i vetvetes.

[Reana]

Sigmund Freud

(Vasil Qesari)
(Në 150 vjetorin e lindjes)

Hipnoza dhe Transferimi

Në Paris, në spitalin Salpetrière, ku ai studioi më 1885 dhe 1886, pikërisht në pavijonin e profesorit Jean Martin Charcot, Freud zbuloi fenomenin e hipnozës. Hipnozës, se cilës ai nuk do t’i kushtonte shumë kohë e do ta braktiste shpejt, por që megjithatë e beri të mendonte thellë për shume mistere të shpirtit njerëzor... Një ditë, në Vienë, teksa qe duke vizituar, një prej pacienteve ju hodh në qafë. I çorientuar fillimisht nga ajo mënyrë e papritur shprehje afeksioni Freud, më pas, arriti në konkluzionin se ato gjeste kishin, gjithsesi, një lidhje apo shpjegim terapeutik. Ndodhi kështu qe ai zbuloi metodën e “transferimit”. Sipas saj, mjeku terapist ishte njeri i dashur apo i urryer - sepse pacienti transferonte tek ai - dëshirat që pat përjetuar në fëmijëri kundrejt nënës apo atit të vet. Në bazë të atij arsyetimi, Freud arriti të shihte në mënyrë simbolike, defektet e përjetuara gjatë fëmijërisë si dhe të rrëmojë në kujtimet e asaj periudhe. Sipas Freud, pa bërë atë lloj kërkimi, s’kish asnjë rrugë shërimi. Pra, asnjë lloj analize s’mund të arrihej me sukses, pa ndihmën e “transferimit”...

Kompleksi i Edipit

Në korrik të vitit 1897, pak kohë pas vdekjes të atit, Freud vendosi të “vetëanalizohet” duke deshifruar ëndrrat e veta. "Ëndrra është rruga mbretërore drejt inkonshiences (pavetëdijes)” shkroi ai në “Interpretimin e ëndrrave”, më 1900. Në atë kohe, ai besonte se neurozat janë pasojë e abuzimit seksual të kryer nga prindër perversë. Ndërkohë, duke punuar me atë metodë zbulimi, ai zbuloi që inkoshienca është e populluar nga fantazma incesti e vrasëse, të cilat e kanë origjinën qysh në fëmijëri. Ato skenarë imagjinare janë shpesh po aq traumatizues sa edhe veprimet e tyre reale. Në fakt, përjetimi i atyre akteve seksuale, provokojnë në vetvete tronditje të tmerrshme për krijesat e reja njerëzore. Në një fazë të caktuar të zhvillimit tonë – aty rreth moshës 3 dhe 5 vjeç – ashtu si Edipë të vegjël, ne dëshirojmë prindërit tanë të seksit të kundërt dhe ëndërrojmë të eliminojmë prindin rival. E këto fantazma na shoqërojnë gjatë gjithë jetës e s’na ndahen kurrë. Ato përcaktojnë jetën tonë prej të rrituri, duke na shndërruar në fajtorë imagjinarë eternelë. Po ashtu, “vetëanaliza” e çoi Freud në zbulimin e faktit që ëndrrat e simptomat psikike flasin me të njëjtën gjuhë të koduar: ato fshehin në vetvete dëshirat për te cilat ne preferojmë të heshtim. Duke ëndërruar, ne i jetojmë ato, në mënyrë të tërthortë. Dhe për pasojë, vuajmë neuroza për të cilat jemi dënuar për vete faktin se jemi ne vetë, autorët e tyre.

Divani...

Në fillimet e praktikës së tij kuruese, Freud mendonte se shpjegimi ndaj pacientit i kuptimit të fshehur të simptomave të tij, mjaftonin që ai të shërohej. Por, kjo do të ishte diçka mjaft e lehtë! Në fakt, shërimi s'arrihej nëse pacienti s’do të arrinte te kuptonte vetë origjinën e vuajtjeve të tij. Për këtë arsye, gjate seancave, ai duhej të fliste, të hapej. Ai duhej të tregonte gjithçka që kish në kokë, pa i përzgjedhur mendimet dhe imazhet që i përzienin shpirtin. Ky është dhe rregulli themelor i psikanalizës - një rregull i paprekshëm që Freud do ta quante "association libre" (lidhje e lirë). Në mënyrë që pacienti të “lidhej” sa më mirë, ai shtrihej në një divan. Ky pozicion, i cili përngjan me atë të gjumit, favorizonte shprehjen e imagjinatës e të rrëfimit të saj. Për Freud, divani ishte pjesë e një rituali, një ceremoni që simbolizonte situatën analitike. Por, kjo zgjedhje u përgjigjej dhe kërkesave tepër personale të vetë Freud. Ai s’dëshironte që pacienti ta shihte në sy e as të vërente shprehjet e fytyrës së tij, të cilat do të influenconin në shprehjen e lirshme të mendimeve të tij. Por, megjithatë, Freud, s’besonte se ajo mënyrë e kryerjes së asaj analize ishte universale.” Për mua, kjo është e vetmja metodë që preferoj. Një mjek, i cili ka një personalitet të ndryshëm nga imi, është i shtrënguar ndofta të aplikojë e të adoptojë një mënyrë tjetër sjellje ndaj pacientit të tij” – shpjegonte ai më 1912.

Vizitat dhe kurat

Freud bënte vizita pesë ditë në javë dhe seancat vazhdonin 55 minuta. Përsa i përket pagesës, ai s’bënte kurrë pazar: çdo seance e lënë përgjysmë, paguhej e plotë. Ai shpresonte se kështu, sakrifica financiare do të qe një motiv më tepër për një progres më të shpejtë të analizës. Pacientet e kamur paguanin më tepër. Ishte në saje të tyre që Freud mund të kuronte ata që ishin të varfër. Sipas tij çdo mjek e kish për detyrë të trajtonte një numër të caktuar pacientësh gratis. Një tjetër kërkesë për pacientet ishte që gjatë kurave, ata të mos kryenin marrëdhënie seksuale. Kjo jo për arsye morale, por në mënyrë që atë dëshirë, atë force dinamike, ata ta vendosnin në shërbim të analizës. Në fillimet e këtij lloj kurimi, Freud i ndiqte pacientet e tij, në periudha relativisht të shkurtra – gjashtë a shtatë muaj. Më 1908 ai çmon se një kurë mund të vazhdojë nga tetë muaj gjer në tre vjet. Koha e kurave zgjatet. Me 1932, Freud shpjegonte se “disa pacientë janë aq shumë të vështirë sa që duhet të jenë në mbikqyrjen e analizës psikike gjatë gjithë jetës. Pse kjo zgjatje e tillë trajtimi? Për të operuar sa më mirë, psikoanalisti ka nevoje për efektin e të papriturës. Sepse, sa më shumë që ai njihet me pacientin, aq më tepër misteri i tij ndalet e po ashtu, po aq shumë shfaqet rezistenca ndaj trajtimit “– shpjegonte ai. Por, ndërkohë, duke u përballuar me kura të tilla të pafund, Freud shtrëngohet të reflektojë për rezultatin e tyre. Ishte kjo arsyeja pse, ai iu sugjeronte nxënësve të vet që të evitonin “terapinë” e tepruar – këmbënguljen për shërimin e pacienteve me çdo kusht. Kjo, nga që ajo mënyrë veprimi, i nxiste ata në mënyrë të pandërgjegjshme që të mbroheshin ndaj mjekut, për të ruajtur simptomat të cilat bënin pjesë në vetë qenien e tyre.

Sulmet ndaj Freud

Qysh prej një shekulli, Freud dhe teoria e tij, ka pasur e ka kundërshtarë të rreptë. Nuk kaloi shumë kohë nga zbulimet e tij në fushën e psikanalizës dhe nuk ishin të paktë ata që e vunë në dyshim bazën e teorisë së tij, vetë ekzistencën e inkoshiencës në interpretimin e tij të ëndrrave. I sulmuar dhe i akuzuar nga shumë drejtime, vallë teoria e tij është drejt zhdukjes? Suksesi i “Libri i zi i psikanalizës” tregon se koha e ka rritur edhe më tej frymën anti–Freud. Por, megjithatë, teoritë e Freud vazhdojnë të pranohen për forcën e tyre të mendimit, për pistat e nisura e ende të pazbuluara si edhe shumë praktikave të tij të cilave vazhdohet t’u referohet. Edhe në jetën e përditshme, ai është i pranishëm e teoria e tij studiohet nëpër shkolla. Cili vallë, s’ka kërkuar që ëndrrave të tij tu japë një shpjegim? Kush nuk ka përdorur fjalët “histerik” apo “tabu”? Kush nuk ka dëgjuar dikë të shpërthejë me shprehjen: Ti nuk e paske kaluar mirë kompleksin tënd të Edipit? I kritikuar, i agresuar, i keqtrajtuar, Freud, megjithatë, mbetet një fenomen i cili s’del kurrë jashtë “mode”...

[Reana]

S. F.-Një figurë historike


Duke vënë në dukje rëndësinë e veçantë të rolit të inkoshiencës, duke zhvilluar teorinë e pulsioneve apo duke hartuar shkallët e ndryshimit dhe klasifikimit të neurozave, psikozave e perversioneve, Freud i dha njerëzimit një vështrim të ri mbi njeriun. Ai iu imponua historisë si një eksplorues i vërtetë i shpirtit të tij. Filozofë, historianë, psikiatër a sociologë mund ta kundërshtojnë këtë gjë, por ata s’mund të venë në dyshim vuajtjet e sfilitjet fizike, turbullimet e ndërgjegjes, sëmundjet mendore dhe rolin e mjekësisë psikosomatike. Problemet për të cilat Freud përflitet është fakti që teoritë e tij s’mund as të hidhen poshtë, por as dhe të pranohen. Sepse, vetëm me anë të një mrekullie të shkencës, njeriu do të mund të hynte në labirintet e inkoshiencës. Nëse shumë studiues bëjnë pyetje, hamendje, dyshojnë, disa herë me të drejtë; ata në punimet e tyre, megjithatë, marrin si bazë reflektimi pikërisht teorinë frojdiane. Një gjë është pra e sigurtë! Edhe nëse psikanaliza si praktikë mjekësore, do të zhdukej, Freud do mbijetonte...

Sepse, Freud i tregoi njeriut si të dalë nga injoranca, duke i dhënë atij mundësinë e takimit me vetveten. E kjo gjë do zgjasë, për sa kohë njeriu do ketë pyetje rreth vetes. Parë në këtë drejtim, psikanaliza ka një fat e vend të veçante në shoqëri. Ajo as mund të katalogohet, as të matet e ka të gjithë shanset që të jetojë po aq gjatë, sa kohë njerëzit do të kërkojnë të mësojnë si të jetojnë më mirë me njeri-tjetrin e vetveten. Për Sophie de Mijolla-Mellor, psikoanaliste e themeluese e grupit të kërkimeve ndërvepruese të psikanalizës,” ajo që Freud i solli kulturës e kurave psikike nuk janë për t’u hedhur poshtë. Ajo që është më interesante për to, është pyetja se kush është e ardhmja e tyre. Sepse, vepra e Freud është e pafund dhe e hapur. Ajo s’është dogmatike. Freud, ka lenë vazhdimisht shumë shtigje që të çojnë drejt rrugësh të pazbuluara, të cilat do flasin shumë po të kemi parasysh progresin e madh të biologjisë e shkencave të tjera”.

A ardhmja e Freud, siç profetizonte edhe ai vetë s’është iluzion, sepse prej tij mbetet akoma për të mësuar shumë. Tani për tani, s’është akoma e mundur që të hyhet në arkivat e tij që do hapen vetëm në vitin 2113 e ku, sipas tij (shënimeve të tij), ai i pat riparë, thelluar, pasuruar e rinterpretuar teoritë e tij. Parë në këtë vështrim, bie fjala, është vazhduar të zhvillohet me tej teoria e tij e pulsioneve dhe kërkohet gjithmonë te kuptohen mekanizmat e trurit, bëhen përpjekje për të hyrë e deshifruar misterin e ëndrrave. Rezultatet e këtyre studimeve, padyshim do ta çojnë njerëzimin përtej kufijve të kohës dhe do të shkruhen në fushën e njohjes e dijes. Më tepër se kurrë ndonjëherë tjetër, ne sot po kërkojmë që të kuptojmë se si “funksionojmë”. Është kjo arsyeja, përtej debateve mbi të vërtetat e psikanalizës se, për njeriun e ardhmja s’mund të marrë formë, pa një kthim të veçantë mbi veprën e Freud-it ...

[Reana]

Njeriu Freud

(V.Q.)


Gëzuar ditëlindjen, Doktor Freud!

Sikur të jetonit, sivjet ju do të ishit 150 vjeç. Me ç'emër do të duhet t'ju flasim sot, si t'ju quajmë? Ka shumë që ju thërrasin "mjeshtër". Te tjerë nuk ngurojnë t'ju flasin thjesht me mbiemrin tuaj Freud. Por ka edhe një grup të vogël njerëzish që s'hezitojnë t'ju quajnë "sharlatan". Por, megjithatë një gjë është e saktë. Që ju, edhe pse i vdekur, vazhdoni të "turbulloni gjumin e njerëzve" kudo në botë. Kjo ndodh, në radhë të parë, ngaqë ne nuk dimë kush e di se çfarë për ju. Juve, që gardianet e memories kolektive ju kanë kryqëzuar duke ju mbyllur në arkive gjer në vitin 2113! Asgjë s'na ndriçon rreth vlerave tuaja të shumëfishta: neurologu që ishte njëherësh edhe një shërues i shquar, dekriptuesi i seksualitetit njerëzor qe s'preku grua me dorë gjer në moshën 40 vjeç. Rrebeli që jetoi si një mikroborgjez. Deshifruesi i simptomave që s'lejoi kurrë të interpretonin ato të tijat. Gjithë ajo çka na ka mbetur është praktika juaj terapeutike si edhe gjurma e përflakur e një revolucionari shpirtrash. Fakti që ne s'jemi gjë tjetër veç kalorës që endemi pa busullë, nga të na shpien kuajt - të udhëhequr e të nënshtruar ndaj disa forcave të brendshme. Ju vazhdoni të na përplasni, mëkatarë siç jemi, në vuajtjet dhe emocionet tona. Ngushëllimi ynë i vetëm: fakti që ju ishit i pari mes nesh që vuajtët dhe luftuat...

[turisti]

Postimi origjinal është bërë nga Reana

Njeriu Freud

(V.Q.)


Gëzuar ditëlindjen, Doktor Freud!

Sikur të jetonit, sivjet ju do të ishit 150 vjeç. Me ç'emër do të duhet t'ju flasim sot, si t'ju quajmë? Ka shumë që ju thërrasin "mjeshtër". Te tjerë nuk ngurojnë t'ju flasin thjesht me mbiemrin tuaj Freud. Por ka edhe një grup të vogël njerëzish që s'hezitojnë t'ju quajnë "sharlatan". Por, megjithatë një gjë është e saktë. Që ju, edhe pse i vdekur, vazhdoni të "turbulloni gjumin e njerëzve" kudo në botë. Kjo ndodh, në radhë të parë, ngaqë ne nuk dimë kush e di se çfarë për ju. Juve, që gardianet e memories kolektive ju kanë kryqëzuar duke ju mbyllur në arkive gjer në vitin 2113! Asgjë s'na ndriçon rreth vlerave tuaja të shumëfishta: neurologu që ishte njëherësh edhe një shërues i shquar, dekriptuesi i seksualitetit njerëzor qe s'preku grua me dorë gjer në moshën 40 vjeç. Rrebeli që jetoi si një mikroborgjez. Deshifruesi i simptomave që s'lejoi kurrë të interpretonin ato të tijat. Gjithë ajo çka na ka mbetur është praktika juaj terapeutike si edhe gjurma e përflakur e një revolucionari shpirtrash. Fakti që ne s'jemi gjë tjetër veç kalorës që endemi pa busullë, nga të na shpien kuajt - të udhëhequr e të nënshtruar ndaj disa forcave të brendshme. Ju vazhdoni të na përplasni, mëkatarë siç jemi, në vuajtjet dhe emocionet tona. Ngushëllimi ynë i vetëm: fakti që ju ishit i pari mes nesh që vuajtët dhe luftuat...

Dr Freud ka dit se:

Ku qenderon e verteta e logjikes se njeriut,kur njeriu eshte ne harmoni me vetveten,ateherit eshte dhe me tjeret dhe ka ditur qe njeriu i posedon te gjithat qe jan te nevojshme dhe te dobishmet per funksionim normal.


thjeshte & sinqerte,
TURISTI.

[Makaveli]

KAM NJË PYETJE?

SI BËHET NJË PSIKOANALIZË (varur nga eksperimenten e jetës dhe komunikimit me njerëz)?


Rrespektivisht:Makaveli