Dita e dallimit!
Nė emėr tė Allahut, tė Plotmėshirėshmit, Mėshirėbėrėsit!
Falenderimet i takojnė Allahut, Zotit tė botėve! Paqa dhe shpėtimi i Allahut qofshin mbi tė Derguarin e Allahut Muhammedin, mbi familjen dhe shokėt tij. Kė e udhėzon Allahu, nuk ka kush qė e humb, dhe kė e humb Allahu, nuk ka kush qė e udhėzon.
Besimi ėshtė njė veti imanente nė natyren e njeriut. Ėshtė i rrėnjosur nė njeriun qė nga fillimi e pėrgjithmonė, kėshtu qė sa do qė ta mohojė njė njeri pėrkatesinė e tij fetare, mundėsia e tij ėshtė e kufizuar: ose e adhuron Zotin Njė ose zotėra tė pavėrtetė. Thėnė ndryshe, nėse njeriu nuk kapet pėr monoteizmin, ai pa dyshim bie nė injorance. Atėherė besimi ndėrron orientimin drejtė idhujtarisė dhe zbatohet duke adhuruar krijesat.
Besim nė Zotin Njė tė Vetėm, mė tė Madhin dhe tė Plotfuqishmin Allah ėshtė bindja qė Ai ėshtė Zoti i Vetėm qė ekziston (teuhid er-rububije), qė Ai ėshtė i Vetmi i adhuruar me meritė (teuhid el-uluhije), dhe i Vetmi i cili ka emra dhe cilėsi hyjnore (teuhid el-esma ve es-sifat).
Krahas jobesimtarėve tė vėrtetė (kufarėt), mosbesimi i tė cileve ėshtė i dukshėm ekziston njė kategori personash, tė cilėt formalisht e njohin, e pranojnė Allahun e Plotfuqishėm si Zot, Sundues, Krijues dhe Mbajtes i tėrė ekzistencės, i Cili bėn vepra hyjnore, qė askush tjetėr pos Allahut nuk i bėn, si p.sh. jep jetė dhe merr jetė, sjell dobi dhe dėm, i pėrgjigjet lutjeve, ka fuqinė absolute, ka caktuar fatin e njerėzve, etj.
Ata pranojnė Njėshmerinė e Allahut si Zot tė vetėm dhe kjo permbush njė nga komponentėt e monoteizmit, por nė adhurim i pershkruajnė Atij shok qoftė nga gjallesat apo nga gjerat e pashpirta dhe kerkojne ndihme nga gjerat, te cilat nuk mund ti sjellin as dobi, as dem; i bejne lutje atyre, te cilet nuk jane pergjegjes per kete; ata zgjedhin te gjitha llojet e ndermjetesuesve prej te vdekurve, po ashtu prej atyre te cilet akoma jetojne.
Per kete arsye Allahu i Plotfuqishem thote:
"Dhe shumica e tyre nuk e beson ndryshe All-llahun, vetėm se duke i shoqėruar (zota tė tjerė)." (Jusuf, 12.106)
Ibn Abbasi, Allahu qoftė i kėnaqur me atė dhe babain e tij, e komentoi kėtė ajet:
"Besimi i tyre ėshtė, se kur pyeten: Kush i krijoi qiejt? Kush e krijoi tokėn? Kush i krijoi bjeshkėt?Ata pėrgjigjen: Allahu, e megjithate ata njėkohėsisht i pėrshkruajnė Atij shok.
Ikrima ka thėnė:
"Ti i pyet ata: kush ju krijoi juve, dhe kush i krijoi qiejt dhe tokėn, ata thonė: Allahu. Ata e besojnė Allahun, por adhurojnė tė tjerė.
Ata gėnjejnė veten e tyre duke i pėrshkruar shok Allahut, duke i bėrė lutje atyre, dhe duke shpresuar nė ata nė njė mėnyre siē mund tė shpresohet vetėm nė tė Lartmadhėrishmin; duke i dashur ata nė njė mėnyrė siē duhet vetėm Allahu. Allahu i Plotfuqishėm thotė nė Kuran pėr martirėt e xhehennemit.
"E duke u grindur mes vete nė tė, ata thonė:Pasha All-llahun, njėmend ne kemi qenė krejtėsisht tė humbur, kur juve (idhuj) u kemi barazuar me Zotin e botėve " (Shuara, 96-98)
Muxhahidi ka thėnė:
"Besimi ėshtė nė fjalėt e tyre: Allahu ėshtė krijuesi ynė, i Cili cakton fatin tonė dhe i Cili na bėn tė vdesim. Por ky besim ėshtė i lidhur me politeizėm, sepse adhurojnė tagutėt perveē Allahut.
Abd ar-Rahman bin Zeid bin Aslam bin Zeid ka thėnė:
"Secili prej atyre qė adhurojnė krijesat krahas Krijuesit beson sigurisht nė Allahun dhe e din qė Allahu ėshtė Krijuesi i tij, Zoti dhe Mbikqyrėsi. E pavarėsisht nga kjo, ai i pėrshkruan Atij shok.
Por jo vetėm grafika tė gravuara nė gure dhe drunjė shėrbejnė si idole, tė cilat ne i asociojmė me idhujtari. Kur e gjithė mėnyra e jetesės, krejt jeta, te gjitha shpresat dhe dashuria i drejtohet diēkaje qė nuk ėshtė asgjė, ajo asgjėja ėshtė objekt adhurimi! Gjithēka qė ėshtė mė e rendėsishme tek njeriu se sa besimi/feja mund tė shndėrrohet herėt apo vonė nė tagut dhe ta largojė njeriun prej monoteizmit.
Pra, njohja e Allahut si Zot, duke mos ia drejtuar Atij tė gjitha format e adhurimit nuk e shpėton njeriun nga dėnimi, sepse nė esencė kjo ėshtė njė nga manifestimet e idhujtarisė.
Nė Kuran karakterizohet mungesa e monoteizmit si mėkati mė i madh, i cili shlyen tė gjitha veprat e mira. Allahu i Plotfuqishėm thotė:
"Pasha Allahun, ty tė ėshtė shpallur, e edhe atyre para teje: ' Nėse i bėn shok (All-llahut), veprat tua janė tė asgjėsuara dhe ti do tė jeshė prej tė humburve'." (Zumer, 65)
Me fjalė tė tjera, monoteizmi ėshtė thelbi i botėkuptimit personal, rreth tė cilit bashkohen veprat e mira, qėllimet e mira dhe rezultatet tjera pozitive nė jetėn e njeriut. Mungesa e kėtij thelbi ėshtė shkaku i kotėsisė se tė gjitha akteve tė mira dhe anullon automatikisht tė gjitha qėllimet, veprat dhe aspiratat e mira pa ndonjė pėrjashtim. Allahu i Plotfuqishem thotė:
"
ai qė i pėrshkruan Zotit shok, All-llahu ia ka ndaluar (ia ka bėrė haram) atij xhennetin dhe vendi i tij ėshtė zjarri. Pėr mizorėt nuk ka ndihmės. (Maide, 72)
Shpesh herė ėshtė lehtė tė dallohet politeizmi tek njė njeri i cili pranon ekzistencėn e Allahut. Veēanarisht nėse ai ka cilėsi mjaft pozitive dhe ėshtė i lidhur me ne (ėshtė i gjakut tonė)
Por kur njė njėri bėn ndonjė krim serioz kunder njėrit prej llojit (familjes, farefisit) tė tij, ata nė rrethin e tij jo vetėm qė e kritikojnė kėtė akt, por edhe ndėrmarrin masa pėr denimin e veprave tė tilla. Si mund te shpjegohet ne kete rast fakti, qe duke qene i interesuar per drejtesi ne lidhjen (farefisnore) mes njerezve, i neglizhojme krimet kunder Allahut, te Plotfuqishmit, Krijuesit dhe Shpikesit e krejt kesaj ekzistence? Kurani per kete thote:
"
mos i pėrshkruaj All-llahut shok, sepse idhujtaria ėshtė padrejtėsi mė e madhe!." (Llukman, 31.13)
Padrejtėsia mė e madhe ndaj Allahut tė Plotfuqishėm!
Misioni i gjithė tė Dėrguarve tė Allahut ishte thirrja nė monoteizem. Ateistėt dhe idhujtarėt shpesh herė i ofronin profetėve dhe tė Dėrguarve pasurinė e kėsaj bote nė shkembim me koncesionin e fesė. Ata thonin: "Ne pajtohemi tė pranojmė monoteizmin pjesėrisht." Por profetėt tregonin gjithnjė kėmbėngulje nė besimin e tyre duke thėnė:
"JO! Nuk ka Zot tjetėr pos Allahut!" Pėr kėto fjalė ata i vrisnin dhe i pėrsekutonin, pėr kėto fjale besimtarėt luftuan dhe sakrifikuan jetėn e tyre. Thirrja nė teuhid (monoteizėm) pa dyshim qė binte nė konfrontim me jobesimtarėt. Kėshtu ėshtė Sunneti i Allahut nė krijesat e tij.
I Dėrguari i Allahut (paqa dhe shpėtimi i Allahut qofshin mbi te) i thėrriste njerėzit tė adhurojnė vetėm Allahun. Ata qė pasuan thirrjen e monoteizmit u bėnė vėllezėrit e tij, ndėrsa ata qė refuzuan u bėnė armiqtė e tij.
Kėshtu, shembuj tė ngjajshėm nė situatėn e sotme kanė ndodhur gjatė gjithė historisė. Filluar nga Ibrahimi a.s. dhe pasuesit e tij, tė cilėt i thonin popullit tė vet:
"
Ne tėrhiqemi prej jush dhe prej asaj qė adhuroni, pos All-llahut, nuk besojmė tuajėn, prandaj ndėrmjet nesh e jush ėshtė e hapėt armiqėsia e urrejtja derisa ta besoni vetėm All-llahun Njė! ..." (Mutehinet, 60.4), dhe deri te Muhammedi (paqa dhe bekimi i Allahut qofshin mbi te) dhe shokėt e tij, tė cilėt nė emėr tė Allahut dolėn nė xhihad kundėr politeistėve njerėz nga farefisi i tyre, nga fqinjėt dhe miqė e tyre tė mėparshėm.
Ky ėshtė pėrshkrimi mė i mirė i Allahut, i Cili tha:
"Nuk gjen popull qė e beson All-llahun dhe ditėn e gjykimit, e ta dojė atė qė e kundėrshton All-llahun dhe tė dėrguarin e Tij, edhe sikur tė jenė ata (kundėrshtarėt) prindėrit e tyre, ose fėmijėt e tyre, ose vėllezėrit e tyre, ose farefisi i tyre. Ata janė qė nė zemrat e tyre (Ai) ka skalitur besimin dhe e ka forcuar me shpirt nga ana e Tij." (Muxhadele, 58.22)
Feja e Allahut gjithnjė iu kundėrvu pabesnikėrisė dhe muslimanėt, tė cilėt janė njė familje, njė komb dhe njė ushtri, gjithnjė iu kundėrvunė kufarėve. Ata qė besojnė Allahun dhe Ditėn e Gjykimit nuk guxojnė tė jene nė dyshim nė kėtė pikė.
Pra, ēfarė lloji tė politeistėve ishin ata, tė cilėve Pejgamberi (paqa dhe shpėtimi i Allahut qofshin mbi te) ua shpalli pikėrisht luften, pavarėsisht nga lidhjet familjare, miqėsore apo fqinjėsore?
Dita e dallimit!
Modė E Temėzuar