Shpirti (Nocioni Shpirtit)

[LABI]

17/01/2003

Shpriti apo nocionin e shpritit në përpjekje që ta kuptosh është mjaft kompleks , prandaj që nga ekzistimi i historisë njerzore janë dhënë opinione të ndryshme për nocionin e shpirtit.
Ky kompleksitet ka bërë që edhe të lindin mendime shpeshëherë edhe kontradiktore mbi atë se çka është shpirti apo si duket . Shpirti është përshkruar nga forma më të ndryshme dhe nga përshkrime sojit të vet varësisht nga ajo se nga kush , cili fis apo shoqëri është përshkruar .
Numri i atyre që kanë folë për nocionin e shpirtit është i madhë , duke u nisur qysh nga njerzit primitiv e njerz të tjerë laik . Gjithashtu ekziston edhe një numër i madhë i shkenctarëve që me një qasje më serioze kanë trajtu këtë problem , çoftë edhe pse mendimet e tyre kanë qenë të kundërta dhe të cilat kanë nxitë polemika dhe debate të zjarrta . Në mesin e atyre që kanë kontribuar për këtë me vepren e tyre është edhe sociologu i mirënjohur Emile Dyrkheim .
Gjatë studimit të tij Dyrkheimi mbi “Format elementare të jetës fetare” është marrë me shumë problematika , e në mesin e tyre edhe me nocionin e shpirtit .
Gjatë studimit të tij është nisur nga sisteme besimesh të ndryshme , nga përftyrimet më primitive që janë krijuar mbi shpirtin në kohrat e lashta e deri në periudhën e kohës së tij . Argumentet të tij të mbledhura fillojnë nga vise e regjione të ndryshme të botës , nga kulutra e besime të ndryshme .
Dyrkheim gjithashtu mirret edhe me analizën e pikëpamjeve të autorëve të tijer lidhur me nocionin e shpirtit , në mesin e këtyre autorëve ishin edhe Spencer –i , Gillen –i , Strehllow – i , Tyllor-i .
E para se të filloj të flas për nocionin e shpirtit do të përpiqem të them diçka edhe mbi frymen , pra të bëjë dallimin në mes të shpirtit dhe frymës . Meqenëse janë dy nocione të cilat shpeshëherë ngatrrohen dhe mirren si të njejta të cilat shpeshëherë ngatrrohen dhe merren si të njejta , përkundër shumë të përbashkëtave që kanë ka edhe veti që i veçon keto dy nocione ..
Kështu Dyrkheim lidhur me dallimet në mes të frymës dhe shpirtit thotë : “Një shpirtë nuk është frymë .Në fakt ai është i mbyllur brenda një organizmi të caktuar, megjithëse mund të dalë prej tij në disa caste , normalisht është i burgosur në të . Ai shpëton përfundimisht vetëm me vdekje . Përkundrazi fryma ndose shpeshëherë është e lidhur ngushtë me një object të veçantë me një burim , me një shkëmb , me një pemë etj . megjithëse ka atë selinë e parapëlqyer ajo mund ta braktisë sipas dëshirës dhe të ketë ekzistencë të pavarur në hapsirë”[1]





[1] Fq. (219) Format elementare të jetës fetare

[2]Fq.(57) Format elementare të jetës fetare


[3]fq (55) Format elementare të jetës fetare

[4]Fq (201) Format elementare të jetës fetare


[5]fq (199) Format elementare të jetës fetare

[6]Fq.(202) Format elementare të jetës fetare