Albin Kurti: Nuk e kam për ngut p...

[Bajlozi i Zi]

Albin Kurti, si nuk e keni lexuar kurrë...



Një vit duke pritur takimin me atë. Vjet në pranverë
udhëtova deri në Prishtinë për të realizuar një profil
për të, aq shumë të dëshiruar nga unë. Ishte e
pabesueshme por mu dësh të kthehem pa mundur të
flas as në telefon dhe sapo hodha cantën mbi
krevatin tim një mesazh rrufeshën përmbysi inatin
tim me të.:- Përshëndetje Mira. Takohemi në orën 17
00 tek Grandi? Albini.
Sigurisht që unë isha kthyer në Tiranë dhe gjithcka
u shty. Biseduam dy a tre herë të tjera ndoshta se në
shumicën e rasteve mu dësh të flisja me Drenushën
asistenten e tij.
Është ora 11 e mbrëmjes unë po fugoj me makinën
time drejt ish Bllokut, ku po më pret Albin Kurti.
Mund t’ju duket vonë por ishte mundësia e fundit
pasi ai gjithmonë vjen për disa takime të
organizuara dhe i duhet të kthehët me natë në
prishtinë për shkak të punëve që ka. Nuk kam
njohur njeri më të paarritshem se ai. Ai është
gjitchka përvecse I zakonshëm!
Ai po pret në një cep të rrugës tek ish blloku dhe
vendosim të dy bëjmë një copë rrugë në këmbë për
të shkuar në një vinotekë ku do të ishte më qetë e
unë mund të mbaja shënimet e mija.
Si për cudi në Tiranë nuk është as ajo lagështia e
ftohtë e as erë e thatë, pëkrundrazi mbrëmjen e
shoqëron një fllad si ato kur kanë celur bliret në
Tiranë edhe pse blire tani s’ka.
Çfarë ndjenje të krijon Tirana?
Ai mendohet dhe më thotë se I pëlqen aq shumë, më
shumë madje edhe se Prishtina.
Tirana ka rrugë të gjëra, ka bulevard, është një
qytet në funksion të hapësirave. Më duket sikur marr
frymë lirisht.
Po në Prishtinë?
Atje është ndryshe. Rrugë të ngushta, ndoshta edhe
kujtime të trishta. Por pikëspari është një cështje që
do ta lidhja me frymëmarrjen. Prishtina është e
organizuar rreth ndërtesave të posacme që janë aty
në llogari të shesheve që mungojnë. Tirana është
revolucionare. Për shkak të shesheve të saj.
Prishtina është guerile. Për shkak të rrugicave të
shumta.
Nuk ka qënë kështu Tirana, i tregoj unë. Madje
ekzistojnë dy përqasje për tiranën.Kanjë palë që
thotë se qyteti ka qënë një pazar oriental në vitet -90
deri në 2000. Më pas patëm një kryebashkiak me
ngjyra dhe që kish nevojë për ajër. Për fat na dha
edhe ne.
Përqasje tjetër është kritike ndaj qytetit. Thuhet se
ai burri që na dha ajër edhe na e betonizoi Tirënën.
Në vitet e ’90-ta s’e krahasonim dot Tiranën me
vetveten. Kalonim ilegalisht kufirin nga Kosova dhe
Tirana ishte liria. Një dekadë më vonë, pamë që edhe
banorët këtu merrnim frymë ndryshe. Mbase edhe
për popullsinë e Shqipërisë në vitet e ’90 Tirana
ishte joshëse sepse ishte kryeqytet, kurse një
dekadë më vonë kryeqyteti ishte joshës sepse ishte
Tirana.
Ndoshta kjo është arsyeja që ai nuk blen shtëpi.
Madje thotë se s’ka ndërmend kurrë të ketë një
pronë. Ndoshta është cështje frymëmarrje, pyes unë
veten dhe atë.
-Jo më thotë, c’ka ta dua një shtëpi. Dhe bën një
grimasë injoruese. E të mendosh që shumica e
shqiptarëve vdesin të kenë shtëpi. Fakti më futi në
mendime, gjithsesi.
Ndërsa ecim të dy dikush e thërrët dhe ai ndalet ta
takoj. Njeriu që po e takon është i ekzaltuar nga
rastësia, ndërsa ai është i sjellshëm dhe vetëm kaq.
Nuk flet shumë kur takohet me njerëzit. E kam
rastisur edhe në një party të VV dhe të gjithë flisnin
më shumë se ai. Më bëri përshtypje aftësia e tij në të
dëgjuar. Ai dëgjon dhe nuk duket sikur e bën se nuk
e di atë që po I thua, mundet ta di edhe më mirë por
është I vetpërmbajtur.
Ngjisim disa shkallë. Ai është një burrë elegant dhe i
hedh hapat shumë lehtë. Mban një cantë me rrip të
gjatë dhe ka veshur xhaketën e tij, një kafe (e vesh
shpesh). Ulemi për të porositur. Kamarieri e njeh
menjëherë dhe nuk është i vëmendshëm ndaj meje
(edhe pse jam femër) sac është ndaj atij.
Verë të ëmbël apo të athët, pyet kamarieri, një djalë
hollak.
- Si e dëshiron ti Mira, më pyet Albini. Unë tha ai, s'e
dua të ëmbël.
- E marrim të athët atëherë, i përgjigjem.
Si është kjo jetë gjithmonë duhet të zgjedhim mes
alternativës A dhe B? Por a është kjo liri? E pyes
unë.
-Unë zgjodha verë të athët se s’më pëlqen e ëmbël,
përgjigjet ai. Nuk besoj se është liri. Liri është të
zgjedhësh mes të pafundmes. Kur të duhet të
zgjedhësh mes disa alternativash ke fat sepse nuk
zgjedh më të keqen, por mund të jesh pafat sepse
humbet më të mirën.
Albin a je bërë politikan?
Në një formë s’do të bëhëm kurrë. Por në një
mënyrë tjetër ndoshta kam qënë gjithmonë.
Mundohem të mos jem ai lloj politikani që janë
mësuar njerëzit të shohin. A e di ti Mira, se cdo të
thotë ministër në latinisht? Do të thotë shërbëtor.
Maksimumi I karrierrës së një politikani është të
bëhet kryeshërbëtor.
Ju e shihni vetën kryeshërbëtor?
Po unë përpiqëm të mos shoh veten. VV nëse do të
vij në pushtet, ajo do të jetë falë një fitoreje
konceptuale të shoqërisë. Nuk bëjmë llogari
aleancash dhe koalicionesh. Nëse të duhet të bësh
kaq shumë llogari është më bukur të humbasësh.
Kam durimin e duhur unë dhe të gjithë kolegët e mi
në VV. Ne do të jemi në pushtet në një kohë që
shoqëria do të jetë zhvilluar aq mirë sa vërtet unë,
apo dikush tjetër do të jetë shërbëtor I heshtur.
Ai hesht pak dhe vazhdon.
– E dini, institucionet e qeverisë, kryeministria,
parlamenti, nuk janë banesa për politikanët. Ata
s’duhet të shndërrohen në banorë dhe të rrinë aty si
në shtëpi. Kjo është e turpshme.
Pse është turp? Ne në Tiranë kështu e kemi. Jemi ne
pushtet , ose jemi drejtues të një force apo lëvizjeje
dhe ajo është shtëpia jonë.
Banorët bëhen pronarë. E pronarë duhet të jenë
veçse qytetarët si burim i sovranitetit që janë.
Politikanët duhet të shërbejnë në shtetin që paraqet
shtëpinë e popullit, shoqërisë, kombit.
Si është Shqipëria e Albinit?
Ai mendohet disa sekonda. Shqipëria nga njëra anë
më vjen si kujtim I brezave, si një tërësi impulsesh.
Stërgjyshërit , gjyshërit, prindërit etj. Më vjen si një
histori që është bjeshkë. Nga ana tjetër më vjen si ai
momenti i zgjimit nga ëndrra në realitet. Por nuk
është një ëndërr që ndodhet në kontrast me
realitetin por si një ëndërr shumë reale që është pak
e mundimshme por që mund të bëhet realitet, duhet
të bëhet realitet dhe tashmë disi ka nisur të bëhet
realitet. Një ëndërr që mbetet si përshtypje pas
zgjimit dhe e transformon zgjimin.
Po ëndrra shikoni? Kur ishit në burg cfarë ëndrrash
shikonit?
S’ma ka bërë njeri këtë pyetje. Shikoja dhe shikoj
gjithmonë ëndrra. Kur isha në burg 6 muajt e parë
shikoja ëndrra sikur isha I lirë. Më vonë e shihja
veten të burgosur por nuk isha kurrë në burgun ku
ndodhesha. Ëndrrat më conin në një shkollë, qëndër
tregtare, në një shtëpi të vjetër të cilat
shëndërroheshin në burg me të burgosur por nuk
pashë kurrë një ëndërr në burgun ku qëndrova.
A ishit agresiv në ëndrra. Ndoshta vrisnit apo rrihnit
dikë?
Jo! Ëndrrat nuk kam si zmbrazje. Gjithmonë shoh
situata të jashtëzakonshme dhe kur zgjohem në
mëngjes ndiej edhe pak përgjegjësi për veten, më
thotë ai si me humor por edhe si pak fëmijë.
E kam ndjekur në një deklaratë të tij në vitin 2000
në burgun e Pozarevacit ne Serbi. Ishte 25 vjec në
atë kohë dhe kish një egërsi në sy por përmbajtësi
në fjalë.
Albin, a kishe një njeri që të mungoi gjatë kohës së
burgut. Ndoshta nëna?
-Nëna ime ka qënë e ashpër me mua. Ajo ka qënë
mësuese dhe të mendosh kur isha fëmijë më dukej
vetja me dy mësuese. Në burg humbet
ndjeshmërinë dhe nuk jepesh në melankoli. U bera I
egër por asnjëherë nuk I inatosa. Isha I qetë. Kjo më
ka mbajtur gjallë, tregon Albini.
Atë e kanë torturuar me ditë e javë. Madje për disa
javë nuk mundte as të ecte për shkak të goditjeve në
këmbë. E gjitha sepse ai nuk e pranoi kurrë dënimin
e tij dhe ata që e dënuan.
Kur hoqën dorë prej teje? E pyes unë.
Një ditë u lodhën me mua. Kanë menduar kush
merret me këtë të cmendur.
Në burg flinte në orën 21 të mbrëmjes dhe zgjohej
në 5 të mëngjesit. Dhe unë që naivisht e pyes sepse
nuk flinte më shumë?
Ai qesh të paktën për një minutë dhe më kthehet.
Po Mira, atje nuk na kishin dërgu me pushime! Na
zgjonin në 5 të mëngjesit dhe ngjitur me krevatin
kishim një tryeze dhe një karrike. Ai vendos duart
mby tryezë dhe më improvizon sesi duhet të rrinin
gjatë gjithë ditës në qeli. Nuk mund të uleshin në
krevat për asnjë arsye gjatë ditës. -Tek dera kishte
një sy magjik por ndryshe nga realiteti ai shërbente
për gardianët që ata mund të shikonin, ne jo
sigurisht , më sqaron ai.
(Imagjinoni të rrish në një dhomë i vëzhguar 24 orë
dhe të mos mundesh të shtrihesh në krevatin tënd
qoftë edhe për të ëndërruar lirinë.) Krevati, më
tregon ai është objekt torture në burg. Ti e ke vetem
disa cm larg dhe nuk shtrihesh në të. Kur dola, ndër
gjërat e para që bëra ishte të shkoja në lagjen
Arbëria për të parë lindjen e diellit në Prishtinë dhe
tek Bregu i Diellit kërkova perëndimin. Dielli më
zhgënjeu. Jo pse nuk ishte siç e kisha
parapërfytyruar, por pse ishte mu ashtu. Shumë
gjëra që i kisha mezipritur në ato dy vite e gjysmë
burg nuk më lanë përshtyje në liri. Jo gjërat që nuk i
kisha në burg, por ato që i kisha në një formë tjetër,
më tronditën kur dola në liri. Syri magjik i derës kur
tashmë shihja unë dhe jo ata nga jashtë, piruni i
metaltë dhe jo i plastikës, dritarja nga e cila shikoja
unë dhe nuk më shikonin ata, ishin gjëra me të cilat
m’u desh kohë të ambjentohesha. Pra, jo ajo që s’e
kasha parë, por ajo që kishte kuptim të përmbysur
po më bënte shumë më tepër përshtypje.
Por, kishte edhe punë që më mbetën përgjysmë në
burg e që i vazhdova në liri. Faqet e fundit të shumë
romaneve që kisha lexuar (faqet e fundit ishin grisur
kryesisht nga të burgosur të tjerë që u nevojiteshin
fletët për të shkruar pikët e fituara gjatë lojës YAMB
me zare të punuara nga sapuni) i kam lexuar vetëm
vite më pas.
Unë nuk dua ta pyes për torturat sepse kam frikë
edhe ti dëgjoj por ai nuk të krijon asnjë pengesë. Ai
ka një botë që I bën të gjithë të ndihen ajër dhe të
futen në hapësirat e bjeshkës së tij.
Kamarieri afrohet disa herë dhe interesohet për të
na mbushur gotat me verë. Sytë e shumë njerëzve
aty rrotull bëjnë një rreth tek tavolina jonë hera-
herës. Kam një tundim të ngrihem dhe t’ju tregoj në
vesh të gjithëve me rradhë se Albini është i
jashtëzakonshëm në të zakonshmen e tij. Dua ta
njohin edhe ata ashtu si unë besoj që po e njoh
sonte.

Të paktën tani fle me dikë besoj, e pyes unë me pak
dëshirë për të zbuluar nëse ka një femër në jetën e
tij.
Jo aktualisht. Shoqja ime nuk ndodhet në Prishtinë.
Përgjigjet ai me një rrjedhshmëri pëfekte.
Unë as që isha në dijeni të një lidhjeje të tij dhe u
tundova në kureshti. Mësoj që ajo është norvegjeze
dhe quhet Rita. Duket si emër shqiptar vetëm të
dashurin e ka shqiptar. Albinin.. Janë njohur që në
vitin 2007 në Prishtinë.
Si ndodhi që u dashuruat?
E dallova që herën e parë. Por nuk ishte dashuri me
shikim të parë, tregon ai. Ndërsa më flet për Ritën
sytë i shndrisin. Kanë në plan të martohen një ditë
por Albini më thotë atë që cdo femër në botë do
donte që ta dëgjonte.
-E di që do martohem por kjo ka pak rëndësi. Ajo
është gruaja e jetës time dhe martesa nuk do e bëj
më të rëndësishme.
Sa me fat Rita, i them atij.
- Jo Mira, vec ta njohësh ti atë dhe do kuptosh se
fatin e kam unë.
Më duket gati surreale që po dëgjoj Albin Kurtin tek
flet për dashurinë. Dhe tek më tregon sesa mirë e ka
mësuar shqipen Rita duke ndjekur kurs të shqipes
në Tiranë. Ne njerëzit jemi gjithmonë viktima në
kurthet e stereotipeve që krijojmë në kokën tonë.
Duke e parë atë nga larg kisha besuar se është nga
ata që s’kanë bisedë tjetër vec atdheut. Albini ka të
drejtë kur thotë se situatat i ka të jashtëzakonshme
dhe ai di të jetë edhe i zakonshëm tek flet për gjërat
e vogla të jetës së tij. Edhe pse telefonin gjatë ditës
më së shumti e mban Drenusha (asistentja) dhe
ndoshta Ritës i duhet të pres që njeriu i saj i zemrës
të mbaroj mbledhjet e gjata apo protestat e pse jo i
është dashur të mbaj zemrën me dorë kur atë e kanë
arrestuar. Duhet të jetë kaq e vështirë për të fakti që
burri i jetës së saj është nje shqiptarë i rrallë (kjo
edhe në qoftë e zakonshme , që për mua nuk është,
është e vërteta e tij merituar.)
Albini, ka një aftësi për të gjetur arsyetimin më të
mirë të mundshëm. Dhe këto vështirësitë e tij si psh,
telefoni, protesta, arrestimet, mbledhjet e gjata,
takimet e gjata nuk janë pengesë për dy njerëz kur
sic thotë ai vetë:” ngjashmëritë në botëkuptim janë
ura për mirëkuptim”!
Ndërsa bisedojmë për dashuritë e tij kuptoj se ai
nuk është rebeli që ndonjëri krijon në mendjen e tij.
Është i urtë dhe mendohet gjatë përpara cdo
përgjigjeje. Burgu nuk e ka bërë të ndihet as hero e
as viktimë. Ai ka mësuar gjatë jetës në një kohë të
shpejtë gati më xhiro të përshpejtuara që të jetë i
duruar dhe mendimet të mos i gatuaj mbi gjuhë por
në zemër e në mendje. Nga fundi i bisedës unë nuk
mbaj shënime më. Vera e athët me disa djathra të
ndryshëm ka shoqëruar mbrëmjen e vonë. E kemi
lenë që të takohemi në verë diku nga Jali pasi Albini
nuk bën kurrë pushimë në vende të tjera përecse në
viset shqiptare. Duke u larguar e kam zakon të më
kujtohet ndonjë pyetje.

Albin po si harrova të të pyes nëse ke në plane të
bësh fëmijë?!
Po besoj që do kem në një të ardhme, thotë ai duke
qeshur lehtë me ato sytë që i rrëzojnë mbi portret
një butësi fëmije që duket sikur është rritur para
kohe duke parë protestat dhe prej mencurisë së
parakohshme dhe karakterit njerëzor ka mundur të
mbetet edhe pak fëmijë , gjë që justifikon edhe
idealizmin e tij.
Cfarë do t’ju mësosh mësëpari atyre, insistoj unë.
Është i paparashikueshëm. Ndërsa unë pres një
këshillë ai më jep një leksion.
-Nuk besoj se do i mësoj. Kush jam unë që të mësoj
fëmijët e mi. Do mësojmë nga njëri-tjetri. Askush
nuk di aq shumë sa të mësoj të tjerët.

p.s Më besoni, ky është Albin Kurti. Më besoni ju
lexues, politikanët e Tiranës e Prishtinës që lidhin
fatet tona në kollarët e tyre të mërzitshme. Por edhe
ju ndërkombëtare që na flisni për forcën dhe shpirtin
vital e që zgjidhni të kërceni tango me ngjalat. Ju
kuptoj përse distancoheni nga idealizmi, sepse edhe
personalisht besoj që ai nuk ekziston, por sonte m'u
duk se takova një të tillë. Koha do më jap ose jo të
drejtë por unë gjithmonë do kujtoj se një të enjte të
vonë në Tiranë piva verë të athët me një idealist!

Mira Kazhani