Nė ēdo etapė tė formėsimit tė fesė sė vėrtetė, e cila nis me Ademin (a.s) (Adamin) si njeriu dhe pejgamberi i parė dhe vazhdon mė tej, pėrmbajtja ėshtė e njėjtė. Ndryshime duken vetėm nė konkluzionet shoqėrore nė pėrputhje me zhvillimet e jetės njerėzore.
Sipas kėsaj, pėrmbajtja e insititucionit, si produkt i njoftimit hyjnor nga Ademi (a.s) e gjer te pejgamberi i kohės sė fundit dhe e quajtur fe, ėshtė gjithmonė po ai dhe emri i kėsaj pėrmbajtje ėshtė Islam.
Kėshtu, Muhamedi (a.s) ka thėnė: Tė gjithė profetėt janė mes tyre vėllezėr prej tė njėjtit baba dhe feja e tyre ėshtė njė!. (Buhariu)
Nisur nga kjo, Islami nuk i pėrket posaēėrisht dhe vetėm pėrmbajtjes sė Kuranit, ashtu siē pandehet pėrgjithėsisht. Tė gjitha fetė qiellore, me formėn e tyre, para korrigjimeve njerėzore, janė e njėjta gjė, domethėnė, Islam. Kurani e pėrshkruan kėtė tė vėrtetė: Feja e pranueshme te Allahu ėshtė Islami.. (Ali Imran 19)
Po tė thellohemi pak dhe tė studiojmė, do tė vėrejmė se si nė Kuran, po ashtu edhe nė Bibėl, do tė gjejmė kushtet qė pėrmban feja islame, tė cilat janė: Dėshmia (shehadeti); Falja e Namazit, Dhėnia e Zekatit, Agjėrimi i Ramazanit dhe Vizita e shtėpisė sė shenjtė-Qabes.
Le tė shohim nė vijim rreth kėtyre pesė kushteve tė Islamit:
Dėshmia (Shehadeti)
Shehadeti do tė thotė tė dėshmosh, tė pohosh ekzistimin e Allahut Njė dhe adhurimin vetėm Atij dhe tė vėrtetuarit se Muhamedi ėshtė rob dhe i dėrguar i Tij. Kjo dėshmi ėshtė kėshtu:
Nuk ka tė adhuruar tjetėr pėrveē Allahut Njė dhe se me tė vėrtet Muhamedi ėshtė rob dhe i dėrguar i Tij.
Zoti nė Kuran thotė: Thuaj: Ai, Allahu ėshtė Njė! (Ihlas 1)
O ithtarė tė librit (Tevrat e Inxhil),ejani(tė bashkohemi)te njė fjalė qė ėshtė e njėjtė (e drejtė) mes nesh dhe mes jush: tė mos adhurojmė, pos Allahut, tė mos ia bėjmė Atij asnjė send shok, tė mos konsiderojmė njėri - tjetrin zotėr pos Allahut! (Ali Imran 64)
Ėshtė e vėrtetė se Allahu nuk fal (mėkatin) ti bėhet Atij shok, pos kėtij (mėkati), tė tjerat i fal atij qė dėshiron. Ai qė i pėrshkruan shok Allahut, ai ka humbur dhe bėrė njė largim tė madh (prej tė vėrtetės). (Nisa 116)
Njė ngjashmėri me shehadetin ėshtė paraqitur nė Bibėl, ku tregohet pėr besimin e pastėr nė njė Zot, citoj: Dėgjo, Izrael, Zoti, Perėndia ynė, ėshtė njė i vetėm. (Ligji i Pėrtėrirė 6:4)
Dhe Jezusi u pėrgjigj: Urdhėrimi i parė i tė gjithėve ėshtė: Dėgjo, o Izrael: Zoti, Perėndia ynė, ėshtė i vetmi Zot. (Marku 12:29)
Dhe kjo ėshtė jeta e pėrjetshme, tė tė njohin ty, tė vetmin Perėndi tė vėrtetė, dhe Jezu Krishtin qė ti ke dėrguar. (Gjoni 17:3)
Kėtu tregohet qartė Njėshmėria nė Allahun (xh.sh), dhe Jezusi ėshtė i dėrguar prej Tij, ashtu siē ėshtė dėrguar edhe Muhamedi pas Jezusit, ashtu edhe Bibla tregon qartė shenjat e ardhjes sė Muhamedit, ku nė tė cilėn do tė flasim njėher tjetėr rreth Muhamedit nė Bibėl.
Namazi
Namazi ėshtė edukim shpirtėror, lutje e krijesės ndaj Krijuesit, falėnderim ndaj Allahut (xh.sh), duke i kryer detyrimet ndaj Tij. Pastrim nga mėkatet, ėshtė rruga e ngadhėnjimit dhe shpėtimit, pastrim shpirtėror nga anomalitė e ndyta. Namazi ėshtė shėrim zemrash dhe ilaē shpirtėror, kėto i vėrteton Allahu nė Kuranin Famėlartė ku thotė: Ėshtė e sigurt se kanė shpėtuar besimtarėt: ata tė cilėt janė tė pėrulur dhe janė tė kujdesshėm gjatė faljes sė namazit. (Muminun 1-2)
Dhe fale namazin nė dy skajet e ditės, e edhe nė orėt e afėrta (me ditėn) tė natės. Ska dyshim se vepra e mira i shlyejnė ato tė kėqijat. Kjo ėshtė njė kėshillė pėr ata qė pranojnė kėshillat. (Hud 114)
Mėnyrėn e tė falurit e hasim edhe nė disa vende nė Bibėl, duke pasur parasysh se kėtė lutje e kanė praktikuar edhe profetė tė tjerė. Le tė bėjmė njė krahasim nė mes dy teksteve, Biblės dhe Kuranit.
VAZHDON ...>