Kein Macromedia Flashplayer? Klick bitte hier!
Dardania.de
Kethu Mbrapa   Dardania.de > Shkenca > Hapėsirė filozofike-psikologjike
Emri
Fjalėkalimi
Hapėsirė filozofike-psikologjike Praktika e jetės njerėzore, sjelljet e individėve e tė shoqerisė. Proēeset mendore etj.



Pėrgjigju
 
Funksionet e Temės Shfaq Modėt
Vjetėr 03-12-07, 22:40   #1
LABI
Alone Ranger
 
Anėtarėsuar: 05-01-04
Vendndodhja: Kosove
Postime: 7,487
LABI i pazėvėndėsueshėmLABI i pazėvėndėsueshėmLABI i pazėvėndėsueshėmLABI i pazėvėndėsueshėmLABI i pazėvėndėsueshėmLABI i pazėvėndėsueshėmLABI i pazėvėndėsueshėmLABI i pazėvėndėsueshėmLABI i pazėvėndėsueshėmLABI i pazėvėndėsueshėmLABI i pazėvėndėsueshėm
Gabim Antropologji-Sociale / Kultura e te Ushqyerit

H Y R J E

Se ushqimi ėshtė njė nga faktorėt qe siguron mbijetesen e species tonė por edhe tė
krijesave tjera nuk ėshtė diqka e cila do tė duhej tė diskutohet,por tė gjithė ne e dimė
se kulturen humane tė ushqimit e karakterizon diqka e vacant.Nuk e pėrbėn vetėm
shuejta e etjeve tona dhe ngopja me ushqim,por pėrcillet edhe me njė mori
ritesh,traditash,zakonesh tė cilat nė nė vende ,popuj e rajone qė perveq tė
pėrbasketave tė tyre kan edhe specifikat e tyre.Tė gjitha kėto nė kontekste tė
caktuara,iu nėnshtrohen ndryshimeve tė sistemeve shoqėrore duke u ndikuar ne njėra
tjetren.Po kėshtu mund tė themi edhe pėr kulturėn e ushqimit nė Kosovė e cila nė
njė mėnyre,edhe pse gjendet nė tė njėten periudhė kohore nė raport me vendet pėr
rrethė dhe nė tė njten kohė ,duket sikur shpeshėhere kemi tė bėjmė me kohė dhe
hapsirė tjetėr,e kėtė madje mund ta vėrejmė edhe pėrbrenda Kosove.
Kėtė do tė pėrpiqem ta ilustroi nėpermjėt tė intervistuarit tim,i cili konsideroj qė ka
pasur njė jetė mjaft tė pasur nė kuptimin e asaj qė ka lėvizur nga habituse tė
ndryshme ,fshat-qytet brenda Kosove por edhe nė boten e jashtme. Kjo lėvizje e tij ka
bėrė,qė tė ndeshtet me kultura tė ndryshme ushqimi dhe te vėrej disa nga specifkat e
tyre .Veq kesaj i intervistuari ėshtė student i mjekėsisė i cili nė mėnyrė mė tė
specifikuar ndalete edhe pėr vlerat kalorike tė ushqimimeve nė kėto habitués ,duke folur
mė pas pėr pėrparėsitė dhe tė metat e kėsaj kulture ushqimi qė do tė mund tė na
ofronte edhe njė informat tjetėr me vlerė

INTERVISTA
L.B.- A mund tė na thuani sa I kushtoni rėndėsi ushqimit ju dhe familja juaj?

N.N- shumė,shumė>ėshtė njė pjsesė e dites qė me padurim e presė, ku jo vetėm qė
Shuajme urinė ,por edhe shlodhemi nga dita e ngarkuem me pune dhe strese
koha kur mbledhemi antaret e familjjes,bisedojme per atė se ēfare beme dhe si kaluam
gjatė dites,pėr planet dhe gjera te ndryshme.

L.B. Sa racinoe nė ditė zakonisht konsumoni ?

N.N-Me familje nė fshat zakonisht tri dhe jan mė tė rregullta ,ndersa nė Prishtinė dy
Racione pėr shkak tė angazhimeve ditore,orarit tė shpesherhėrė tė papėrshtashėm dhe
tė parregullt

L.B.-A keni ndonjė orarė tė caktuar se kur merrni ushqimin ?

N.N-
Po nė fshat zakonisht kur jam zakonisht kemi njė orar tė cilit po thuasjese gjithnje
I pėrmbahemi p.sh. ne fshat mengjesin e marim dikun rreth ores 9,dreken rreth ores
14,ndrėrsa darken nė ora 19,ndėrsa nė prishtinė nuk kemi edhe ndonje orar tė rregullt
Mengjesi eshtė shumė formal,kemi njė pauzė nė 12 pasi tė kthehemi nga puna nė 17
Nuk ka orarė tė caktuem ,shpeshė kur tė krijohen rethanat.

L.B.-cila ng a kėto racione mbledhė gjithėsesi tė gjithė antarėt e familjes?

N.N
-Kur jemi nė fshat mengjesi,gjithsesi por edhe darka,ndersa nė prishtinė darka,
Ndersa nė prishtinė ėshtė darka ajo qė na bėnė bashkė ,meqenėse mengjesi ėshtė I
shpejtė I ėri shkon nė pėrgaditje rreth punes.

L.B.- A e perzgjedhni ushqimin ,a perpiqeni qė ai tė jetė dietal?

N.N- po zakonisht perpqiem qė ushqimi sė paku tė jetė i fresket dhe me prejardhje tė
Sigurt,por mund tė them qė konsumoi ushqim mjaft tė ngopur me kalori,sidomos kur
gjendem nė fshat konsumojmė njė ushim mjaft kalorik ,tė produkteve tė qumshtit,
mishrave ,brumrave,kur jam nė Prishtinė,ushqimin e kam mė tė crregullt dhe ushqimin
konsumoi nga lokalet qė ofrohet ,fast food-e.

L.B-Cilat nga ushqimet preferoni mė shumė nė mengjes,drekė,darkė
?

N.N-nė fshat nė mengjes dominojnė kryesiht produktet e qumshitit,mishrave tė
konzervuar,vezė ,perime, dreka ,mė pėlqejnė tė gjitha gjellrat tona tradicionale por
edhe brumrat i preferoi,mirepo edhe pėr darkė shpeshehėre pergaditet e qė mendoi qė
eshtė ushqim I rende ,Nė Prishtinė ,mengjesi ėshtė shumė formal m e kafe,caj, lėngje
biskota ,reqele tosta,senėicha ,pjese tjetr e plotesoi ne qyte e ndonjeher edhe darkė
pergadisim ,me se shpeshti diqka prej pastave

L.B-A I keni tė ndara punėt rreth usgiqmit kush pergadite,kush servon kush
patron enet?

N.N-varet se kush eshtė i lirė ,cili do qė vie mė heret nga puna i pervishemi punės,
Perndryshe nuk e kam problem tė pergadisė ushqim,madje mė pelqen,mirepo enet nuk
do i pastroja me qef.ndersa kur jemi nė fshat gherat rreth ushqimit merret nena dhe bashkėshortja.

P.B-A ka ndonjė renditje tė caktuar rreth tryezes,sofres
?

N.N
-jo nuk kemi ndonjė renditje tė caktuar rreth tryezes kur jemi vetėm antarėt e
Familjes,mirėpo kur edhe mysafirėt jan aty,athėhere i zoti shtėpise ulet nė krye
vendi,e mysafiret vendosen ne vende ku munden me qene rehat ,qė nuk pengohen gjatė
servimit tė ushiqmit.

L.B-a preferoni qe tė flisni apo heshtni gjatė ngrenies?cfare bisedoni?

N.N
-zakonisht po,bisedojme per problemet ne punė nė shtepi ,pėr tė ardhmen
,shpeshe bejm humor e gjera tė ndryshme.

L.B-a praktikoni ndonjė ritual para ngrenies ,lutje falimnderim
?

N.N
-zakonisht jo ,mirepo nėse ose jemi dikund falimnderojme per ushiqmin ,ndersa ne
fund e themi atė qe ndoshta edhe shumė kush :zoti e shtoft ,zoti u dhasht berqet et..ose
nė rast se kemi hoxhen nė iftar gjatė muajit tė ramzanit zaakonisht hoxha bene njė luatje para ngrenies.

L.B.- A keni ndonjė datė apo ditė tė caktueme qė u mbledhė tė gjithė antarėt e familjes
N.N ato jan kryesisht festa tė ndryshme qofshin ato religjioze ose jo,apo ndonjė ndje e organizuar

L.B-a keni ndonjė ushqim tė caktuar qė e preferoni gjat kesaj ?

N.N- Kjo varet nga dėshira qė shprehim,pėr me vequ eshtė festa e bajramit ku e ėma
pėrgaditė njė ushqim tradicional dhe embelsirat tradicionale.

L.B a servoni nė ndonjė enė tė caktuar ushqimin gjatė festive dhe a kan ndonjė tė vacant ato enė?

N.N-zakonsht jan ma te vecanta ,por nuk shquhen per ndonjė vecanti

L.B.-a mund tė na e pershkruani se si duket ushqimi gjatė dasmave p.sh.

N.N
-Kjo varet nga ajo nese vendoset qe dasma tė behet nė ambiente tė shtėpise ose
locale t ėndryshme.Nėse dasma bėhet nė shtėpi atėhere zakonisht angazhohen
gjelleberesit ,tė cilėt edhe ata pėrgadisin njė ushqm tradicional ku dreka u
sevohet krushkėvė para se tė shojnė tė marrin nusen dikund nėa 12-13,meshkujt
vendosen vecmsa nė oda po ashtu edhe femrat e fėmja varėsiht nga mosha tyre disa prej tyre me mashkuj disa me femra.

L.B a keni ndonjė ushqim tė caktuem nė rastė vdekje?

N.N-
ka ushiqme tė caktume qe behen e te cilat behen edhe nė ditė tė cakutume,e per te cilat nuk di shumė.


__________________
Ai e shikonte.... ajo JO.... Ai e adhuronte.... ajo JO... Ai e donte.... Ajo JO.. Erdhi nje ēast dhe ai e harroi.. Ajo JO !
----------------------------------------------------
Femra ideale eshte ajo femer , qe eshte e vetedijshme qe mashkulli ideal s'ekziston dhe anasjelltas....
----------------------------------
Njerzit e rendomte mendojne me mendime te gatshme , madje edhe ndjejne me ndjenja te gatshme !

Be yourself, everyone else is taken.
LABI Nuk ėshtė nė linjė   Pėrgjigju Me Kuotė
Nyje Interesante
Vjetėr 03-12-07, 22:42   #2
LABI
Alone Ranger
 
Anėtarėsuar: 05-01-04
Vendndodhja: Kosove
Postime: 7,487
LABI i pazėvėndėsueshėmLABI i pazėvėndėsueshėmLABI i pazėvėndėsueshėmLABI i pazėvėndėsueshėmLABI i pazėvėndėsueshėmLABI i pazėvėndėsueshėmLABI i pazėvėndėsueshėmLABI i pazėvėndėsueshėmLABI i pazėvėndėsueshėmLABI i pazėvėndėsueshėmLABI i pazėvėndėsueshėm
Gabim Titulli: Antropologji-Sociale / Kultura e te Ushqyerit

PĖRFUNDIM

Duke pasur per stimul pergjigjet nga intervista e me lartme , perfundimin lidhur me kete interviste socio-antropologjike do te perpiqem t'i dha fund me nje qasje kritike (marksiste) ndaj dobesive qe ka KULTURA (prodhimi dhe konsumi) KAPITALIST .


Duke pasur parasysh faktin , se si mjeksia dhe te gjitha shkencat , kane lindur dhe avancuar si pasoj e po te njejtit qellim : - avancimit te shendetit dhe mireqenies se jetes njeriut ne essence... >>>

Do te perpiqem brenda per brenda kopshtit social , te kontekstualizoi<–> USHQIMIN JO VETĖM SI FAKTOR , PER MIREQENIEN E JETES SE SHOQERISE,POR EDHE KULTUROR.

I intervistuari im identifikon diqka qe ai e quan KULTURE SHENDETESORE, KULTURE e te USHQYERIT, KULTURE FIZIKE.

Keta tre faktore kulturore sipas tij,jane varshmerisht te lidhura njera per tjetren ….
"Kultura e te ushqyerit eshte thelbesore, per nje shednet te mire.

Te ushqyerit me kalori te ngopura me sheqerna , yndyrna, karbohidrate, eshte vestiré te
kontrollohet … Si te kontrollohet kjo , kur p thuaj cdo ushqim permban ne vete keto
elemente ?! Madje edhe ne limon dhe kafe haset nje perqindje –sado e vogel , e sheqerit,
yndyrnave dhe karbohidrateve !!...."

Si t’i konsumojme keto elemente ushqyese ne minimum, ne menyre qe te dominojne
proteinat, vitaminat dhe mineralet, ne ushqimin dhe trupin tone ?!

Nga pervoja personale e tij sygjeron kete :….
.."
pa pasur nevoje t’i fus vetes stres , e kam bere te funksionoj kete ne menyre te knaqshme .
.Nese ndalemi dhe mendojme prej momentit , kur zgjohemi ne mengjes e deri kur te bime
ne gjume , cdo gje qe konsumojme-per shuajtje etje dhe urie , permban sheqer, yndyre,
karbohidrate……..Ne kafe- sheqer , ne qajna-sheqer, embelsira-sheqer, peme,perime-
sheqer... Eshte nje mase e madhe dhe pune e mundimshme e melqise per te ndaluar dhe

deponuar tepricat e sheqernave , yndyrnave...Qe t’i kontrollojm futjen e ketyre tepricave
ne trup, mund te veprohet leht pa sakrifikuar te ushqyerit e mjaftueshem ……Psh: nese
pime nje kafe me 2-luge sheqer – perpiquni ta reduktoni ne nje , me vone ne gjysem , e
dikur nese nuk ndien mungesen per te ne kafe , bene edhe hiq.

Tek une funksionon mire... kafen dhe cajnat i konsumoj pa sheqer.. Qumshti i perdorur
ne to , siguron dozen e mjaftueshme te sheqerit per ta nivelizuar thartiren e kafes.

Natyrisht, kjo eshte ceshtje shijesh ...Mirepo, personalisht prej kur nuk konsumoj sheqer
ne kafe dhe cajna , shume me shume i shijoje dhe i dalloj shijet dhe cilesit e tyre…."
Mė pas ai vazhdon te me jep instruksione tjera per menyren e te ushqyerit:

"Mirepo, trupi i njeriut ka nevoj edhe per sheqerna... Si t’i kompenzojme keto ? Ne
menyra sa ma natyrale, nepermjet frutave te ndryshem..."
Mirepo, nuk eshte veprim i duhur , as i shendoshe per shendetin mental , kur cdo gje
peshohet dhe analizohet…shtypet natyra e spontanitetit.Sheqernat shpesh perdoren , per
reduktim dhe kontroll te STRESIT dhePERQENDRIMIT ?(pyetje per N.N)

"... Mirepo nuk eshte edhe menyra me e mire dhe me e shendoshe. Kjo mund te
kordinohet , me kombinim te ndonje AKTIVITETI FIZIK...

Sheqernat, karbohidratet, yndyrnat, preferohen te konsumohen para aktivitetit fizik – para
praktikimit te ndonje aktiviteti sportiv... pasi qe si dihet karbohidratet, sheqernat,
permbajne ne vete kalori – qe lirojne energji gjate aktivitetit fizik.

Pas, aktiviteti fizik, jo sheqerna, jo karbohidrate.. Me shume proteina , vitamina,minerale.

Ne kete menyre edhe kontrollojme mbi-peshen tone dhe i lehtesojme punen melqeise ,
dhe metabolizmit te trupit ne pergjithesi.


MENDJA SHENDOSHE – NE TRUP TE SHENDOSHEK....Kjo ėshtė thėnia qė marrė nė fund nga I intervistuari im
Arsyet dhe rrethanat qe i imponojne shoqerise moderne te adaptojne (bejne per

vete) kete lloj dhe forme te ushqyeri-konsumi jane te shumtė… po qe se kerkojme
shkaqet njeri- per- njeri.

Mirepo, nje eshte e sigurt, qe kjo kulture konsumi – te ushqyerit, lindi dhe u
imponua nga lindja dhe zhvillimi i shoqerise industriale.

Ku koha ishte nje resurs ipa kompenzueshem ., dhe si e tille konsiderohej <FLORI> - < TIME IS TREASURE>

Nga ky parim lindi domosdoshmeria qe duhet racionalizuar kohen ne minimumin e
saj – per te bere te mundur qe sektorit te prodhimit – ekonomizimit te mallrave dhe
sherbimeve t’i krijohet hapesire-kohe me e madhe … ne menyre qe te mund te
krijohet MASA-AKUMULUAR- e te mirave ekonomike. Nga i cili krijohet <Kapitali>..

Ne kete parim, vlerta qe perfaqeson, imponon shoqeria industriale, krijoj nje
ambient krejt ndryshe – te ekonomizimit dhe konsumit per dallim nga shoqerite-paraindustriale.

SUPER-MARKETET e medha, FAST FOOD-et - MC – DONALD-et, jane shembuj
tipikqe karakterizojne shoqerine industriale moderne.


Edhe ketu po qe se ndalemi dhe analizojme, do te kuptojme qe menyra e te ushqyerit
mund te themi lidhen ngusht me ekonomizimin e kohes .…<Fast Food <ushqimi shpejt> … Super Market<markete ku mund t’i gjesh te gjitha> pa pasur nevoj te shpenzosh energjine dhe kohen.

Kjo eshte vetem nje pjese e kultures – te shoqerive moderne industriale.Si cdo gje, qe pos te mirave barte edhe efektet – pasojat periferike … Nje ashtu edhe menyra e prodhimit dhe konsumit (te ushqyerit) barte pasoja periferike, qe nderlidhe direkt me shendetin e shoqerise …….

A jemi(bere) ne pjese e kesaj shoqerie ?????


__________________
Ai e shikonte.... ajo JO.... Ai e adhuronte.... ajo JO... Ai e donte.... Ajo JO.. Erdhi nje ēast dhe ai e harroi.. Ajo JO !
----------------------------------------------------
Femra ideale eshte ajo femer , qe eshte e vetedijshme qe mashkulli ideal s'ekziston dhe anasjelltas....
----------------------------------
Njerzit e rendomte mendojne me mendime te gatshme , madje edhe ndjejne me ndjenja te gatshme !

Be yourself, everyone else is taken.

Herėn e fundit ėshtė Redaktuar nga LABI : 03-12-07 nė 22:53
LABI Nuk ėshtė nė linjė   Pėrgjigju Me Kuotė
Pėrgjigju


Anėtarėt aktiv qė janė duke parė kėtė Temė: 1 (0 Anėtarėt dhe 1 Guests)
 
Funksionet e Temės
Shfaq Modėt

Rregullat E Postimit
You may not post new threads
You may not post replies
You may not post attachments
You may not edit your posts

BB code is ON
Figurinat Janė ON
Kodi [IMG] ėshtė ON
Kodi HTML ėshtė OFF



Hyrja | Chat | Diskutime | Muzik Shqip | Poezi | Lojra | Kontakt


1999 - 2014 Forumi Dardania

Te gjitha kohėt janė nė GMT +1. Ora tani ėshtė 13:29.
Powered by vBulletin Version 3.8.7
Copyright ©2000 - 2024, Jelsoft Enterprises Ltd.